تحلیل ملاک های شناخت سور: مطالعه موردی سوره یس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، دبیر آموزش و پرورش

2 دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج

3 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی کرج

چکیده

سوره­شناسی یا روش تحقیق ساختاری در قرآن کریم رشته‏ای از علوم قرآنی است که زمینه­ تدبر و تحقیق در قرآن را به نوعی فراهم می­آورد که باعث ایجاد و افزایش انس با قرآن می­شود. بنابر توصیه معصومین (ع) به ارتباط و انس سوره­ای با قرآن و همچنین با توجه به اهمیت سوره یس که در روایات متعددی از ایشان تبیین شده است، خلأ پژوهش در سوره‌شناسی این سوره احساس شد. بنابراین جایگاه، اهداف، محور موضوعی و ویژگی‏های خاص سوره‏ یس مورد بررسی قرار گرفت. با بررسی آیات مربوط به توحید، نبوت و معاد، که در این سوره وجود دارد، حکمت قلب نامیدن سوره یس آشکارتر شد. در همین راستا، با بررسی ارتباط سوره یس با سوره­های مجاور و هم­گروه، نکته کلیدی سوره «یافتن صراط مستقیم و طی طریق در آن» معرفی شد که همانا پیروی از قرآن و عترتپیامبر اکرم (ص) است.   
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analysis of Criterion Criteria: A Case Study of Sura Yas

نویسندگان [English]

  • Mojgan Kazemi Boeini 1
  • Susan Al Rasoul 2
  • Mohammad Ali Lesani Fesharaki 3
1 MA student, teacher
2 Associate professor of Islamic azad university, Karaj branch.
3 Assistant professor of Islamic azad university, Karaj branch.
چکیده [English]

Cognition of surah or the method of structural research in Holy Quran is a branch of Quranic sciences that provides ground for ponder (tadabbor) and study of the Quran in a way that forge a relationship with Quran. According to advice of the Innocents (pbuh) to form relationship with surahs and due to the importance of surah Yasin which explained in several hadiths, a painstaking research has not been done about cognition of this surah. Therefore, status, purposes, thematic axis, and particular features of Surah Yasin has been examined. By examining verses related to monotheism, prophecy, and resurrection in this surah, the cause of calling this surah as “heart” became more evident. In this regard, by examining the relation between surah Yasin and contiguous and similar surahs, the key point of surah recognized as "to find out the direct path and passing this way" which is following Quran and the Prophet's households (pbuh).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cognition of Surah
  • Interpretation
  • Surah Yasin
  • Heart of the Quran
  • Direct Path
  • the Imams
-قرآنکریم.
-نهج­البلاغه.
1. ابن بابویه، محمد بن علی؛ فضائل الشیعة؛ ترجمه: معروف به اعلمی، تهران: انتشارات اعلمی‏، بی­تا.
2. ــــ؛ معانی الاخبار؛ ترجمه: عبد العلی‏ محمدی شاهرودی، تهران: دار الکتب الإسلامیة، 1377 ش.
3. ابن عاشور، محمد بن طاهر؛ التحریر و التنویر؛ بی­جا: بی­نا، بی­تا.
4. ابن عجیبه، احمد بن محمد؛ البحرالمدید فى تفسیرالقرآن المجید؛ قاهره: انتشارات دکتر حسن عباس زکى‏، 1419 ق‏.
5. ابن العربى، محمد بن عبدالله بن ابوبکر؛ احکام القرآن؛ بی­جا: بی­نا، بی­تا.
6. ابن عطیه اندلسی، عبدالحق بن غالب؛‏ المحرر الوجیز فى تفسیر الکتاب العزیز؛ بیروت: دارالکتب العلمیه‏، 1422 ق.
7. ابن کثیردمشقی، اسماعیل بن عمر؛ تفسیرالقرآن العظیم؛ بیروت: دار الکتب العلمیة، ‏1419 ق.
8. ابوالفتوح رازی، حسین بن علی؛‏ روض الجنان و روح الجنان فى تفسیرالقرآن‏؛ مشهد: بنیاد پژوهش­های اسلامی آستان قدس رضوی‏، ‏1408 ق.
9. آل سعدی، عبدالرحمن بن ناصر؛ تیسیر الکریم الرحمن؛ بیروت: مکتبة النهضة العربیه‏، ‏1408 ق.
10. آلوسی، سید محمود؛ روح المعانی فی التفسیر القرآن العظیم؛ بیروت: دارالکتب العلمیه‏، ‏1415 ق.
11. بحرانى، سید هاشم‏؛ البرهان فى تفسیر القرآن؛ تهران: بنیاد بعثت‏، 1416 ق.
12. بروجردی، سید حسین؛ تفسیر الصراط المستقیم‏؛ قم: موسسه انصاریان‏،.1416 ق.
13.  بروسوی، اسماعیل حقی؛ تفسیر روح البیان؛ بیروت: دارالفکر، بی­تا.
14. بیضاوی، عبدالله بن عمر؛ أنوار التنزیل و أسرار التأویل؛ بیروت: دار احیاء التراث العربى‏، 1418 ق.
15. جرجانى، حسین بن حسن‏؛ جلاء الاذهان و جلاء الاحزان؛ تهران: انتشارات دانشگاه تهران‏، 1377 ش.
16. جوادی آملی، عبدالله؛ تفسیر موضوعی قرآن کریم - سیره رسول اکرم در قرآن؛ قم: نشر اسراء، 1376ش.
17. حائری تهرانى، میر سید علی؛ مقتنیات الدرر و ملتقطات الثمر؛ تهران: دارالکتب الاسلامیه‏، ‏1377 ق.
18. حسکانى، عبید الله بن احمد؛ شواهد التنزیل لقواعد التفضیل‏؛ تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی‏، ‏1411 ق.
19. حسینی استرآبادی، سید شرف الدین علی؛ تأویل الآیات الظاهرة؛ قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه‏ مدرسین حوزه علمیه قم‏، 1409 ق.
20. حسینى همدانى، سید محمد حسین؛‏ انوار درخشان‏؛ تهران: کتابفروشی لطفی‏، 1404 ق.
21. خرمشاهی، بهاءالدین؛ دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی؛ تهران: انتشارات دوستان و ناهید، 1377 ش.
22. خطیب، عبدالکریم؛  التفسیر القرآنى للقرآن‏؛ بی­جا: بی­نا، بی­تا.
23. داور پناه، ابوالفضل؛ انوار العرفان فى تفسیر القرآن‏؛ تهران: انتشارات صدر، ‏‏1375 ش.
24. دروزة، محمد عزت؛ التفسیر الحدیث؛‏ قاهره: دار إحیاء الکتب العربیة، 1383 ق.
25. دستغیب، سید عبدالحسین؛  قلب قرآن؛ تهران: انتشارات صبا، 1361 ش.
26. دیلمی، حسن بن محمد؛ إرشاد القلوب؛ ترجمه: سید عبد الحسین رضایى، تهران: اسلامیه، 1377 ش.
27. راغب اصفهانی؛ ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن؛ ترجمه: سید غلامرضا خسروی حسینى، تهران‏: انتشارات مرتضوی، 1375 ش.
28. رامیار، محمود؛ تاریخ قرآن؛ تهران: امیرکبیر،1390 ش.
29. رهنما، زین العابدین؛ ترجمه و تفسیر رهنما؛ تهران: کیهان‏، 1346 ش.
30. زحیلی، وهبة بن مصطفی؛‏ التفسیر المنیر فى العقیدة و الشریعة والمنهج؛ بیروت، دمشق: دارالفکر المعاصر، 1418 ق.
31. زمخشری، محمود؛ الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل؛ بیروت: دار الکتاب العربی‏، ‏1407 ق.
32. سبزواری نجفی، محمد بن حبیب الله‏؛ ارشاد الاذهان الى تفسیر القرآن؛ بیروت‏: دار التعارف‏، 1419 ق.
33. سیوطی، جلال الدین؛ الدر المنثور فى تفسیر المأثور؛ قم: کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى‏،.1404 ق.
34. ــــ؛ الاتقان فی علوم القرآن؛ ترجمه: سید مهدی حائری قزوینی، تهران: سپهر، 1376 ش.
35. شبر، سید عبد الله‏؛ الجوهر الثمین فی تفسیر الکتاب المبین؛ کویت‏: مکتبة الألفین‏، 1407 ق.
36. شریف لاهیجی، محمد بن علی؛‏ تفسیر شریف لاهیجی؛ تهران: دفتر نشر داد، ‏‏1373 ش.
37. شوکانى، محمد بن علی؛ فتح القدیر؛ دمشق، بیروت: دار ابن کثیر، دار الکلم الطیب‏، ‏1414 ق.
38. طباطبایی، سید محمدحسین؛ المیزان فی تفسیرالقرآن؛ قم: دفتر انتشارات اسلامی،  ‏1417 ق.
39. طبرسی، فضل بن حسن؛ تفسیر جوامع الجامع؛ مشهد‏: بنیاد پژوهش­های اسلامی‏، 1377 ش.
40. ــــ؛ مجمع البیان فى تفسیر القرآن؛ ترجمه: مترجمان، ‏تهران: انتشارات فراهانى‏،1360 ش.
41. طبری، محمدبن جریر؛ جامع البیان فى تفسیرالقرآن؛ ترجمه: مترجمان، تهران‏‏: انتشارات توس‏، 1356 ش.
42. طنطاوی، سید محمد؛ التفسیر الوسیط للقرآن الکریم‏؛ بی­جا: بی­نا، بی­تا.
43. طوسی، محمد بن حسن؛  التبیان فى تفسیر القرآن؛ بیروت: دار احیاء التراث العربى‏، بی­تا.
44. طیب، سید عبد الحسین؛‏ اطیب البیان فی تفسیر القرآن؛ تهران: انتشارات اسلام‏، ‏‏1378 ش.
45. عاملی، علی بن حسین؛ الوجیز فى تفسیر القرآن العزیز؛ قم: دارالقرآن الکریم‏، 1413 ق.
46. عبداللهیان، محمد؛ قلب قرآن؛ قم: مؤسسه معارف اسلامی امام رضا(ع)، 1388 ش.
47. فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمدبن عمر؛ مفاتیح الغیب؛ بیروت: دار احیاء التراث العربی‏، ‏1420 ق.
48. فرات کوفی، ابوالقاسم فرات بن ابراهیم؛ تفسیر‏؛ تهران: انتشارات وزارت ارشاد اسلامی‏، 1410 ق.
49. فضل الله، سید محمد حسین؛ تفسیر من وحی القرآن‏؛ بیروت: دار الملاک للطباعة و النشر، ‏1419 ق.
50. فیض کاشانی، ملامحسن؛ الاصفی فی تفسیرالقرآن‏؛ قم‏: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی‏، 1418 ق.
51. ــــ؛ تفسیرالصافی؛ تهران: انتشارات الصدر، ‏1415 ق.
52. قرشی سید، علی اکبر؛ تفسیر احسن الحدیث‏؛ تهران‏‏: بنیاد بعثت‏، 1377 ش.
53. قرطبى، محمد بن احمد؛ الجامع لاحکام القرآن؛ تهران‏: انتشارات ناصر خسرو، 1364 ش.
54. کاشانى، ملا فتح الله؛ زبدة التفاسیر؛ قم‏: بنیاد معارف اسلامی‏، 1423 ق.
55. ــــ؛ تفسیرمنهج الصادقین فى الزام المخالفین‏؛ تهران‏: کتابفروشی محمدحسن علمی‏، 1336ش.
56. کاشفی سبزواری، حسین بن علی؛ مواهب علیه؛ تهران: سازمان چاپ و انتشارات اقبال‏، ‏‏1369 ش.
57. کلینى، محمد بن یعقوب؛ أصول الکافی؛ ترجمه: سید جواد مصطفوی، تهران‏: اسلامیه‏، 1369 ش.
58. گنابادی، سلطان محمد؛ تفسیر بیان السعادة فى مقامات العبادة؛ ترجمه: محمدرضا خانى و حشمت الله ریاضى، تهران‏‏: مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه پیام‏نور، 1372 ش.
59. لسانی فشارکی، محمدعلی و مرادی زنجانی، حسین؛ سوره شناسی (روش تحقیق ساختاری در قرآن کریم)، قم: نصایح، 1394 ش.
60. ــــ؛ روش تحقیق موضوعی در قرآن کریم؛ قم: مؤسسه بوستان کتاب، 1391 ش.
61. مجلسی، محمدتقی؛ بخش امامت(ترجمه جلد 23 تا 27بحار الانوار)؛ ترجمه: موسی‏ خسروی، تهران: اسلامیه، 1363 ش.
62. مدرسی، سید محمد تقی؛‏ تفسیرهدایت؛ مشهد: بنیاد پژوهش­های اسلامی آستان قدس‏، 1377 ش.
63. مراغی، احمد بن مصطفی؛ تفسیر المراغی‏؛ بیروت‏: داراحیاء التراث العربى‏، بی­تا.
64. مظاهری، حسین؛ معارف اسلام درسوره یاسین؛ بی­جا: انتشارات صدر، 1370 ش.
65. مظهری، محمد ثناءالله؛  التفسیر المظهری‏؛ پاکستان: مکتبة رشدیه‏، ‏1412 ق.
66. مکارم شیرازی، ناصر؛ تفسیر نمونه؛ تهران: دار الکتب الإسلامیة، ‏‏1374 ش.
67. ملاحویش، آل غازی عبدالقادر؛ بیان المعانى‏؛ دمشق: مطبعة الترقی‏، ‏1382 ق.
68. نجفی خمینى، محمد جواد؛ تفسیر آسان؛ تهران: انتشارات اسلامیه‏، ‏‏1398 ق.
69. نیشابوری، محمود بن ابو الحسن؛ إیجازالبیان عن معانی القرآن؛ بیروت: دار الغرب الاسلامی‏، 1415 ق.