مطالعه انتقادی دیدگاه رشید رضا، سید قطب و سید محمدحسین فضل الله درباره آیه سیف

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه تربیت مدرس تهران

2 دانشجوی دکتری دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

 DOR: https://dorl.net/dor/20.1001.1.22516026.1399.10.22.8.1
مقوله جنگ و نگاه اسلام بدان، از مقولات بحث‌برانگیزی است که دیدگاه‌های گوناگونی از سوی علمای دین و انتقاداتی از سوی غیر مسلمانان را در پی داشته است. آیه 29 سوره توبه که دستور جنگ با اهل کتاب را صادر می‌کند، از مهمترین آیاتی است که با آن بر وجود جهاد ابتدایی در قرآن استدلال شده است. در این مقاله، برداشت تفسیری سه مفسر بزرگ: رشید رضا در «المنار»، سید قطب در «فی ظلال القرآن» و محمد حسین فضل الله در «من وحی القرآن» که سه دیدگاه متفاوت را ارائه می‌دهند، ارزیابی کرده، به نقد می‌گیرد و پس از بررسی نظرات این سه مفسر و نقد تفاسیر آنها، به این نتیجه دست یافته است که آیه در صدد مجازات اهل کتابی است که به پیمان‌هایشان با مسلمانان وفادار نبوده و دشمنی‌های خود را آشکار نموده و به آنها تعدی نموده‌اند؛ مجازاتی که در مقایسه با مجازات مشرکین در واقع تخفیفی برای آنهاست. لذا این آیه نمی‌تواند مجوزی برای آغاز جنگ با مطلق غیر همکیشان باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A critical study of the opinions of Rashid Reza, Seyyed-e Qhotb and Seyyed Mohammad Hossein Fazlollah about the Quranic verse on ‘saif’ (sword)

نویسندگان [English]

  • Kavoos Roohi 1
  • Hassan Karimi 2
1 Associate prof. of Quran and Hadith sciences, Teacher Training University
2 PhD student, Teacher Training University
چکیده [English]

DOR: https://dorl.net/dor/20.1001.1.22516026.1399.10.22.8.1
The concept of war and the way Islam has dealt with it are matters of controversy among Muslim scholars and have aroused criticisms among non-Muslims. Verse 29 in the chapter ‘Towbeh’ (repentance) issues an order to fight ‘Ahl-e Kitab’ (Jews and Christians) and is, thus, considered by some interpreters as a license to start a war. This study aims to evaluate three different interpretations of the verse made by three eminent scholars including Rashid Reza in “Al-Manar”, Seyyed-e Qhotb in “Fea Zilalel Quran” and Seyyed Mohammad Hossein Fazlollah in “Min Vahy-ol Quran”. The critical analysis of the opinions of these three scholars shows that the verse means to punish only those Jews and Christians that are not loyal to their governments or treaties and proceed to wage hostility or invasion against Muslims. This punishment is, indeed, less severe than that allowed for polytheists. It is conclude that this Quranic verse cannot be a license to start a war with whoever non-Muslim.

کلیدواژه‌ها [English]

  • War
  • The verse on using swords
  • Triggering Jihad
  • Rashid Reza
  • Seyyed-e Qhotb
  • Fazlollah

مراجع

ـ قرآن کریم.
1. ابن منظور، محمد بن مکرم؛ لسان العرب؛ بیروت: بی‌نا، 1414 ق.
2. ازهری، محمد بن احمد؛ تهذیب اللغه؛ بیروت، دار احیاء التراث العربی‏، 1421 ق.
3. برزنونی، محمدعلی؛ «اسلام اصالت جنگ یا اصالت صلح»؛ مجله حقوقی، نشریه مرکز امور حقوقی و امور مجلس ریاست جمهوری، شماره 33، 1384 ش.
4. حر عاملی، محمد بن حسن؛ تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة؛ قم: موسسة آل البیت، 1409ق.
5. حق‌پناه، رضا، «جنگ و صلح از منظر علامه طباطبائی»؛ مجله اندیشه، سال پانزدهم، شماره 1، 1388 ش.
6. خویی، ابوالقاسم؛ البیان فی تفسیر القرآن؛ ترجمه: سید جعفر حسینی، تهران: دارالثقلین، 1387 ش.
7. راغب اصفهانی، حسین بن محمد؛ مفردات الفاظ القرآن؛ بیروت: دارالقلم، 1412 ق.
8. رشید رضا، محمد؛ المنار؛ چ 2، قاهره: دار المنار، 1366 ق.
9. زحیلی، وهبة بن مصطفی؛ التفسیر المنیر فى العقیدة و الشریعة و المنهج؛ چ 2، بیروت: دارالفکر المعاصر، 1418 ق.
10. سید قطب؛ فی ظلال القرآن؛ چ 17، بیروت/ قاهره: دار الشروق، 1412 ق.
11. ضیائی بیگدلی، محمدرضا، حقوق جنگ، چ 3، تهران: شرکت سهامی انتشار، 1368 ش.
12. طباطبائی، محمدحسین؛ المیزان فی تفسیر القرآن؛ ترجمه: سید محمدباقر موسوی همدانی، چ 5، قم: انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1374 ش.
13. طبرسی، فضل بن حسن؛ مجمع البیان؛ چ 3، تهران: انتشارات ناصر خسرو، 1372 ش.
14. فضل الله، محمد حسین؛ من وحی القرآن؛ چ 2، بیروت: دارالملاک لطباعه و النشر، 1419 ق.
15. قاضی‌زاده، کاظم؛ «جنگ و صلح از دیدگاه قرآن»؛ مجله علوم سیاسی دانشگاه باقر العلوم، شماره 34، 1385 ش.
16. کلانتری، علی اکبر؛ «چشم اندازی به جزیه و مناسبات جدید جهانی»؛ مجله فقه اهل بیت، شماره 5 و 6، 1375 ش.
17. مرتضی زبیدی، محمد بن محمد؛ تاج العروس؛ بیروت: دارالفکر، 1414 ق.
18. مطهری، مرتضی؛ جهاد؛ تهران، صدرا، 1379 ش.
19. ـــــــــــــ؛ فلسفه تاریخ (مجموعه آثار)؛ تهران: صدرا، 1382 ش.
20. معرفت، محمدهادی؛ التمهید فی علوم القرآن؛ چ 2، قم: موسسة النشر الاسلامی، 1415ق.
21. ولی، وهاب؛ «جنگ و صلح»؛ نشریه فرهنگ، شماره9، 1370 ش.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 12 شهریور 1396
  • تاریخ بازنگری: 19 آبان 1396
  • تاریخ پذیرش: 12 اسفند 1396

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار