نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمدجواد ورادی اصفهانی ¹
• نهله غروی ناپینی ²
• نصرت نیل ساز ¹

¹ دانشگاه تربیت مدرس

² عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

بر اساس دیدگاه ونزبرو متن قرآن در قالب قواعد ادبی گوناگونی سامان یافته است. ونزبرو در این راستا سه ساختار مختلف را بر می‌شمارد که بیان بداهتی، ساختاری که بیانگر الزام یا امری اکید از ناحیه خداوند است، یکی از ساختارهای مزبور را تشکیل می‌دهد. ونزبرو پر کاربردترین نمونة‌ی این ساختار را در قرآن فعل امر «قُل» می‌داند و به تحلیل آن می‌پردازد. ونزبرو چهار کارکرد مختلف برای ساختار «قُل» ذکر می‌کند که مهم‌ترین این کارکردها، به عقیدة‌ی او، آغازِ عباراتی است که نمی‌توانند به خدا نسبت داده شوند. ونزبرو بر این اساس این احتمال را مطرح می‌کند که ساختار «قُل» افزونه‌ای ویراستی باشد که جهت یکپارچه‌سازی متن در مواضع مورد نیاز، و به طور خاص در مواضعی که قابل نسبت دادن به خداوند نیستند، برای جایگزین کردن بیان پیامبرانه با سخن مستقیم خداوند، به بدنة‌ی اصلی متن افزوده شده است. در این مقاله پس از بررسی فرم‌ها و کارکردهای مختلفی که ساختار «قُل» در آیات قرآن دارد کارکردهای این ساختار در متن قرآن کریم مشخص شده و نشان داده می‌شود که این کارکردها بسیار بیش‌تر از، و بعضاً مغایر با، پیشنهاد ونزبرو است؛ در این میان اصلی‌ترین کارکرد این ساختار ایجاد فضای گفت و گو و پاسخ به سؤال مقدر است. همچنین با ارزیابی دیدگاه ونزبرو مشخص می‌شود که فرض او درباره افزونة‌بودن این ساختار در متن قرآن کریم ناموجّه است. روش به کار گرفته شده در این پژوهش توصیفی، تحلیلی، انتقادی و از سنخ بررسی ادبی و مقایسه‌ای است.

کلیدواژه‌ها

• ونزبرو
• کتاب مطالعات قرآنی
• ساختارهای ادبی قرآن
• قل
• تحریف قرآن
• گفت و گو در قرآن

موضوعات

• قرآن

عنوان مقاله [English]

Wansbrough on the "qul" formula in the Quran: a critical study

نویسندگان [English]

• Mohammad Javad Veradi Esfahani ¹
• Nehleh Gharavi Naeeni ²
• Nosrat Nilsaz ¹

¹ Tarbiat Modares university

² Professor at Tarbiat Modares

چکیده [English]

According to Wansbrough , the text of the Qur'an is composed by various literary conventions. In this regard, Wansbrough counts three different formula that are used to introduce major themes of the Quran, one of these formulas is apodictic formula, a structure that provides a very strong imperative such as those ascribed to God. Wansbrough considers "qul" as the most frequent example of the apodictic formula in the Qur'an and analyzes it. He names four different functions for the "qul" structure in the Quran, while the most important one, he assumes, is the beginning of phrases that cannot be attributed to God. On this basis, Wansbrough suggests the possibility that "qul" was a later interpolation into the text where required, particularly in the positions that cannot be attributed to God, in order to replace the prophetical expressions with the direct speech of God. In this article, after surveying different forms and functions of the "qul" structure in the Qur'an, some explanations for this structure are proposed, the main of which is to create a dialogical atmosphere and forestall the question, and Wansbrough's view is assessed.

کلیدواژه‌ها [English]

• Wansbrough
• Quranic studies
• literary structures of the Quran
• qul
• Quran distortion