بازشناسی شخصیت حدیثی «حبابه والبیه»، اثبات وثاقت و نقش آفرینی وی در انتقال تراث حدیثی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه بین المللی امام خمینی دانشکده علوم و تحقیقات اسلامی اتاق 604

10.30512/kq.2024.21094.3818

چکیده

از ابتدای دعوت پیامبر اکرم(ص)، حدیث به عنوان مهمترین منبع صدور احکام الهی پس از قرآن، مورد توجه قرار گرفت. مطالعه تاریخ حدیث شبعه و اهل‌سنت حاکی از آن است که بسیاری از صحابه و یاران امامان(ع) درصدد ثبت و ضبط احادیث برآمدند و در این میان بانوانی از مهاجران و انصار نیز در عرصه‌های مختلف فرهنگی اجتماعی نقش‌آفرین گشته و توأمان به نقل حدیث و روایت همت گماردند. این نقش‌آفرینی در ادامه‌ی مسیر اسلام ادامه یافت؛ تاجاییکه تاریخ، راویات و محدثاتی را گزارش می‌کند که میزان حضور آنان در سلسله اسناد و نقل احادیث، بسیار پررنگ است. از جمله‌ی این بانوان مؤثر و کمتر شناخته شده «حبابه والبیه» می‌باشد.«حبابه بنت جعفر اسدی والبیه»، ام النّدی و أم البراء بانوی محدثی بود که به جهت عمر بسیار طولانی، هشت امام معصومِ(ع) (از امام علی(ع) تا امام رضا(ع)) را درک نموده و از محضر ایشان کسب فیض و نقل روایت نمود؛ از این‌رو وی به عنوان یکی از بانوان راوی حدیث در کتب رجال و تاریخ حدیث شیعه معرفی شده است. پژوهش حاضر با هدف شناخت شخصیتِ تاریخی، رجالی و حدیثی «حبابه والبیه» و نیز شناخت راویان و نوع روایات ایشان به‌روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای سامان یافته که ابتدا به معرفی «حبابه»، بازشناسی شخصیت حدیثی وی و گونه‌شناسی موضوعی روایات ایشان بر اساس ابواب جوامع حدیثی، پرداخته است. در همین راستا روایات جمع‌آوری گردیده از ایشان در هر موضوع، ذیل عناوین مختلف تفکیک شده و به تبیین آنها پرداخته شد....

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

بازشناسی شخصیت حدیثی «حبابه والبیه»، اثبات وثاقت و نقش آفرینی وی در انتقال تراث حدیثی

نویسنده [English]

  • mohammadreza pircheragh
ikiu.ac.ir
چکیده [English]

از ابتدای دعوت پیامبر اکرم(ص)، حدیث به عنوان مهمترین منبع صدور احکام الهی پس از قرآن، مورد توجه قرار گرفت. مطالعه تاریخ حدیث شبعه و اهل‌سنت حاکی از آن است که بسیاری از صحابه و یاران امامان(ع) درصدد ثبت و ضبط احادیث برآمدند و در این میان بانوانی از مهاجران و انصار نیز در عرصه‌های مختلف فرهنگی اجتماعی نقش‌آفرین گشته و توأمان به نقل حدیث و روایت همت گماردند. این نقش‌آفرینی در ادامه‌ی مسیر اسلام ادامه یافت؛ تاجاییکه تاریخ، راویات و محدثاتی را گزارش می‌کند که میزان حضور آنان در سلسله اسناد و نقل احادیث، بسیار پررنگ است. از جمله‌ی این بانوان مؤثر و کمتر شناخته شده «حبابه والبیه» می‌باشد.«حبابه بنت جعفر اسدی والبیه»، ام النّدی و أم البراء بانوی محدثی بود که به جهت عمر بسیار طولانی، هشت امام معصومِ(ع) (از امام علی(ع) تا امام رضا(ع)) را درک نموده و از محضر ایشان کسب فیض و نقل روایت نمود؛ از این‌رو وی به عنوان یکی از بانوان راوی حدیث در کتب رجال و تاریخ حدیث شیعه معرفی شده است. پژوهش حاضر با هدف شناخت شخصیتِ تاریخی، رجالی و حدیثی «حبابه والبیه» و نیز شناخت راویان و نوع روایات ایشان به‌روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای سامان یافته که ابتدا به معرفی «حبابه»، بازشناسی شخصیت حدیثی وی و گونه‌شناسی موضوعی روایات ایشان بر اساس ابواب جوامع حدیثی، پرداخته است. در همین راستا روایات جمع‌آوری گردیده از ایشان در هر موضوع، ذیل عناوین مختلف تفکیک شده و به تبیین آنها پرداخته شد....

کلیدواژه‌ها [English]

  • زنان راوی
  • محدثات
  • حدیث
  • گونه‌شناسی روایات
  • سنخ‌شناسی
  • حبابه والبیه
  • رجال

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 27 خرداد 1404
  • تاریخ دریافت: 18 دی 1402
  • تاریخ بازنگری: 29 فروردین 1403
  • تاریخ پذیرش: 08 اردیبهشت 1403