نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانش آموخته دکتری گروه قرآن و حدیث، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی؛ تهران، ایران
2 استاد گروه علوم قرآن و حدیث، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
چکیده
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
DOR: https://dorl.net/dor/20.1001.1.22516026.1399.10.23.7.2
To understand the Holy Quran perfectly, one has to delve into the meaning of individual words that are strung together to make up the Quranic texts. There are certain words that occur just once in the book; they might be called ‘oncers’. Like the other words, they have to be defined and understood within their contexts. Using a descriptive-analytical method, the present study aims at the semantic features of the once-occurring word mozabzab in verse 143 of the Al-Nisa’ Chapter. The features are determined in terms of the collocative, substitutive and contrastive relationships that the word has with other words. As the results indicate, mozabzab is used in collocations with such words as izlal (being astray), reya (ostentation) and yukhade’un (being trick). It is also sometimes in a substitutive relationship with the concepts morjefoun (rumor mongers), boht and heyran (confusion), yatihoun and ya’mahoun (wandering) and yataradadoun (being skeptic). The words found in contrast to mozabzab are sakineh (peace of mind), sabat (stability), istiqhamat (resistance) and mustaqhar (settled). This study is partly dedicated to the pathology of the translated versions of this word. The study, indeed, fills some gaps in the literature on the semantics of the Quran and the pathology of Quranic translations.
کلیدواژه‌ها [English]
ـ قرآن کریم؛ میبدی، رشیدالدین احمد بن ابی سعد، کشف الاسرار و عده الابرار، تحقیق: علی اصغر حکمت، چاپ پنجم، تهران، انتشارات امیر کبیر،1371ش.
ـ قرآن کریم؛ ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، مصحح: محمد جعفر یاحقی و محمد مهدی ناصح، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، 1408.
ـ قرآن کریم؛ فیضالاسلام، سید علینقی، چاپ اول، انتشارات فقیه، 1378.
ـ قرآن کریم؛ دهلوی، شاه ولی الله، تحقیق:عبدالغفور عبدالحق بلوچ و شیخ محمد علی، چاپ اول، مدینه، مجمع فهد لطباعه المصحف الشریف، 1417ق.
ـ قرآن کریم؛ آیتی، عبد الحمید، چاپ چهارم، تهران، انتشارات سروش، 1374 ش.
ـ قرآن کریم؛ فولادوند، محمد مهدی، چاپ اول، تهران، دار القرآن الکریم، 1415ق.
ـ قرآن کریم؛ مکارم شیرازی، ناصر، چاپ دوم، قم، دار القرآن الکریم، 1373 ش.
ـ قرآن کریم؛ پورجوادی، کاظم، چاپ اول، تهران، بنیاد دایره المعارف اسلامی، 1414 ق.
ـ قرآن کریم؛ مجتبوی، سید جلال الدین، چاپ اول، تهران، انتشارات حکمت، 1371 ش.
ـ قرآن کریم؛ خرمشاهی، بهاءالدین، چاپ هفتم، تهران، ناشر دوستان، 1396 ش.
ـ قرآن کریم؛ انصاریان، حسین، چاپ اول، قم، انتشارات اسوه، 1383 ش.
ـ قرآن کریم؛ مشکینی اردبیلی، علی، چاپ دوم، قم، نشر الهادی، 1381 ش.
1. ابن اثیر، مبارک بن محمد؛ النهایة فی غریب الحدیث و الاثر؛ تحقیق و تصحیح: طناحی، محمود محمد و زاوی، طاهر احمد، چاپ چهارم، قم، مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، 1367ش.
2. ابن الجوزی، أبو الفرج عبد الرحمن بن علی؛ زاد المسیر فی علم التفسیر؛ تحقیق: عبد الرزاق المهدی، بیروت: دار الکتاب العربی، 1422 ق.
3. ابن درید، أبو بکر محمد بن الحسن؛ جمهرة اللغة؛ تحقیق رمزی منیر بعلبکی، بیروت: دار العلم للملایین، 1987م.
4. ابن سیده، ابو الحسن علی بن اسماعیل؛ المحکم و المحیط الأعظم؛ تحقیق: عبد الحمید هنداوی، بیروت: دار الکتب العلمیۀ، 2000 م.
5. ابن عاشور، محمد بن طاهر؛ تفسیر التحریر و التنویر؛ بیرو ت: مؤسسة التاریخ العربی، 1420 ق.
6. ابن فارس، احمد بن فارس؛ معجم مقاییس اللغة؛ تحقیق و تصحیح: هارون، عبدالسلام محمد، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، 1979 م.
7. ابن منظور، محمد بن مکرم؛ لسان العرب؛ الطبعة الثالثة، بیروت: دار صادر، 1414 ق.
8. ازهری، أبومنصور محمد بن أحمد؛ تهذیب اللغة؛ تحقیق: محمد عوض مرعب، دارإحیاء التراث العربی، بیروت: 2001 م.
9. امیری، جهانگیر؛ «رویکردی به جنبههایی از زیبایی شناختی موسیقی الفاظ قرآن کریم»؛ پژوهش دینی، شماره 15، پاییز 1386.
10. بحرانی، سیدهاشم بن سلیمان؛ البرهان فی تفسیر القرآن؛ تحقیق: قسم الدراسات الإسلامیة مؤسسة البعثة، قم، منشورات مؤسسۀ بعثه، 1415ق.
11. بستانی، فواد افرام؛ فرهنگ ابجدی؛ چاپ دوم، تهران: انتشارات اسلامی، 1375 ش.
12. جرجانی، علی بن محمد؛ التعریفات؛ تهران: ناصر خسرو، 1370 ش.
13. جوهری، اسماعیل بن حماد؛ الصحاح؛ تحقیق: أحمد عبد الغفور عطار، الطبعة الرابعة، بیروت: دار العلم للملایین، 1407 ق/ 1987 م.
14. حسن جبل، محمد حسن؛ المعجم الاشتقاقی المؤصل لألفاظ القرآن الکریم؛ قاهرة: مکتبة الآداب، 2010 م.
15. درویش، محیی الدین؛ اعراب القرآن و بیانه؛ چاپ چهارم، سوریه: دار الارشاد، 1415 ق.
16. دعاس-حمیدان، قاسم؛ اعراب القرآن الکریم؛ دمشق: دار المنیر و دار الفارابی، 1425 ق.
17. راتب المَصری، حسان احمد؛ اللفظ الفرید فی القرآن المجید؛ دمشق: منشورات الهیئة العامة السوریة للکتاب، وزارة الثقافة، 2011م.
18. رازی، محمد بن أبیبکر؛ مختار الصحاح؛ تحقیق: یوسف الشیخ محمد، بیروت– صیدا: المکتبة العصریةـ الدارالنموذجیة، الطبعة الخامسة، 1999م.
20. ____________،ترجمه وتحقیق مفردات الفاظ قرآن؛ چاپ دوم، مترجم: سید غلامرضا خسروی مقدم، تهران، انتشارات مرتضوی،1374ه.ش.
21. زبیدی، محمد بن حمد الحسینی؛ تاج العروس من جواهر القاموس؛ تحقیق: مجموعة من المحققین،بیروت: دار الهدایة، بیتا.
22. زمخشری، جار الله؛ محمود بن عمر؛ أساس البلاغة؛ تحقیق: محمد باسل عیون السود، بیروت: دار الکتب العلمیة، 1998م.
23. ____________؛ الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل؛ بیروت: دار الکتاب العربی، الطبعة الثالثة، 1407 ق.
24. صفوی، کورش؛ درآمدی بر معناشناسی؛ چاپ پنجم، تهران: انتشارات سوره مهر، 1392 ش.
25. صفری، مسعود؛ «حیره عامل انتقال فرهنگ»؛ مجله تاریخ اسلام، شماره دهم، تیرماه 1381 ش.
26. طالقانى، سیدمحمود؛ پرتوى از قرآن؛ چاپ چهارم، تهران، شرکت سهامى انتشار، 1362 ش.
27. طباطبایی، محمد حسین؛ المیزان فی تفسیر القرآن؛ الطبعۀ الثانیۀ، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، 1390 ق.
28. طبرسی، فضل بن حسن؛ مجمع البیان فی تفسیر القرآن؛ چاپ سوم، تصحیح: فضلالله یزدى و هاشم رسولى، تهران: ناصر خسرو، 1372 ش.
29. ___________؛ تفسیر جوامع الجامع؛ تهران: انتشارات دانشگاه تهران و مدیریت حوزه علمیه قم، 1377 ش.
30. طبری، محمد بن جریر؛ جامع البیان فى تفسیر القرآن؛ بیروت: دار المعرفة، 1412 ق.
31. طریحی، فخرالدین بن محمد؛ مجمع البحرین و مطلع النیرین؛ تحقیق و تصحیح: احمد حسینی اشکوری، چاپ سوم، تهران: مرتضوی، 1375 ش.
32. عبدالباقی، محمد فؤاد؛ المعجم المفهرس لالفاظ القرآن الکریم؛ قم: انتشارات حر، 1378 ش.
33. عروسی حویزی، عبد علی بن جمعه؛ تفسیر نور الثقلین؛ تحقیق و تصحیح: هاشم رسولى محلاتى، قم: اسماعیلیان، 1415 ق.
34. عسکری، أبو هلال حسن بن عبد الله؛ معجم الفروق اللغویة؛ تحقیق: بیت الله بیات، قم: مؤسسة النشر الاسلامی، قم، 1412 ق.
35. عمر، احمدمختار؛ معناشناسی؛ ترجمه: حسین سیّدی، مشهد: دانشگاه فردوسی، 1375 ش.
36. فخر رازی؛ محمد بن عمر؛ التفسیر الکبیر، الطبعة الثالثة، بیروت: دار احیاء التراث العربى، 1420 ق.
37. فراهیدی، خلیل بن أحمد؛ کتاب العین؛ تحقیق: مهدی مخزومی و إبراهیم سامرائی، بیروت: دار و مکتبة الهلال، بیتا.
38. فکوهی، ناصر؛ تاریخ اندیشه و نظریّه‌های انسان‌شناسی؛ تهران: نشر نی، 1386 ش.
39. فهمی الحجازی، محمود؛ مدخل إلى علم اللغة؛ دار قباء، قاهرة: بیتا.
40. فیروزآبادی، محمد بن یعقوب؛ القاموس المحیط؛ بیروت، دار الکتب العلمیة، 1415 ق.
41. فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی؛ تفسیر الصافی؛ تصحیح و تحقیق: حسین أعلمی، تهران: مکتبة الصدر، 1415 ق.
42. قرشی، علیاکبر؛ قاموس قرآن؛ چاپ ششم، تهران: دارالکتب الاسلامیة، 1371 ش.
43. قرطبی، محمد بن احمد؛ الجامع لاحکام القرآن؛ تهران، ناصر خسرو، 1364 ش.
44. کریمینیا، مرتضی؛ «تکامد در قرآن، تحلیلی بر واژهها و ترکیبات تک کاربرد در قرآن کریم»؛ پژوهشهای قرآن و حدیث، سال چهل و هفتم، شماره دوم، 1393 ش.
45. محققیان، زهرا و پرچم، اعظم؛ «نقش و کارکرد علم سیاق و دانش لغت در بازنگری آیات متشابه لفظی، مطالعه موردی تناسب لفظ و معنا»؛ پژوهشهای زبانشناختی قرآن، سال سوم، شماره اول، بهار و تابستان، 1393 ش.
46. مصطفوی، حسن؛ التحقیق فی کلمات القرآن الکریم؛ تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1368 ش.
47. معین، محمد؛ فرهنگ فارسی؛ تهران: امیر کبیر، 1384 ش.
48. مکارم شیرازی، ناصر؛ تفسیر نمونه؛ تهران: دار الکتب الاسلامیة، 1374 ش.
49. هاشمی، احمد؛ جواهر البلاغة؛ ترجمه: محمود خورسندی و حمید مسجد سرایی، چاپ اول، نشر حقوق اسلامی، 1384 ش.
)