1
دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه امام صادق (ع)
2
دانشجوی دکترای علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران
چکیده
بصیرت امری فراتر از رؤیت ظاهری است و آن عبارت است از ادراک حقایق و رؤیت اشیاء آن گونه که هستند. بصیرت در واقع، به ادراکات قلبی حاکی از حقیقت و قوّة تمییز حق از باطل اطلاق میشود. این امر از طریق عبرتآموزی از براهین و حجتهای آشکار الهی و نیز تدبّر و تفکّر در آن ها به وقوع میپیوندد. در این مقاله، مؤلّفههای معنایی بصیرت با رویکرد همنشینی و جانشینی، در نهجالبلاغه بررسی شده است. بصیرت در این کتاب با واژههایی همچون اعتبار، تقوی، زهد، عشق، امانی و آرزوها، همنشین شده و با واژههای لبّ، توسّم، امام و پیشوا و قلب سلیم، رابطة جانشینی دارد. بر مبنای آموزههای نهجالبلاغه، فرد صاحب بصیرت آخرتگراست و تمام حرکات و سکنات خود را سنجیده و بر اساس علم، انجام میدهد و با روشن شدن حق، تغییر موضع میدهد و در جبهة حق قرار میگیرد.