تحلیل روایات حَکَم بن عُتَیبه و انتسابش به زیدیّه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه قم، گروه علوم قرآن و حدیث

2 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث از دانشگاه قم، مرکز تربیت مدرّس

چکیده

بُتریه یکی از فرقه‌های زیدیّه است. رجال‌شناسان و صاحبان کتابهای فرق و مذاهب، از برخی افراد در شمار این گروه نام‌ می‌برند که نمی‌توان آنها را از زمرة این باورمندان دانست. چرایی این رخداد و بررسی اندیشه‌ها و عقاید یکی از این شخصیّت‌ها به شناخت فرقة بُتریه و اساس شکل‌گیری اصول آنها کمک می‌کند؛ از این رو، حَکَم بن عتیبه و روایات و گزارشات تاریخی دربارة وی انتخاب و بررسی شد. به نظر می‌رسد که راویان حکم در گزینش افکار او و انتساب وی به بتریه بیش از همه مؤثّر بوده‌اند. افزون بر آن، در این پژوهش، بررسی و مقایسه مفهوم شیعه و تحوّل آن، نزد گرایش‌های مختلف به اختصار بیان می‌شود. این پژوهش با کمک منابع تاریخی حدیثی و نیز تحلیل روایات حَکَم بن عتیبه در جهت شناسایی شخصیّت و افکار او انجام پذیرفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analyzing the narratives of Hakam Ibn Otaibah and its relation to Zaidism

نویسندگان [English]

  • Mohammad Kazem Raham Setayesh 1
  • Azam Farjami 2
1 Assistant professor at Qom University
2 MA. Student of quranic sciences and Hadith at Qom University
چکیده [English]

Botriyah is one of the Zaydi sects. Biographers have mentioned some names among this sect that it seems that they cannot be Zaydists. Finding the cause of this event and investigating the views and beliefs of one of the figures of the group Botriyah help to know better the group in question and the base of its establishment. Therefore, Hakam ibn Otaybah was chosen and his narratives and the historical quotations about him were examined. It seems that those who narrated about Hakam were most efficient for his thoughts being related to Botriyah. Moreover this paper implicitly studies the concept of Shiism and its changes in different attitudes. The article is based on historical narrative resources and it analyzes Hakam ibn Otaibah narratives.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Botriyah
  • Hakam ibn Otaybeh
  • Shiite sects
  • traditional analysis
  • narrative analysis