دوره 12 (1401)
دوره 11 (1400)
دوره 10 (1399)
دوره 9 (1398)
دوره 8 (1397)
دوره 7 (1396)
دوره 6 (1395)
دوره 5 (1394)
دوره 4 (1393)
دوره 3 (1392)
دوره 2 (1391)
دوره 1 (1390)
موضوعات = قرآن
تعداد مقالات: 39
اسلوبهای ردیه (پندارشکنی) در قرآن کریم
دوره 12، شماره 26 ، فروردین 1401، ، صفحه 7-28
چکیده
باور و پندار و تصور، حاصل فعالیت ذهن انسان در برخورد با مسائل و رویدادهای پیرامون آن بوده و تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله، محیط، آداب و رسوم، اخبار گذشتگان می‌باشد. این برداشت فکری می‌تواند صحیح و ... بیشتر
گسترۀ دلالت واژگان عام و مطلق قرآن کریم (با تاکید بر دیدگاه نسبیّت اطلاقات و عمومات قرآنی در چهارچوب سیاق و فضای نزول)
دوره 12، شماره 26 ، فروردین 1401، ، صفحه 87-107
چکیده
کاربرد فراوان الفاظ عام و مطلق در آیات قرآن کریم، بیانگر ضرورت توجه به این واژگان در تفسیر آیات قرآن کریم است. این مسئله که دایره و گسترۀ شمولیّت این واژگان چه اندازه است و آیا دلالت این واژگان صرفاً مبتنی ... بیشتر
شیوه موسی (ع) در مدیریت روانی ناسازگاری‌های بنی‌اسرائیل و فرعون بر اساس مفهوم «دفاع روانی»
دوره 12، شماره 26 ، فروردین 1401، ، صفحه 109-132
چکیده
پژوهش حاضر رفتار موسی (ع) نسبت به رفتارهای ناسازگار بنی‌اسرائیل و فرعون را تحلیل می‌کند. اینکه «راهکارهای موسی (ع) برای مدیریت روانی جامعه، نسبت به ناسازگاری‌هایی که با مفهوم دفاع روانی قابل تحلیل‌اند، ... بیشتر
مطالعه تطبیقی رابطه دین و سیاست در اندیشه قرآنی سیاسی علامه طباطبایی و سید قطب
دوره 12، شماره 26 ، فروردین 1401، ، صفحه 151-171
چکیده
یکی از نکات مهم در حوزه مباحث سیاسی و اجـتماعی، بررسی رابطه بین «دین» و «سیاست» است و در این باره، نظرات گوناگونی از تباین تا تلازم مطرح شده است. نوع تعریف از دین و تحدید و توسعه دامنه دخالت ... بیشتر
مبانی ناسخ و منسوخ و روش های نقد نسخ در تفسیر القرآن العظیم ابن‌کثیر
دوره 12، شماره 26 ، فروردین 1401، ، صفحه 173-191
چکیده
نسخ از جمله مسائل مهم در علوم قرآنی و تفسیر است که همواره دانشمندان اسلامی به آن توجه نشان دادهاند. قریب به اتفاق دانشمندان با وجود اختلاف‌نظر در تعداد و نوع آیات ناسخ و منسوخ اصل وجود نسخ را پذیرفته‌اند. ... بیشتر
تبیین کنش‌های دوگانه‌نمای شخصیت‌های سالم قرآنی و مقایسه آن با کنش‌های ناشی از «نقاب» در روان‌شناسی
دوره 11، شماره 25 ، مهر 1400، ، صفحه 7-26
چکیده
انبیاء و صالحان به عنوان مربیان معرفی شده در قرآن، گاه به ضرورتو با هدف تبیین معارف دینی یا آموزش نکات اخلاقی و تربیتی از بروز عقیده حقیقی و شخصیت فردی خود، خودداری نموده و نقشی متفاوت ارائه نمودهاند. ... بیشتر
راهبردهای جهانی‌سازی اسلام با تأکید بر آیه 123 سوره برائت
دوره 11، شماره 25 ، مهر 1400، ، صفحه 27-45
چکیده
در نصوص اسلامی، سنت‌های زیادی برای ایجاد و استمرار نظامات اجتماعی ارائه شده که مهم‌ترین آنها، اسلامی‌شدن جهان و پیروزی اندیشه و ارزش‌های ناب الهی بر هر نوع تفکر التقاطی، انحرافی و مادی است. آیه 123 ... بیشتر
نقدی بر معنای مشهور «کلاّ» در قرآن
دوره 11، شماره 25 ، مهر 1400، ، صفحه 47-63
چکیده
یکی از واژگان پربسامد در قرآن کریم، واژه «کلّا» است که 33 بار در 15 سوره آمده است. دیدگاه مشهور در تفسیر این واژه، بهویژه در دوره معاصر، این است که «کلّا» به معنای ردع و منع جمله قبل است، اما ... بیشتر
مراد عینی آیات وعید بنی اسرائیل در سوره مبارکه اسراء از رهگذر قرآن، حدیث و تاریخ
دوره 11، شماره 25 ، مهر 1400، ، صفحه 65-84
چکیده
آیاتی از سوره مبارکه اسراء، از وعید الهی در خصوص دو افساد بنی‌اسرائیل و به‌تبع آن دو عقوبت ایشان سخن گفته‌اند. مقاله حاضر درصدد است به شیوه توصیفی تحلیلی و با استناد به دلایل و شواهد قرآنی، حدیثی و تاریخی، ... بیشتر
بررسی اِسناد حسنات و سیئات به خدا و انسان در آیات 78 و 79 سوره نساء در اندیشه ابن تیمیه و علامه طباطبایی
دوره 11، شماره 25 ، مهر 1400، ، صفحه 105-122
چکیده
اسناد حسنات و سیئات به خدا و انسان همواره مورد اهتمام فرهنگ قرآن بوده است و اندیشه‌ورانی نظیر مفسران، متکلمان، فیلسوفان و عارفان آن را کانون بررسی قرار دادهاند. در این میان، در آیه 78 سوره نساء، حسنات ... بیشتر
واکاوی ساختار «وَدَّ» و «لَو» در قرآن و بررسی چگونگی ترجمه آن در ترجمه های فارسی قرآن
دوره 11، شماره 25 ، مهر 1400، ، صفحه 123-145
چکیده
یکی از خدمات مهمی که قرآن پژوهان از دیرباز و بهویژه، در دوره معاصر در آستانه قرآن ارائه کرده‌اند، سعی بر ترجمه آیات قرآن جهت فهم همگانی است. به رغم همه این تلاشها، گاه به دلیل کم‌توجّهی به قواعد ... بیشتر
توصیف و تحلیل نظریات قرآنی نظیره زینالدین در مسئله حجاب
دوره 11، شماره 25 ، مهر 1400، ، صفحه 147-166
چکیده
کتاب السفور و الحجاب به قلم نظیره زینالدین، بانوی تجددگرای عرب و از شیعیان دروزی لبنان، در 1928 انتشار یافت. اشتمال این کتاب بر بحث‌های دینی و قرآنی موجب تمایز آن از برخی آثار مشابهِ آن دوره شده و این ... بیشتر
بررسی ادله قرآنی سریان ادراک در هستی با تمرکز بر آیات تسبیح و شهادت
دوره 11، شماره 24 ، فروردین 1400، ، صفحه 63-83
چکیده
یکی از حقایقی که ذهن بسیاری از اندیشمندان را به خود مشغول کرده، شعور همگانی موجودات است، موضوعی که ظواهر آیات قرآن کریم گواه آن است. پرسش اصلی پژوهش حاضر آن است که آیات تسبیح و شهادت چگونه بر سریان ادراک ... بیشتر
کارآمدی دانش ریشه‌شناسی در تبیین غرض دانش وجوه و نظائر (مطالعه موردی واژگان حق و قسط)
دوره 11، شماره 24 ، فروردین 1400، ، صفحه 85-106
چکیده
دانش وجوه و نظائر، یکی از کهنترین دانشهای تفسیری است. پژوهشگران در تبیین غرض و فایده این علم و نیز، در ارائه تعریفی جامع و مانع از آن، اختلاف نظر جدّی دارند. در کتب وجوه و نظائر، روشن نیست که واژگان ... بیشتر
قضا و قدر خدا و نقش انسان در سرنوشت از منظر قرآن و برهان
دوره 11، شماره 24 ، فروردین 1400، ، صفحه 107-127
چکیده
قضا و قدر از مبادی فعل خدا و از مسائل اساسی الهیات قرآن است. تبیین صحیح قضا و قدر الهی و نقش انسان در جهان و سرنوشت خود اهمیت به سزایی در اندیشه و کُنش توحیدی دارد. هدف این پژوهش، بررسی چیستی قضا و قدر خدا ... بیشتر
واکاوی اعجاز ادبی تکرار و کارکردهای آن در سوره یوسف (ع)
دوره 11، شماره 24 ، فروردین 1400، ، صفحه 129-147
چکیده
«تکرار» کارکردهای مختلفی در متون ادبی دارد. اگرچه این شیوه را در بیشتر سورههای قرآن کریم میتوان جُست، اما سوره یوسف یکی از بهترین نمونههای آن است.با وجود انحصار بیان داستان حضرت یوسف (ع) ... بیشتر
کارکردهای فنی محسنات معنوی در قرآن کریم
دوره 11، شماره 24 ، فروردین 1400، ، صفحه 227-244
چکیده
محسنات معنوی یکی از شیوههای بیانی است که قرآن کریم در بیان فحوا و اهداف خود به وفور از آن بهره جسته است. اهمیت محسنات معنوی به اندازهای است که بدون درک صحیح و شناخت اهداف آن، فهم و تفسیر برخی آیات ... بیشتر
معناشناسی واژه «فتح» با تأکید بر سوره «الفتح»
دوره 10، شماره 23 ، مهر 1399، ، صفحه 7-25
چکیده
DOR: https://dorl.net/dor/20.1001.1.22516026.1399.10.23.1.6 تحلیل معنایی واژگان متن از راه دستیابی به دقایق معنا صورت میگیرد. این نگاه در قرآن به دلیل نقش آن در تأمین سعادت بشر اهمیت مییابد. واژه «فتح» 12 بار در قرآن آمده ... بیشتر
تحلیل تفسیرگونه قاعده «تعلیق الحُکم علی الوصف مُشعر بالعلّیّه» از منظر آیت الله جوادی آملی (مفهوم شناسی، گونه شناسی و کارکردها)
دوره 10، شماره 23 ، مهر 1399، ، صفحه 27-46
چکیده
DOR: https://dorl.net/dor/20.1001.1.22516026.1399.10.23.2.7 یکی از موضوعات مهم و پرکاربرد علم اصول که در تفسیر و علوم قرآنی کاربست به‌سزایی دارد، مباحث الفاظ است. بهرغم اهمیت بسیار زیاد این مباحث، موضوعات زیرمجموعه این عنوان ... بیشتر
معناشناسی «وجوه و نظائر» و چگونگی معادل یابی آن در فرایند ترجمه حداد عادل از قرآن کریم
دوره 10، شماره 23 ، مهر 1399، ، صفحه 47-67
چکیده
DOR: https://dorl.net/dor/20.1001.1.22516026.1399.10.23.3.8 دانش «وجوه و نظائر» به بررسی دلالتهای متعدد واژگان در بافت کلام وحیانی قرآن کریم میپردازد و نشان میدهد که این کتاب عظیم، دارای لایههای مختلف معنایی ... بیشتر
ارتباط خلیفة اللهی انسان با عصمت انبیاء و اولیاء (ع) از منظر مفسران فریقین
دوره 10، شماره 23 ، مهر 1399، ، صفحه 69-87
چکیده
DOR: https://dorl.net/dor/20.1001.1.22516026.1399.10.23.4.9 خلافت الهی انسان از منظر فریقین در سه حوزه اصلی بحث برانگیز بوده است که عبارت‌اند از: 1. منظور از خلیفه و مستخلفٌ‌عنه، 2. مصداق یا مصادیق خلیفه، 3. شئون مختلف خلیفه. ... بیشتر
حرف «کاف» خطاب در اسماء اشاره و مطابقت آن با مخاطب در قرآن
دوره 10، شماره 23 ، مهر 1399، ، صفحه 105-122
چکیده
DOR: https://dorl.net/dor/20.1001.1.22516026.1399.10.23.6.1 یکی از مباحث قرآنی که از دیرباز مورد توجه ادیبان و مفسران بوده، بحث خطاب است. قرآن به عنوان کلام باری تعالی برای هدایت بشر در جهت اثرگذاری بیشتر، از خطاب به صورت گسترده ... بیشتر
معناشناسی توصیفی واژه تکامد «مذبذب» و آسیب‌شناسی ترجمه آن
دوره 10، شماره 23 ، مهر 1399، ، صفحه 123-143
چکیده
DOR: https://dorl.net/dor/20.1001.1.22516026.1399.10.23.7.2 شناخت و فهم معنای قرآن کریم در گرو فهم واژهها و مفاهیمی است که همچون دانههای زنجیر به هم پیوستهاند. واژههایی در قرآن وجود دارند که تنها یکبار استعمال ... بیشتر
تصویرسازی استعاره در دعاهای قرآنی
دوره 10، شماره 23 ، مهر 1399، ، صفحه 165-184
چکیده
DOR: https://dorl.net/dor/20.1001.1.22516026.1399.10.23.9.4 استعاره، هنری بیانی است که در آن دو امر متفاوت کنار هم می‌نشیند و موجب وحدت میان اضداد می‌شود. این شیوه بیانی از دو چیز، تعبیری تازه ارائه میدهد که شنونده یا خواننده ... بیشتر
بررسی و نقد تبیین معانی تضمین نحوی توسط ابن عاشور و مشهدی قمی
دوره 10، شماره 23 ، مهر 1399، ، صفحه 185-202