موقعیت ساختاری در بلاغت قرآن با نگاهی به آیاتی در مورد رزق

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه کاشان

چکیده

عنایت به موقعیت‌های بیان در بنای انگارة سخن، مهم‌ترین رکن بلاغت در گفتار و نوشتار به شمار می‌رود؛ بلاغت ساختار قرآن کریم که بی‌گمان از روشن­ترین لایه­های اعجاز آن در میدان تحدّی است، با توجّه به رسالت اصلی آن ­ـ بیدارگری و هدایت­بخشی ­ـ از این شگرد انکارناپذیر جدا نیست. نوشتة پیش روی، به بررسی گوشه­ای از شواهد بی­شمار قرآنی در راستای توجّه به موقعیّت­ها و فضاهای سخن به دنبال جست­وجوی پاسخ به این پرسش اساسی است که: راز تکرار مضامین قرآنی در عین گونه‌گونی زوایای ساختاری در چیست؟ در این راستا بخش­هایی از آیات قرآن که قبض و بسط رزق در آنها مطرح شده مورد بررسی قرار گرفته­اند. بخشی از یافته­های این جستجو، عبارت است از: 1) نکته­های بلاغی که در جایگاه ویژة هر یک از ساختارهای متفاوت و مشتمل بر مضامین مشترک در آیات مورد بحث وجود دارد؛ 2) نظریة دیرآهنگ نظم قرآن و پیوندهای بلاغی در ساختار آیات، حقیقتی است جدّی که پیگیری آن در قرآن کریم می­تواند درهای تازه­ای از ساحت‌های بلاغی و زیبایی­شناختی این کتاب الهی را پیش روی کاوشگران بگشاید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Structural Context in Eloquence of the Quran with a look at verses on Rizq (provision)

نویسنده [English]

  • Abdollah Movahhedi Muhib
Assistant professor at Kashan University.
چکیده [English]

Considering structural context in making a talk is the most important element of eloquence both in speech and writing. Eloquence of the structure of the Holy Quran, which is the most significant signs of its being a miracle, cannot be separated from its utmost end that is guidance. The present paper while studying many samples of Quranic verses comes to answer the question: what is the reason that Quran repeats the same content when the structural aspects differ? In this regard the paper considers many verses of the Quran in which the contraction and expansion of provisions are mentioned. The findings of this research are: 1- points of eloquence in the verses studied, 2- the fact that an old theory of Quranic order and links in the structure of Quran should be considered seriously.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Eloquence
  • Order
  • different expressions of Holy Quran
  • contraction and expansion of provisions