نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکدۀ علوم قرآنی مشهد
2 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه شیراز
چکیده
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
خبر «بینما نحن عندَ رسولِ اللهِ صلّى الله علیه وسلّم نُؤَلِفُ القرآنَ من الرقاعِ ...» با سه تحریر مختلف در منابع روایی ذکر شده است. تحریر نخست دارای دو مؤلّفۀ تألیف قرآن و مدح شام است. در تحریر دوّم تنها مؤلفۀ تألیف قرآن و در تحریر سوّم فقط مؤلّفۀ مدح شام ذکر شده است. تحریرهای مختلف این خبر بنا بر اینکه از چه مؤلّفه‌هایی تشکیل شده، برای اثبات جمع قرآن در حضور پیامبر (ص) یا فضیلت شام مورد استناد قرار گرفته است. این مقاله به روش تحلیل اسناد-متن به تاریخ‌گذاری این روایت پرداخته و با در نظر گرفتن قرائن تاریخی به این نتیجه رسیده است: با توجّه به سال‌مرگ حلقه مشترک اصلی این خبر یعنی یزید بن ابی‌حبیب (د 128ق)، انتشار این خبر به اوایل قرن دوّم بازمی‌گردد. مضمون اصلی خبر بیان فضیلت شام است؛ با توجّه به نزدیکی زمان رواج این روایت با زمان زوال دولت اموی، انتشار اخباری در بیان فضیلت شام، در راستای افزایش قدرت و استحکام بخشیدن به این دولت و تلاش برای افزایش مهاجرت و جذب افراد به این سرزمین صورت گرفته است. امّا مؤلّفۀ تألیف قرآن تنها در تحریرهای منتشر شده در عراق دیده می‌شود و به عنوان مقدّمه و برای ایجاد زمینۀ ذهنی برای پذیرش فضل شام که در ادامۀ خبر آمده، مطرح شده است.
کلیدواژه‌ها [English]
)