نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمّدکاظم شاکر ¹
• عطیّه اکبری ²

¹ استاد دانشگاه قم

² دانشجوی دکترای علوم قرآن و حدیث پردیس فارابی دانشگاه تهران

چکیده

قرآن کریم در عین حال که راهنمایی برای سعادت انسان است، کتابی به غایت ادبی نیز هست که زمینه­ها و اسرار ادب و بلاغتش دلایلی روشن بر اعجاز آن است. گفتگو یا دیالوگ یکی از عناصر ادبی است که قرآن به صورت خیره­کننده­ای آن را بکار گرفته است. گفتگو در یک متن ادبی و بویژه داستانی، نقش حیات‌آفرینی را بر عهده دارد. کاربست این عنصر در قرآن باعث می­شود تا خواننده با توجّه کامل و به صورت زنده، به صحنه­هایی دسترسی بیاید که در آنها افراد بر سر موضوع­هایی حیاتی که سعادت و شقاوت آنها را رقم می­زند به بحث و گفتگو می­پردازند. قرآن نه تنها دیالوگ را به داستان­های تاریخی وارد کرده، بلکه آن را از مرزهای تاریخ نیز عبور داده و به صحنه­های عالم پس از مرگ نیز راه داده است. این کتاب آسمانی گاه، ما را به پای گفتگوهایی می­نشاند که بین دوزخیان و بهشتیان و یا بین فرشتگان و دوزخیان و یا ابلیس و دوزخیان جریان می­یابد. جریان گفتگو با کارکردهای مختلف خود در همة مباحث و آموزه­های اساسی قرآن جاری است. این پژوهش که به بررسی گونه­ها و درون­مایه­های عنصر ادبی دیالوگ در قرآن کریم اختصاص دارد در پی آن است تا معلوم کند که در آیات وحی، تا چه اندازه و چگونه از این عنصر برای انتقال درون ­مایه­های مورد نظر استفاده شده است. بررسی آیات قرآن نشان می‌دهد که یک پنجم از محتویات قرآن در قالب دیالوگ عرضه شده و در طی آن، مهم­ترین مسائل اعتقادی، اخلاقی و تربیتی با انواع گوناگون دیالوگ، به ذهن و جان مخاطب انتقال می­یابد.

کلیدواژه‌ها

• گفتمان و ادبیات قرآن
• دیالوگ
• قصص قرآن
• درون­مایه­ های قرآنی

عنوان مقاله [English]

Dialogue in the Quran: types and themes

نویسندگان [English]

• Muhammad Kazem Shaker ¹
• Atieh Akbari ²

¹ Professor at Qom University.

² PhD Student at Tehran University.

چکیده [English]

The Holy Quran is a guidance for human prosperity, at the same time it is an extremely literary book which it’s secrets and eloquence are the evident reasons for its miracle. Dialogue is one of the literal elements that the Holy Quran has used it in a most brilliant way. Dialogue is as a soul in the body of a literal text which has the responsibility of creating life. The usage of this element in the Holy Quran leads the reader to the live stage of dialogues with full concern where the speakers are talking about the very vital issues related to the prosperity and misery.  Not only has the holy Quran entered the dialogue into the historical stories, but also has passed it from the boarders of history and entered it into the after death world and sits us to listen to the dialogues between the heaven and hell residents, and sometimes the angels and the residents of hell or sometimes between the evil and the hell residents.
The stream of dialogue, like a live and life-giving stream, is running in very principal and important teachings of the Holy Quran. This essay wants to make it clear that how much the holy Quran has used this literal element for transmitting its wanted motives. The review of the verses of the holy Quran shows that one fifth of the Quran’s contexts are presented in the form of dialogue through which the most important and vital issues of ideology, ethic, and training with different types of dialogue transmitted to the mind and soul of the readers.

کلیدواژه‌ها [English]

• Dialogue
• Quran’s literature
• Quran’s stories
• Types of Dialogue