حدیث دوبارزادگی امام صادق (ع) از ابوبکر در سنجه نقد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار و عضو هیأت علمی دانشگاه حضرت معصومه سلام الله علیها

چکیده

وجود حدیث دوبارزادگی از خلیفه نخست و امید به شفاعت وی از قول امام صادق (ع)، ازجمله احادیث بازتاب یافته در متون روایی است که یکی از دستاوردهای آن را حسن رابطه امام صادق (ع) با رویکردهای اهل سنت و افتخار یا فضیلتی برای ایشان دانسته­اند. در اهل سنت، دارقطنی با چهار طریق ضعیف و در شیعه، اربلی از قول فردی به نام جُنابَذی ـ یکی از علمای حنبلی ـ این روایت را نقل کرده‌اند که وجود راویانی شامی در اسناد، از اعتبار آن فروکاسته است. این مقاله با رویکردی تحلیلی- انتقادی می­کوشد سند و تمام طرق آن را در منابع فریقین در سنجه نقد نهد و در تلاش است با کاوش در دیگر مصادر و یافتن بسامد و گونه­های حدیثی و تاریخی، روایت دارقطنی را که نخستین ناقل این حدیث است، نقد و بررسی نماید. روایت مزبور، ضمن تعارض با اخبار تاریخی واردشده در کتب اهل سنت و یا حتی کتب شیعی، ازنظر ادله­ قرآنی، حدیثی، عقلی، رکاکت معنا و نیز تعارض با روایات و سنت، محل مناقشه است. این نوشتار میزان تطابق این حدیث با دیگر احادیث موجود از امام صادق (ع) را ارزیابی کرده و بدین باور است که اگر قرار به افتخار باشد به ولایتمداری است نه ارتباط نَسَبی؛ همچنین ناسازواری این حدیث با نحوه برخورد خلیفه نخست با امیرمؤمنان (ع) و حضرت زهرا (س) در اتفاقات پس از رحلت پیامبر (ص)، اعتماد به آن را فرو می­ کاهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A criticism of the quotation from Imam Sadeqh (pbuh) about his being related to Abu Bakr on two sides

چکیده [English]

One of the quotations in Hadith books points to Imam Sadeqh’s blood relation to Abu Bakr on two sides and the Imam’s hope of being favored by him in the other world. What this quotation implies is the Imam’s feeling of honor in this relation and his approval of Sunni manners. The quotation has been reported by Daraqutni, a Sunni scholar, in four untenable ways and by Erbeli, a Shia author, through Jannabezi, a Hanbali Sunni scholar. The quotation by the latter is untenable too because some of the narrators involved in it are Levantine. Using an analytic-critical method, this study seeks to critically examine all the documents of the quotation made by Daraqutni as the first narrator of the remark, the frequency of references, and the ways it has been documented in both sects of Islam. As it is found, the credibility of what is quoted from the Imam can be disputed because it is in conflict with other reports and quotations in Sunni and even Shia sources. There are also some Quranic, rational, semantic and documented pieces of evidence against it. By evaluating the correspondence between this quotation and other remarks quoted from Imam Sadeqh, the paper firstly concludes that pride should be taken in obedience to the good not in family relationships. Secondly, due to what occurred between Abu Bakr and Imam Ali and his wife after the Prophet’s death, it is hard to believe the studied quotation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Imam Sadeqh (pbuh)
  • Family relationship
  • Intercession
  • Double blood relationship
  • Hadith criticism

مراجع

- قرآن کریم؛ ترجمه: محمدمهدی فولادوند، تهران: دارالقرآن الکریم، 1382ش.
- نهج­ البلاغة؛ بر اساس نسخه صبحی صالح، قم: ­دار الهجرة، 1407 ق.
1. ابن ­أبی ­الحدید، عبد الحمید­ بن ­هبة الله؛ شرح ­نهج ­البلاغة؛ به کوشش: محمد ­ابوالفضل­ ابراهیم، مصر: دار احیاء الکتب ­العربیة، 1378 ق.
2. ابن ابی حاتم، عبد الرحمن بن محمد؛ الجرح ­و ­التعدیل؛ مطبعة ­مجلس ­دائرةالمعارف ­العثمانیة، بیروت: دار إحیاء التراث ­العربی، 1371 ق.
3. ابن ­ابی ­شیبة، عبدالله بن محمد؛ مصنف ­ابن ­أبی ­شیبة؛ به کوشش: سعید اللحام، بیروت: دار الفکر، 1409 ق.
4. ابن ­ابی ­یعلی، محمد بن ابی یعلی؛ طبقات ­الحنابلة؛ بیروت: دار المعرفة، بی­تا.
5. ابن اثیر، علی بن محمد؛ أسد الغابة فى ­معرفة الصحابة؛ بیروت: دار الفکر، 1409 ق.
6. _____________؛ الکامل فی التاریخ؛ بیروت: دارصادر- داربیروت، 1385 ق.
7. ابن بابویه، محمد بن علی؛ إعتقادات ­الامامیة؛ قم: کنگره شیخ مفید، 1414 ق.
8. ______________؛ الامالی؛ تهران: کتابچی، 1376 ش.
9. ______________؛ الخصال‏؛ به کوشش: علی‌اکبر غفاری، قم: دفتر انتشارات ­اسلامی، 1362 ش.
10. _____________؛ کمال ­الدین­ و ­تمام ­النعمة؛ قم: دارالکتب ­الإسلامیة، 1395 ق.
11. _____________؛ معانی ­الاخبار؛ به کوشش: علی‌اکبر غفاری، قم: دفتر انتشارات ­اسلامی، 1403 ق.
12. ابن تیمیه، احمد بن عبد الحلیم؛ مجموعة الفتاوی؛ بی­جا: بی­نا، بی­تا.
13. ابن حبان، محمد بن حبان؛ الثقات؛ حیدرآباد: مؤسسة الکتب ­الثقافیة، 1393 ق.
14. ______________؛ صحیح ­ابن ­حبان؛ به کوشش: شعیب ­الأرنؤوط، بی­جا: مؤسسة الرسالة، 1414 ق.
15. ابن حجر عسقلانی، أحمد بن ­علی؛ الاصابة فى ­تمییز الصحابة؛ به کوشش: عادل­ أحمد عبد الموجود، علی ­محمد معوض، بیروت: دار الکتب العلمیة، 1415 ق [الف].
16. ___________________؛ المطالب ­العالیة ­بزوائد المسانید الثمانیة؛ بیروت: بی­نا، بی­تا.
17. ___________________؛ تقریب ­التهذیب؛ به کوشش: مصطفی ­عبد القادر عطا، بیروت: دار الکتب العلمیة، 1415 ق [ب].
18. ___________________؛ تهذیب­ التهذیب؛ بیروت: دارالفکر، 1404 ق.
19. ___________________؛ طبقات ­المدلسین؛ به کوشش: عاصم ­بن ­عبدالله ­قریونی، بی­جا: مکتبة المنار، بی­تا.
20. ___________________؛ فتح ­الباری ­شرح ­صحیح­ البخاری؛ بیروت: دار المعرفة، بی­تا.
21. ابن حزم، علی بن احمد؛ الفصل­ فی­ الاهواء و ­الملل­ و ­النحل؛ بیروت: دار الکتب العلمیة، بی­تا.
22. ابن حنبل، احمد بن محمد؛ المسند؛ بیروت: دارصادر، بی­تا.
23. ابن حیون، نعمان بن محمد؛ شرح ­الاخبار ­فی ­فضائل ­الائمة الاطهار (ع)؛ به کوشش: محمدحسین حسینی جلالی، قم: دفتر انتشارات ­اسلامی جامعه مدرسین، 1409ق.
24. ابن سعد، محمد بن سعد؛ الطبقات الکبری؛ به کوشش: محمد عبد القادر عطا، بیروت: دار الکتب العلمیة، 1410 ق.
25. ابن شاذان، محمد بن احمد؛ الروضة ­فی ­فضائل ­أمیرالمؤمنین؛ به کوشش: علی ­شکرچی، قم: مکتبة الأمین، 1423 ق.
26. ______________؛ ‏الفضائل؛ قم: رضی، 1363 ش.
27. ابن ­شبة نمیری، عمر بن شبة؛ تاریخ ­المدینة المنورة؛ به کوشش: فهیم ­محمد شلتوت، قم: دار الفکر، 1410 ق.
28. ابن شهرآشوب، محمد بن­ علی؛ مناقب آل ابی طالب (ع)؛ قم: علامه، 1379 ق.
29. ابن طاوس، علی بن موسی؛ ‏الیقین ­باختصاص­ مولانا علی (ع) بإمرة المؤمنین؛ به کوشش: اسماعیل انصاری، قم: دار الکتاب، 1413 ق.
30. ابن­ عبدالبر، یوسف بن عبدالله؛ الاستیعاب­؛ به کوشش: علی ­محمد بجاوی، بیروت: دار الجیل، 1412 ق.
31. ابن عدی، عبدالله بن عدی؛ الکامل؛ به کوشش: یحیى مختار غزاوی، بیروت: دار الفکر، 1409 ق.
32. ابن ­عساکر، علی بن حسن؛ تاریخ ­مدینة دمشق؛ علی شیری، بیروت: دار الفکر، 1415 ق.
33. ابن عقدة، احمد ­بن­ محمد؛ فضائل امیرالمؤمنین؛ به کوشش: عبدالرزاق ­محمد­حسین­ حرز الدین، قم: دلیل ما، 1424 ق.
34. ابن ­عنبة، أحمد­ بن­ علی؛ عمدة ­الطالب ­فی ­أنساب ­آل­ ابی­طالب؛ به کوشش: محمدحسن آل طالقانی، نجف: الحیدریة، 1380 ق.
35. ابن قتیبة، عبدالله ­بن ­مسلم؛ الامامة و السیاسة؛ به کوشش: علی شیری، بیروت: دار الأضواء، 1410 ق.
36. _______________؛ المعارف؛ به کوشش: ثروت ­عکاشة، قاهرة: الهیئة المصریة، 1992 م.
37. ابن ­قولویه، جعفر بن ­محمد؛ کامل ­الزیارات؛ به کوشش: عبدالحسین امینی، نجف: دار المرتضویة، 1356 ش.
38. ابن­ کثیر، اسماعیل بن عمر؛ البدایة و النهایة؛ به کوشش: علی شیری، بیروت: دار الفکر، 1407 ق.
39. ابن­ ماجه­، محمد بن یزید؛ سنن ­ابن ­ماجة؛ به کوشش: محمد فؤاد عبدالباقی، بیروت: دار الفکر، بی­تا.
40. ابن ­مشهدی، محمد بن­ جعفر؛ المزار ­الکبیر؛ به کوشش: جواد قیومی ­اصفهانى، قم: دفتر انتشارات ­اسلامی، 1419 ق.
41. ابن­ مفلح، ابراهیم بن محمد؛ المقصد الارشد فی ­ذکر ­اصحاب ­الامام ­احمد؛ به کوشش: عبدالرحمان ­بن ­سلیمان­ ­عثیمین، ریاض: مکتبة الرشد، 1410 ق.
42. ابو الصلاح حلبى، تقی ­بن­ نجم؛ تقریب ­المعارف؛ به کوشش: فارس تبریزیان، قم: الهادی‏، 1404 ق.
43. اربلی، علی بن عیسی؛ کشف ­الغمة ­فی ­معرفة ­الائمة؛ به کوشش: سید هاشم ‏­رسولى ­محلاتی، تبریز: بنى­هاشمی، 1381 ق.
44. امین، سید محسن؛ أعیان ­الشیعة؛ به کوشش: سید حسن ­امین، بیروت: دار التعارف، 1403 ق.
45. باجی، سلیمان بن خلف؛ التعدیل ­و ­التجریح؛ به کوشش: أحمد البزار، مراکش: وزارة الأوقاف ­و الشؤون­ الإسلامیة، بی­تا.
46. بخاری، سهل­ بن­ عبدالله؛ سر السلسلة العلویة؛ به کوشش: سید محمدصادق ­بحر العلوم، قم: شریف رضی، 1413 ق.
47. بخاری، محمد ­بن ­اسماعیل؛ صحیح ­البخاری؛ بیروت: دار الفکر، 1401 ق.
48. بغدادی، اسماعیل؛ هدیة العارفین­؛ بیروت: دار إحیاء التراث ­العربی، بی­تا.
49. بیهقی، احمد بن حسین؛ السنن الکبری؛ بیروت: دار الفکر، بی­تا.
50. جمحی، محمد بن سلام؛ طبقات ­الشعراء؛ بیروت: دار الکتب العلمیة، 1422 ق.
51. جواهری، محمد؛ المفید ­من ­معجم ­رجال ­الحدیث؛ قم: محلاتی، 1417 ق.
52. جوهری، أحمد بن­ عبد العزیز؛ السقیفة و فدک؛ به کوشش: محمدهادی ­امینی، بیروت: شرکة الکتبی، 1413 ق.
53. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله؛ کشف ­الظنون؛ بیروت: دار إحیاء التراث ­العربی، بی­تا.
54. حافظ مزی، یوسف بن عبد الرحمن؛ تهذیب ­الکمال­ فی ­أسماء ­الرجال؛ به کوشش: بشار عواد معروف، بیروت: مؤسسة‌الرسالة، 1406 ق.
55. حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله؛ المستدرک ­علی ­الصحیحین؛ به کوشش: یوسف ­عبدالرحمن ­المرعشلی، بی­جا: بی­نا، بی­تا.
56. حسکانی، عبیدالله بن عبدالله؛ شواهد التنزیل ­لقواعد التفضیل؛ به کوشش: محمدباقر محمودی، تهران: مجمع­ إحیاء الثقافة الإسلامیة، 1411 ق.
57. حسنی، هاشم معروف؛ دراسات­ فی ­الحدیث­ و ­المحدثین؛ بیروت: دار التعارف، 1398 ق.
58. خزاز رازی، علی بن محمد؛ کفایة ­الاثر؛ به کوشش: عبداللطیف‏­ حسینى­ کوه­کمری، قم: بیدار، 1401 ق.
59. خطیب بغدادی، احمد بن ­علی؛ تاریخ بغداد؛ به کوشش: مصطفی­ عبد القادر عطا، بیروت: دار الکتب العلمیة، 1417 ق.
60. خوئی، حبیب‌ الله بن محمدهاشم؛ منهاج ­البراعة­ فی ­شرح ­نهج­ البلاغة؛ به کوشش: ابراهیم میانجی، تهران: مکتبة الإسلامیة، 1400 ق.
61. خوئی، سید ابوالقاسم؛ معجم رجال الحدیث؛ قم: الثقافة الإسلامیة، 1372 ق.
62. دارقطنی، علی بن عمر؛ سنن­ الدارقطنی؛ به کوشش: مجدی ­بن ­منصور سید الشوری، بیروت: دار الکتب العلمیة، 1417 ق.
63. _____________؛ علل ­الدارقطنی؛ به کوشش: محفوظ ­الرحمن ­زین ­الله ­سلفی، ریاض: دار طیبة، 1405 ق.
64. _____________؛ فضائل ­الصحابة و مناقبهم­ و قول ­بعضهم ­فی ­بعض ­صلوات ­الله ­علیهم؛ مدینه: مکتبة الغرباء الأثریة، 1419 ق.
65. دینوری، احمد ­بن ­داود؛ الاخبار الطّوال؛ به کوشش: عبدالمنعم­ عامر، جمال ­الدین ­شیال، قم: رضی، 1368 ش.
66. ذهبی، محمد بن احمد؛ تاریخ ­الاسلام؛ به کوشش: عبدالسلام ­تدمری، بیروت: دار الکتاب ­العربی، 1410 ق.
67. ___________؛ تذکرة الحفاظ؛ بیروت: دار إحیاء التراث ­العربی، بی­تا.
68. ___________؛ سیر ­اعلام­ النبلاء؛ به کوشش: شعیب ­الأرنؤوط، بیروت: مؤسسة الرسالة، 1413 ق [الف].
69. ___________؛ الکاشف؛ به کوشش: محمد عوامة، أحمد محمد نمر الخطیب، جدة: دار القبلة، 1413 ق [ب].
70. ___________؛ میزان ­الاعتدال ­فی ­نقد الرجال؛ به کوشش: علی ‌محمد البجاوی، بیروت: دار المعرفة، 1382 ق.
71. زرکلی، خیرالدین؛ الاعلام؛ بیروت: دار العلم، 1980 م.
72. سمعانى، عبد الکریم بن محمد؛ الانساب؛ به کوشش: عبدالرحمن بن یحیی معلمی، حیدرآباد: مجلس ­دائرةالمعارف العثمانیة، 1382 ق.
73. شوشتری، محمدتقی؛ ‏قاموس الرجال؛ قم: مؤسسة النشر الإسلامی، 1410 ق.
74. شوشتری، نورالله بن شریف الدین؛ الصوارم ­المُهرقة ­فی­ نقد الصواعق ­المُحرقة؛ به کوشش: جلال الدین حسینی، تهران: مطبعة النهضة، 1367 ق.
75. _________________؛ شرح ­إحقاق ­الحق­؛ به کوشش: سید شهاب ­الدین ­مرعشی ­نجفی، قم: مکتبة آیةالله ­مرعشی ­نجفی، بی­تا.
76. صفدی، ­خلیل بن ایبک؛ الوافی ­بالوفیات؛ به کوشش: أحمد الأرناؤوط، مصطفی ترکی، بیروت: دارإحیاء التراث، 1420 ق.
77. صنعانی، عبدالرزاق بن همام؛ المصنف؛ به کوشش: حبیب­ الرحمن ­أعظمی، بی­جا: بی­نا، بی­تا.
78. طباطبائی، سید محمدحسین؛ المیزان ­فی­ تفسیر القرآن؛ قم: دفتر انتشارات ­اسلامی، 1417 ق.
79. طبرانی، ­سلیمان ­بن ­أحمد؛ المعجم ­الاوسط؛ به کوشش: قسم التحقیق بدار الحرمین، قاهرة: دار الحرمین، 1415 ق.
80. ______________؛ المعجم الکبیر؛ به کوشش: حمدی ­عبدالمجید السلفی، دار إحیاء التراث ­العربی، بی­تا.
81. طبرسی، علی بن حسن؛ مشکاة ­الانوار فی­ غرر الاخبار؛ نجف: المکتبة الحیدریة، 1385 ق.
82. طبری آملی کبیر، محمد بن­ جریر؛ المسترشد فی ­إمامة علی­ بن­ أبی­طالب (ع)؛ به کوشش: احمد محمودی، قم: مطبعة کوشانپور، 1415 ق.
83. طبری آملی صغیر، محمد بن­ جریر؛ دلائل الامامة؛ قم: مؤسسة البعثة، 1413 ق.
84. طبری، محمد بن­ جریر؛ تاریخ الطبری؛ به کوشش: محمد ابوالفضل ­ابراهیم، بیروت: دار التراث، 1387 ق.
85. طوسی، محمد بن ­حسن؛ الرسائل ­العشر؛ قم: مؤسسة ­النشر الإسلامی، بی­تا.
86. _____________؛ الفهرست؛ قم: مکتبة المحقق ­الطباطبائی، 1420 ق.
87. _____________؛ تهذیب ­الاحکام؛ به کوشش: حسن موسوی خرسان، تهران: دار الکتب ­الإسلامیة، 1407 ق.
88. _____________؛ مصباح المتهجد؛ بیروت: مؤسسة­ فقه­ الشیعة، 1411 ق.
89. عبدالمحمدی، حسین؛ «نقد و ارزیابی ­کتاب ­الفصول ­المهمة فی­ معرفة الائمة»؛ تاریخ در آینه پژوهش، ش3، 1382 ش.
90. عجلی، ­أحمد بن عبدالله؛ معرفة ­الثقات؛ المدینة المنورة: مکتبة الدار، بی­تا.
91. علامه حلی، حسن بن یوسف؛ رجال ­العلامة­ الحلی؛ به کوشش: محمدصادق ‏­بحر العلوم، نجف: دار الذخائر، 1411 ق.
92. _________________؛ کشف ­المراد ­فی ­شرح ­تجرید الاعتقاد؛ به کوشش: جعفر سبحانی، قم: مؤسسه امام صادق(ع)، 1382ش.
93. عیاشی، محمد بن ­مسعود؛ تفسیر العیاشی؛ به کوشش: سیدهاشم­ رسولى ­محلاتی، تهران: المطبعة ­العلمیة، 1380 ق.
94. فتال­ نیشابوری، محمد ­بن ­احمد؛ روضة الواعظین­ و بصیرة المتعظین؛ قم: رضی‏، 1375 ش.
95. قرمانی، احمد بن یوسف؛ أخبار الدول و آثار الدول فی التاریخ؛ تحقیق: احمد حطیط؛ فهمی سعد، بیروت: عالم الکتب. بی­تا.
96. قراچه داغی، محمدعلی بن احمد؛ اللمعة­ البیضاء؛ به کوشش: سید هاشم میلانی، قم: الهادی، 1418 ق.
97. قمی، عباس؛ الکنی­ و ­الالقاب؛ به کوشش: محمدهادی ­امینی، تهران: مکتبة الصدر، بی­تا.
98. قمی، علی بن ابراهیم؛ تفسیر القمی؛ به کوشش: طیب ­موسوی ­جزائری، قم: دار الکتاب‏، 1404 ق.
99. کاظمی، عبد النبى؛ تکملة الرجال؛ به کوشش: محمدصادق ­بحر العلوم،‏ قم: أنوار الهدی‏، 1425 ق.
100. کریمی، محمود؛ دیمه­کار گراب، محسن؛ «استدلال­ روایی ­شیخ­ صدوق ­بر نزول­ دفعی ­قرآن ­کریم ­و نقد ادله ­مخالفان»؛ مجله علوم حدیث، ش62، زمستان 1390 ش.
101. کشی، محمد بن ­عمر؛ رجال الکشی؛ به کوشش: مهدی رجایی، قم: مؤسسة ­آل ­البیت، 1363 ش.
102. کلینی، محمد بن­ یعقوب؛ الکافی؛ به کوشش: علی‌اکبر غفاری، تهران: دار الکتب ­الإسلامیة، 1388 ق.
103. کوفی اهوازی، حسین بن سعید؛ الزهد؛ به کوشش: غلامرضا عرفانیان­ یزدی، قم: المطبعة العلمیة، 1402 ق.
104. لاوند، رمضان؛ الامام­ الصادق (ع)، علم ­و ­عقیدة؛ بیروت: دار مکتبة الحیاة، بی­تا.
105. مبارکفوری، محمد عبد الرحمن؛ تحفة­ الاحوذی ­بشرح ­جامع ­الترمذی؛ بیروت: دار الکتب العلمیة، 1410 ق.
106. متقی، علی بن حسام الدین؛ کنز العمال؛ به کوشش: بکری حیانی، الشیخ­ صفوة السقا، بیروت: مؤسسة الرسالة، 1409 ق.
107. مجلسی، محمدباقر؛ بحار الانوار؛ بیروت: دار إحیاء التراث ­العربی، 1403 ق.
108. مسعودی، علی بن حسین؛‏ اثبات ­الوصیة؛ قم: انصاریان، 1426 ق.
109. ______________؛ مروج ­الذهب ­و ­معادن ­الجوهر؛ به کوشش: اسعد داغر، قم: دار الهجرة، 1409 ق.
110. مسلم بن حجاج؛ صحیح­ المسلم؛ بیروت: دار الفکر، بی­تا.
111. مظفر، محمدحسن؛ دلائل ­الصدق ­لنهج ­الحق؛ قم: مؤسسة آل ­البیت (ع)‏، 1422 ق.
112. مغنیه، محمدجواد؛ الشیعة ­فی­ المیزان؛ بیروت: دار التعارف، 1399 ق.
113. مفید، محمد بن­ محمد؛ الارشاد فی­ معرفة ­حجج ­الله؛ به کوشش: مؤسسة آل­ البیت (ع)، قم: کنگره ­شیخ­ مفید، 1413 ق [الف].
114. ____________؛ الامالی؛ به کوشش: حسین ­استادولى، علی‌اکبر غفاری، قم: کنگره­ شیخ مفید، 1413 ق [ب].
115. ____________؛ الفصول ­المختارة؛ به کوشش: علی ­میرشریفی، قم: کنگره شیخ مفید، 1413 ق [ج].
116. ____________؛ تصحیح­ اعتقادات ­الامامیة؛ به کوشش: حسین درگاهی، قم: کنگره شیخ مفید، 1414 ق.
117. مناوی، محمد عبد الرؤوف بن تاج العارفین؛ فیض­ القدیر؛ به کوشش: أحمد عبدالسلام، بیروت: دار الکتب العلمیة، 1415 ق.
118. نسائی، ­أحمد بن علی؛ السنن الکبری؛ به کوشش: عبدالغفار سلیمان­ بنداری، سید کسروی ­حسن، بیروت: دارالکتب العلمیة، 1411ق.
119. ___________؛ خصائص أمیر المؤمنین (ع)؛ به کوشش: محمدهادی امینی، تهران: مکتبة نینوی ­الحدیثة، بی­تا.
120. هیثمی، احمد بن محمد بن حجر؛ الصواعق المحرقة فی الرد علی اهل البدع و الزندقة؛ بیروت، دار الکتب العلمیة، 1408 ق[الف].
121. هیثمی، علی بن ابی بکر؛ مجمع ­الزوائد و منبع ­الفوائد؛ بیروت: دار الکتب العلمیة، 1408 ق[ب].
122. یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله؛ معجم البلدان؛ بیروت: دار إحیاء­ التراث­ العربی، 1399 ق.
123. یعقوبى، احمد ­بن اسحاق؛ تاریخ الیعقوبی؛ بیروت: دار صادر، بی­تا.
دو فصلنامه کتاب قیم
دوره 9، شماره 21
مهر 1398
صفحه 268-298

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 28 شهریور 1397
  • تاریخ بازنگری: 28 اسفند 1397
  • تاریخ پذیرش: 28 مرداد 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار