رابطه گناه و معرفت از دیدگاه قرآن

ملّایوسفی, مجید; اَردَمِه, زهرا

رابطه گناه و معرفت از دیدگاه قرآن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار دانشگاه بین المللی امام خمینی

² دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته علوم قرآن و حدیث از دانشگاه بین المللی امام خمینی

چکیده

امروزه، یکی از مسائل مهم معرفت شناسی، تأثیر عوامل غیر معرفتی و از جمله گناه بر معرفت است. اعتقاد به چنین دیدگاهی از ویژگی‌های مهم تفکّر سنّتی است. هندوها در 3500 سال پیش معتقد به تأثیرپذیری معرفت از عوامل غیر معرفتی بودند. در مسیحیت نیز پولس قدیس بیان می‌داشت که "گناه نکنید تا عالم واقع را درست بشناسید." در جهان جدید، هرچند کسانی همچون هابز، هیوم، کانت، مارکس، نیچه، فروید، فوکو و. . . به نحوی معتقد به تأثیر عوامل غیر معرفتی بر معرفت بودند، ولی نخستین بار ویلیام جیمز بود که صریحاً بیان داشت که آراء و نظرات ما ناشی از استدلال محض نبوده، بلکه عواملی همچون تلقین، عشق، نفرت، کینه، ترس، امید و. . . در معرفت ما تأثیرگذارند.
در قرآن کریم نیز به نحو مبسوط به ماهیّت و اقسام معرفت، نحوه حصول معرفت و عوامل معرفتی و غیر معرفتی مؤثّر بر آن پرداخته شده است. از نظر قرآن، یکی از عوامل مهم در این خصوص، گناهان ماست که تأثیر بسزایی در گونه‌های مختلف معرفت ما، اعم از اکتسابی و غیر اکتسابی دارد. آنچه از آیات قرآن برداشت می‌شود، این است که گناه به اشکال مختلف بر معرفت ما خصوصاً در حوزة معارف الهی تأثیرگذار است. برای مثال، گناه گاه سبب توجّه انسان به بخشی از واقعیّت، گاه سبب تحریف در حقایق، گاه سبب فراموشی و نسیان واقعیّات و گاه سبب سطحی‌نگری و عدم تعمّق در حقایق می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Relation Between Sin and Knowledge in Quran

نویسندگان [English]

Majid Molla Yusofi ¹
Zahra Ardame ²

¹ Assistant Professor at International University of Imam Khomeini

² M.A. Student of Quranic Sciences and Hadith at International University of Imam Khomeini

چکیده [English]

One of the debates in Theory of Knowledge (Epistemology) is the influence of non-epistemic factors, in particular the Sin, on the knowledge. Such a view has been prevalent in classical thought. In 3500 ago, Hindus believed that non-epistemic Factors affect on knowledge. In Christianity Paul was saying "do not commit the sin and you would know the real better". Although in modern times there were many philosophers who believed in this fact but this was William James who for the first time declared that our beliefs are not merely caused by arguments and such factors as self-suggestion, love, hate, fear, hope and etc. can affect on our knowledge. Holy Quran also debates issues such as the nature of knowledge, its forms, the way one can have access to it and the epistemic and non-epistemic factors of knowledge. For Quran one of the main factors of knowledge is the sin which can affect on the way of obtaining the knowledge either the acquisition of knowledge by ourselves or having the access to it by grace. What can be seen is that according to Quran sin in many ways has effects on our knowledge especially on the divine sciences. For example sin sometimes causes imperfect knowledge, distortion, oblivion and also the lack of deep deliberation.

کلیدواژه‌ها [English]