تحلیلی پیرامون شفابخشی قرآن با رویکرد به آراء و روایات تفسیری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

در آیه 57 سوره یونس، قرآن مجید به «شفاء» توصیف شده است: ﴿شِفاءٌ لِما فِی الصُّدُورِ. بیشتر عالمان مسلمان، شفای مذکور را روحانی و معنوی تفسیر کرده­اند، اما در این پژوهش با استفاده از قرینه‌های مختلف، درصدد اثبات این نکته هستیم که مفاد آیه عام است و هر نوع شفایی را دربرمی‌گیرد. عمده این قرائن مبتنی بر کشفیات علوم تجربی است که عامل اصلی خطر در بیماری‌های قلبی عروقی را زمینه­های ذهنی فرد نسبت به عامل فشار و در نتیجه، نوع ارزیابی و برخورد با آن معرفی می­کند؛ همچنان که خداوند نیز با وصف ﴿مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّکُمْپیش از اشاره به خاصیت شفابخشی، پیشگیری از امراض قلبی را با عمل به موعظه­های قرآن ممکن می­داند که با سه عامل میسر می­گردد: تفکر و تعقل، شناخت صحیح و ایمان به خدا. این مقاله ضمن اثبات فرضیه فوق، نشان می­دهد که تأکید آیه مذکور بر این است که شفای امراض جسمی در گرو شفای امراض روحی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Analysis about Quran’s healing with an Approach to Exegetic Viewpoints and Narrations

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hassan Rostami 1
  • Samane Abrishami 2
1 Assistant Professor of Ferdowsi in University of Mashhad
2 Master student of Quran and Hadith sciences in Ferdowsi in University of Mashhad (corresponding author)
چکیده [English]

 In surah Yunus, verse 57, the holy Quran is described as shefa’ :a healing for the (diseases) in your hearts. Most of Muslim scholars interpreted this healing in a spiritual manner, but in this essay by using different signs, we attempt to demonstrate that content of the verse is general which contain all kinds of healing. Based on discoveries of experimental sciences, most of these signs define mental backgrounds regarding pressure element as the main one of danger in cardiovascular diseases, then elaborate it and explain the way of its healing; as Allah before referring to the characteristic of healing by statement an admonition from your Lord, confirms the possibility of prevention of heart diseases with acting based on Quran’s advices that will be reached by these three elements: Thinking, correct cognition, and believing in Allah. This essay demonstrates that the verse emphasizes on that healing of physical diseases is depended on spiritual one’s healing.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Holy Quran
  • Healing
  • Disease
  • Body
  • Spirit
  • Heart
- قرآن کریم.
- فولادوند، محمدمهدی؛ ترجمه قرآن؛ تهران: دارالقرآن الکریم، 1415 ق‏.
1. آلوسی، سید محمود؛ روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم؛ بیروت: دار الکتب العلمیة، 1415 ق.
2. ابن منظور، محمد بن مکرم؛ لسان العرب؛ به کوشش جمال‌الدین میردامادی، چ3، بیروت: دار الفکر، 1414 ق.
3. اکبری، مهدی؛ «ارتباط استرس و سبکهای مقابله­ای با بیماری کرونری قلب: نقش عامل جنسیت»، مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، سال پانزدهم، شماره 4، 1388 ش.
4. ـــــ؛ «بررسی تأثیر هیجان­های منفی، بازداری اجتماعی و نقش عامل جنسیت در بروز بیماری کرونری قلب»، مطالعات روانشناختی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه الزهرا، دوره 4، شماره 1، 1387 ش.
5. بیضاوی، عبدالله؛ أنوار التنزیل و أسرار التأویل؛ به کوشش عبدالرحمن مرعشلی، بیروت: دار احیاء التراث، 1418ق.
6. جعفری، هدایت، «بررسی برخی عوامل خطر و عوامل تسریع­کننده حمله قلبی و علل تأخیر در مراجعه بیماران مبتلا به انفارکتوس حاد میوکارد در مرکز قلب مازندران در سال 1388»، مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، دوره نوزدهم، شماره 73، 1388 ش.
7. حویزی، عبدعلی بن جمعه؛ تفسیر نور الثقلین؛ به کوشش سید هاشم رسولی محلاتی، چ4، قم: اسماعیلیان، 1415 ق.
8. راغب اصفهانی، حسین بنمحمد؛ المفردات فی غریب القرآن؛ به کوشش صفوان عدنان داودی، بیروت ـ دمشق: دار الشامیة ـ دار القلم، 1412 ق.
9. زمخشری، محمود؛ الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل؛ بیروت: دار الکتب العلمیة، 1407 ق.
10. سیوطی، جلال‌الدین؛ الدر المنثور فی تفسیر المأثور؛ قم: انتشارات کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی، 1404 ق.
11. شاذلی، سید بن قطب؛ فی ظلال القرآن؛ چ17، بیروت ـ قاهرة: دار الشروق، 1412 ق.
12. شاه‌عبدالعظیمی، حسین؛ تفسیر اثنی عشری؛ تهران: انتشارات میقات، 1363 ش.
13. شفر، مارتین؛ فشار روانی: ماهیت، پیشگیری، سازگاری؛ مترجم: پروین بلوچی، تهران: پاژنگ، 1367 ش.
14. طباطبایی، سید محمدحسین؛ المیزان فی تفسیر القرآن؛ چ5، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1417 ق.
15. طبرسی، فضل بن حسن؛ مجمع‌الیان فی تفسیر القرآن؛ چ3، تهران: انتشارات ناصرخسرو، 1372ش.
16. عباس­نژاد، محسن؛ قرآن و طب؛ مشهد: بنیاد پژوهش‌های قرآنی حوزه و دانشگاه، 1385 ش.
17. فخر رازی، محمد بن عمر؛ مفاتیح الغیب؛ چ3، بیروت: دار احیاء التراث العربیة، 1420 ق.
18. فراهیدی، خلیل بن احمد؛ العین؛ به کوشش مهدی مخزومی، ابراهیم سامرائی، چ2، قم: دار الهجرة، 1410 ق.
19. قرشی، سید علی‌اکبر؛ تفسیر احسن الحدیث؛ چ3، تهران: بنیاد بعثت، 1377 ش.
20. کریم‌آبادی/ دلاور/ پوراسماعیلی؛ «جلوه‌های درمانی قرآن کریم»،انجمن تحقیقات طب سنتی ایران، دانشگاه علوم پزشکی تهران، بهار 89، http://www.tim.ir.
21. کلینی، محمد بن یعقوب؛ الاصول من الکافی؛ چ2، تهران: اسلامیه، 1362 ش.
22. گایتون، آرتور/ هال، ادوارد؛ فیزیولوژی پزشکی 2006؛ ترجمه و ویرایش: حوری سپهری، علی راستگار فرج زاده، با مقدمه و زیر نظر: علی حائری روحانی؛ چ2 (ویراست یازدهم)، تهران: اندیشه رفیع، 1386 ش.
23. مدرسی، سید محمدتقی؛ من هدی القرآن؛ تهران: دار محبی الحسین، 1419 ق.
24. مرتضی‌زبیدی، محمد بن محمد؛ تاج العروس؛ به کوشش علی هلالی/علی سیری، بیروت: دار الفکر، 1414 ق.
25. مصطفوی، حسن؛ التحقیق فی کلمات القرآن الکریم؛ تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1360 ش.
26. مکارم شیرازی، ناصر؛ تفسیر نمونه؛ تهران: دار الکتب الإسلامیة، 1374 ش.
27. مؤذن، سمیه؛ «مقایسه فعالیت سیستمهای مغزی ـ رفتاری و ابعاد کمال­گرایی در بیماران کرونری قلب و افراد سالم»، مجله علوم رفتاری، دوره 3، شماره 2، 1388 ش.
28. موسوی‌اصل، سیدمهدی؛ «نقش رفتارهای دینی در سلامتی معنوی»؛ مجله روانشناسی و دین، شماره 1و2، 1387ش.
29. موکیلی، الکس/ دانتزر، روبرت (Alex Muchielli/Robert Dantzer)؛ انگیزش و هیجان؛ مترجم: حمزه گنجی و علی پیکانی؛ تهران: ساوالان، 1384 ش.
30. نورمحمدی، محمدرضا و دیگران؛ «قرآن و راهکارهای معنوی جهت تأمین بهداشت روانی انسان­ها»؛ مجله کتاب قیم، شماره 2، 1390 ش.
31. Imoto, Masaru; "What Is The Photogrph of Frozen Water Crystals?", http://www.masaru-emoto.net.
32. Marmot M.G, Bosma H, Hemingway H, Brunner E, Stansfeld S; "Contribution of Job Control and Other Risk Factors to Social Variations in Coronary Heart Disease Incidence", The Lancet, Vol. 350, Issue 9073, p. 235-239, 1997.
33. Nyklicek I, Denollet J; "Lack of Psychological Mindedness in Men with Coronary Heart Disease", Journal of Psychosomatic Research, Vol. 56, Issue 6, p. 657, 2004.
34. Reeve, Johnmarshall; Understanding Motivation and Emotion, Forth Edition, USA: John Wiley & Sons Inc, 2005.
35. Roest A.M, Martens E.J, Jonge P, Denollet J; "Anxiety and Risk of Incident Coronary Heart Disease: A Meta-Analysis", Journal of the American College of Cardiology, Vol. 56, Issue 1, p. 38-46, 2010.