سبک‌شناسی آوایی عبارات قصار نهج‌البلاغه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه شهید چمران اهواز

2 دانشجوی دوره دکتری دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

یکی از مهم‌ترین موضوعات در سبک‌شناسی، بررسی سطح آوایی و موسیقایی متن ادبی است که به تشریح واحدهای آوایی (صدا و آهنگ) در موقعیت زبانی می‌پردازد. بی‌شک نهج‌البلاغه یکی از متونی است که توجه پژوهشگران و زبان‌شناسان در بررسی‌های آواشناسی به آن جلب شده است. این توجه باعث کشف جلوه‌های ادبی کاملاً منسجم و به هم پیوسته آن شده است. این نوشتار برآن است که با توجه به عناصر سبک‌ساز آوایی کلمات قصار در نهج‌البلاغه و تشریح هماهنگی توازن میان لفظ و معنا با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی، تشریح عناصر آوایی و ارتباط آن را در جملات قصار بررسی کند. نتایج این نوشتار حکایت از آن دارد که عناصر آوایی مثل تکرار، جناس، سجع، تکرار اصوات و... به عنوان نمونه‌هایی از عناصر آوایی نقش مهمی در رساندن مفاهیم و معانی بر دوش دارند. این عناصر در عبارات قصار نهج‌البلاغه همسو با احساسات درونی و عواطف امام علی (ع) به‌کار گرفته شده‌اند.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Phonetic stylistics of the short and meaningful phrase of Nahj al-Balagheh

نویسندگان [English]

  • Naeem Amouri 1
  • abbas romyani 2
1 Shahid Chamran University of Ahvaz
2 Shahid Chamran University of Ahvaz
چکیده [English]

One of the most important issues in stylistic review is checking phonetical and musical level of literary text which try to explain units of phonetic (sound- intonation) in language position. Undoubtedly, one of the text that attract the attention of writers and linguists is Nahj al-Balagheh that leads to discovery of coherent literary effects of it. According to the stylistic elements of the short and meaningful words in Nahj al-Balaghah and explaining the harmony of the balance between word and meaning, this article intends to examine the description of phonetic elements and its relation in short and meaningful sentences using descriptive-analytical method. The conclusions of this article says that phonetic elements such as repetition- alliteration- rhyme- repetition of the sounds, as an example of phonetic elements has an important role in close relationship with conveying concepts and meanings and these elements in the short and meaningful phrases of Nahj al-Balagheh have been used along with Imam Ali's inner feelings and emotions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • phonetic stylistics
  • Nahj al-Balagheh
  • short and meaningful words
  • phonetic elements
  1. -نهج‌البلاغه. صبحی الصالح، لبنان، بیروت، الطبعة الرابعة،2004م

    1. آریان­پور، امیرحسین؛ جامعه شناسی هنر؛ تهران: گستره، 1380 ش.
    2. ابن عاشور، محمد طاهر؛ موجز البلاغة؛ تونس: مطبعة تونس، بی‌تا.
    3. أدونیس،علی أحمد سعید؛ «فی قصیدة الشعر»؛ مجله الشعر، شماره ۱۴، 1960 م، صص102-80.
    4. انیس، ابراهیم؛ أصوات لغویة؛ قاهرة: دار المعارف، 1973 م.
    5. ________؛ موسیقی شعر؛ ترجمه: نرگس انصاری و طیبه سیفی، قزوین، دانشگاه امام خمینی، 1391 ش.
    6. بدوی، احمد احمد؛ أسس النقد الأدبی عند العرب؛ قاهره: دار النهضه، 1996 م. 
    7. بشر، کمال؛ علم الاصوات؛ قاهرة: دار غریب، 2000 م. 
    8. جرداق، جرج؛ روائع نهج‌البلاغه؛ تهران: چاپ سپهر، 1384 ش.
    9. روشنفکر، کبری؛ دانش، محمدی؛ «قصیدة ابن‌الرومی فی رثاء ولده؛ دراسة دلالیة»؛ پژوهشنامه نقد ادب عربی، سال سوم شماره ۵، 1391 ش، صص 45-74.
    10. سعدنی، مصطفی؛ البنیات الأسلوبیة فی لغة الشعر العربی الحدیث؛ اسکندریه: منشأة­المعارف، 2012م. 
    11. شفیعی کدکنی، محمدرضا؛ موسیقی شعر؛ چ12، تهران: نشر آگاه، 1389 ش.
    12. شمیسا، سیروس؛ کلیات سبک شناسی؛ تهران: انتشارات فردوسی، 1373 ش.
    13. صالح، معین رفیق احمد؛ دراسة اسلوبیة فی سورة مریم؛ پایان‌نامه ارشد، جامعه نجاح، نابلس: 2003م.
    14. عباس، حسن؛ خصائص الحروف العربیة و معانیها؛ دمشق: اتحاد الکتاب العرب، 1998 م.
    15. غفوری­فرد، محمد و دیگران؛ «بررسی و تحلیل سبک‌شناسی آوایی خطبه‌های نهج‌البلاغه»؛ مجلۀ زبان و ادبیات عربی، شماره ۱۵، 1395 ش، صص 123-156.
    16. غضنفری، محمد؛ « نگاهی به تکرارهای واژگانی قرآن از منظر زبانشناسی نقشی سازگانی و دشواری ترجمه این گونه عناصر »؛ مجلّه مطالعات زبان و ترجمه، شماره دوم، پاییز 1389ش، صص57-76
    17. فتوحی، محمود؛ سبک شناسی: نظریه‌ها، رویکردها و روش­ها؛ تهران: نشر سخن، 1391 ش.
    18. فضل، صلاح؛ علم الأسلوب و مبادئه و إجراءاته؛ قاهرة: دارالشروق، 1998 م.
    19. قویمی، مهوش؛ آوا و القا؛ تهران: هرمس، 1383 ش. 
    20. کواز، محمد کریم؛ الأسلوب فی الإعجاز البلاغی للقرآن الکریم، بنغازی: جمعیة الدعوة الإسلامیة العالمیة، 1426 ق.
    21. مطر، عبدالعزیز؛ علم اللغة و فقه اللغة؛ اردن: دار قطر بن الفجاءة، 1998 م.
    22. الملائکة، نازک؛ قضایا الشعر المعاصر؛ بیروت: دارالعلم، 1983 م.
    23. ناهم، أحمد؛ تحولات الإیقاع الشعری؛ اردن: دار عیداء، 2018 م.
    24. نحلة، محمود احمد؛ لغة القران الکریم فی جزء عم؛ بیروت: دارالنهضة، 1981 م
    25. وحیدیان کامیار، نقی؛ مبانی زبان شناسی؛ج۱۰، تهران: نشر نیلوفر، 1378 ش.