دوره 12 (1401)
دوره 11 (1400)
دوره 10 (1399)
دوره 9 (1398)
دوره 8 (1397)
دوره 7 (1396)
دوره 6 (1395)
دوره 5 (1394)
دوره 4 (1393)
دوره 3 (1392)
دوره 2 (1391)
دوره 1 (1390)
موضوعات = حدیث
تعداد مقالات: 31
فرا بشری بودن علم تفسیر، برداشتی دیگر از روایات نهی از تفسیر به رأی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 شهریور 1401
چکیده
یکی از دلایلی که بر امکان یا عدم امکان فهم قرآن برای عموم مردم بدان استناد شده است، روایات نهی از تفسیر به رأی است. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی به دنبال بیان کاستی هایی است که در فرایند استناد به این ... بیشتر
کاربرد شناسی روایات تقیه با تمرکز بر تحلیل بافت موقعیتی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 شهریور 1401
چکیده
تقیه یکی از مهمترین موضوعات در تاریخ حدیث، فقه و کلام شیعه است که همواره مورد توجه عالمان بزرگ اسلامی قرار گرفته است. در تراث حدیثی شیعه روایات متعددی درباره تقیه و ضرورت آن به ویژه از امام صادق (ع) نقل ... بیشتر
معیار پذیرش اخبار آحاد نزد شهیدثانی
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 شهریور 1401
چکیده
شهیدثانی از جمله فقیهانی است که آراء او بسیار بر روی سیر تحولات تاریخ حدیث شیعه تاثیرگذار بوده است. اوج بالندگی علم درایه الحدیث در زمان وی و با نگارش کتابهای سه‌گانه ایشان است. او تنویع رباعی احادیث ... بیشتر
اعتبارسنجی محتوایی خبر تطیّر علی (ع) در هنگامه بیعت طلحه با ایشان
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 شهریور 1401
چکیده
دریکی از منابع روایی امامیّه دوره میانی خبری یافت میشود که بر تطیّر علی (ع) به طلحه در هنگامه بیعت ایشان دلالت دارد. برای اعتبارسنجی محتوای این خبر، موضوع محوری آن یعنی نحس‌انگاری افراد به معیارهای ... بیشتر
روش اِبْن‌مَغازِلی در گزارش فضائل اهل بیت(ع) در کتاب المناقب
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 شهریور 1401
چکیده
از ابتدای قرن دوم تا فرجام قرن پنجم هجری، بیش از 250 کتاب یا رساله درباره فضائل اهل بیت(ع) نگاشته شد. یکی از مهمترین آثار تألیف یافته در این حوزه المناقب اِبْن‌مَغازِلی(483هـ) است. ابوالحسن علی بن محمّد ... بیشتر
بررسی و تحلیل سبک شناسی آوایی احادیث پیامبر (ص) درنهج الفصاحه با تکیه بر اصوات مجهور و مهموس
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 شهریور 1401
چکیده
سبک شناسی دانشی فراهنجاری در زبان است که نظام خاص اندیشه های نویسنده یا گوینده و روش شخصی او را در بیان موضوع نشان میدهد. این دانش در دهه های اخیر متفاوت از گذشته مورد توجه پژوهش گران قرار گرفته ... بیشتر
بررسی انتقادی نظریه اخلاقی جنگ عادلانه با تاکید برجنگ روانی رسانه ای از منظر نهج البلاغه
دوره 12، شماره 26 ، فروردین 1401، ، صفحه 193-212
چکیده
نظریه اخلاقی جنگ عادلانه که خاستگاه دینی داشته، ابتدا توسط روحانیان مسیحی به ویژه آگوستین قدیس در کتاب شهر خدا مطرح گشت و سپس از سوی سیاست‌مداران مورد استقبال زیادی قرار گرفت. هدف اصلی این نظریه، ... بیشتر
رهیافت‌های معرفتی و اخلاقی برای احیای حقیقت اسلام در نامه منسوب به امام صادق (ع)
دوره 12، شماره 26 ، فروردین 1401، ، صفحه 233-253
چکیده
در میان آثار ارزشمند باقیمانده از امام صادق (ع)، نامهای خطاب به اصحاب در تمامی عصرها وجود دارد که توجه و عمل به آن مورد تأکید امام بوده است. در پژوهش حاضر، این نامه با روش تحلیل محتوا به‌صورت کمی و ... بیشتر
رهیافتی بر گونه‌شناسی حدیث؛ مطالعه موردی گزاره حدیث‌انگارانه
دوره 12، شماره 26 ، فروردین 1401، ، صفحه 255-273
چکیده
اعتبارسنجی حدیث در میان عالمان حدیث از جایگاه مهمی برخوردار است. آنان با کاربست معیارهای نقد سند و متن، می‌کوشند گزارههای حدیثی اصیل را از گزارههای حدیثنما تفکیک کنند. به نظر می‌رسد تاکنون توجهی ... بیشتر
تحلیل محتوای روایات ام سلمه در منابع شیعی
دوره 12، شماره 26 ، فروردین 1401، ، صفحه 275-290
چکیده
هدف از این پژوهش، تحلیل محتوای روایات ام سلمه در منابع شیعی است که نتیجه آن می تواند، معرف دغدغه های فکری وی در طول شش دهه از تاریخ صدر اسلام باشد. برای وصول به این هدف تمامی روایات وی در منابع شیعی به تعداد ... بیشتر
روایت «سؤال از مصحف امام علی(علیه السلام)» در بوته نقد
دوره 12، شماره 26 ، فروردین 1401، ، صفحه 291-310
چکیده
مصحف امام علی(ع) با ویژگی‌های منحصر به فرد تفسیری و تنزیلی آن، از دیرباز مورد توجه مفسران و دانشمندان علوم قرآنی بوده است؛ با این وجود در مصادر روایی اهل سنت روایاتی در قالب خطابه و پاسخ به سؤال راوی از ... بیشتر
امامان شیعه(علیهم السلام) و علم کلام (بر پایه مطالعات حدیثی)
دوره 12، شماره 26 ، فروردین 1401، ، صفحه 311-330
چکیده
در برخی از کتابهای شیعیان روایاتی درباره نهی از کلام وجود دارد. این روایات باعث شده گروهی از شیعیان بپندارند که دانش کلام نه تنها سودمند نیست، بلکه این علم از نظر امامان شیعه نکوهیده است. با مطالعه روایات ... بیشتر
بومی‌سازی مبانی نظری تحلیل انتقادی گفتمان فرکلاف برای تحلیل متون حدیثی
دوره 11، شماره 25 ، مهر 1400، ، صفحه 167-191
چکیده
تحلیل انتقادی گفتمان فرکلاف روشی برای شفاف‌سازیِ ایدئولوژیِ گفتمانِ قدرت، در امور سیاسی ـ اجتماعی است و با استفاده از ابزارهای زبان‌شناسی و توصیفی می‌تواند در بسیاری از علوم از جمله دانشهای حدیثی ... بیشتر
بررسی سندی و دلالی روایت علو و ارزیابی استناد به آن در تعامل با غیرمسلمانان
دوره 11، شماره 25 ، مهر 1400، ، صفحه 193-211
چکیده
چگونگی رفتار و تعامل با غیرمسلمانان همواره از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. این اهمیت در دوران جدید و پس از افزایش تعاملات پیروان ادیان مختلف با یکدیگر مضاعف شده است. یکی از احادیثی که توسط محدثین فریقین ... بیشتر
واکاوی کاستی‌های ساختاری بر اعتبار تهذیب الأحکام
دوره 11، شماره 25 ، مهر 1400، ، صفحه 213-231
چکیده
کتاب تهذیب‌الاحکام تألیف شیخ طوسی، سومین کتاب از کتب اربعه حدیثی شیعه است. این موسوعه فقهی با توجه به گستردگی روایات فقهی و به کار گرفتن روش رفع تعارض اخبار، از جایگاه ویژه‌ای نزد اکثر فقیهان و حدیث‌پژوهان ... بیشتر
بازتعریف مکتب اخباری‌گری
دوره 11، شماره 25 ، مهر 1400، ، صفحه 270-289
چکیده
محمدامین استرآبادی در اوایل سده یازدهم مکتبی را بنا نهاد و عنوان «اخباری» را برای طرفدارن و هم‌‌فکرانش برگزید و به دلیل وجود گروهی همنام و نیز دارای عقایدی همسان در میان متقدمان، مکتب خود را مکتبی ... بیشتر
تأملی بر روایت «هَلْ مِنْ ناصِرٍ یَنْصُرُنی»؛ سیر شکل گیری، واکاوی معنا و لفظ
دوره 11، شماره 25 ، مهر 1400، ، صفحه 291-308
چکیده
بر اساس منابع تاریخی ـ روایی، یکی از پیامهای بهجایمانده از امام حسین(ع)، «یاری خواستن» از مردمان زمانه خویش است که عالمان اخیر از آن با عبارت «هَلْ مِنْ نَاصِرٍ ینْصُرُنِى» یاد کردهاند. ... بیشتر
تحلیلی انتقادی بر روایت‌انگاره سر به محمل کوبیدن حضرت زینب(سلام‌الله‌علیها)
دوره 11، شماره 25 ، مهر 1400، ، صفحه 309-328
چکیده
روایت سر به محمل کوبیدن حضرت زینب (س) در منابع روایی امامیه با پیشینه ای اندک، نقشی مؤثر در مبناسازی عزاداری ویژه ای در فرهنگ شیعی داشته است. طریحی نگارنده «المنتخب» با نقل از «مُسلم ... بیشتر
نقد و تحلیل توثیقات رجالی شیخ عباس قمی (ره) در «سفینة البحار»
دوره 11، شماره 24 ، فروردین 1400، ، صفحه 265-283
چکیده
از آثار ارزشمند شیخ عباس قمی (ره) کتاب «سفینة البحار و مدینة الحکم و الآثار مع تطبیق النصوص الواردة فیها علی بحار الانوار» است که در هشت جلد به صورت الفبایی نگاشته شده است. ایشان این کتاب را به عنوان ... بیشتر
روایت «فُقَهَاءُ ذَلِکَ الزَّمَانِ شَرُّ فُقَهَاء تَحْتَ ظِلِ السَّمَاءِ» در ترازوی نقد
دوره 11، شماره 24 ، فروردین 1400، ، صفحه 285-301
چکیده
در برخی روایات، موضوعاتی مطرح شده که شبهاتی را نسبت به دین مبین اسلام به وجود آورده است. از جمله اینکه فقهای آخرالزمان بدترین فقهاء در زیر آسمان و آغاز کننده فتنه دانسته شدهاند. در نوشتار حاضر به روش ... بیشتر
تحریر دیدگاه شیخ صدوق در وحدت «مُعاذ بن مسلم» و «مُعاذ بن کثیر»
دوره 10، شماره 23 ، مهر 1399، ، صفحه 261-279
چکیده
DOR: https://dorl.net/dor/20.1001.1.22516026.1399.10.23.14.9 یکی از موانع شناسایی هویت راویان در بررسیهای سندی، عناوین متعدد راوی در قالب کنیه، لقب و اسم و نیز اشتراک یک اسم بر مصادیق مختلف است. در همین رابطه شیخ صدوق مدعی است ... بیشتر
نقش شیخ مفید و سید مرتضی در تنقیح مبانی فکری تشیّع
دوره 10، شماره 23 ، مهر 1399، ، صفحه 281-299
چکیده
DOR: https://dorl.net/dor/20.1001.1.22516026.1399.10.23.15.0 مبانی فقهی و کلامی تشیع تا آغاز غیبت کبری، هنوز به صورت کامل ساخت نیافته بود. ازاینرو، در عرصه فقه، شاهد فقاهتی مبتنی بر افکار اهل سنت و متمایل به رأی و قیاس هستیم. ... بیشتر
ارزیابی دیدگاه آیت اللّه صدر کاظمینی در شناخت مؤلّف «فقه الرضا» و اعتبار اثر در استنباط فقهی
دوره 10، شماره 23 ، مهر 1399، ، صفحه 301-318
چکیده
DOR: https://dorl.net/dor/20.1001.1.22516026.1399.10.23.16.1 شناخت مؤلّف و میزان اعتبار روایات کتاب «فقه الرضا» در اجتهاد شیعی، از دیرباز دیدگاههای گوناگون و متفاوتی را در دانشهای فقه و حدیث امامیه پدید آورده است. در ... بیشتر
وجود یا عدم وجود متواتر لفظی در میراث حدیثی
دوره 10، شماره 23 ، مهر 1399، ، صفحه 319-335
چکیده
DOR: https://dorl.net/dor/20.1001.1.22516026.1399.10.23.17.2 حدیث «متواتر» یکی از انواع معتبر حدیث است که از اهمیت به‌سزایی برخوردار است و به دو قسم لفظی و معنوی تقسیم میشود. درباره وجود متواتر معنوی هیچ تردیدی وجود ندارد ... بیشتر
سند و إسناد در کتب حدیثی شیعه در سه قرن اول هجری
دوره 10، شماره 22 ، فروردین 1399، ، صفحه 235-258