خلیلی ازاد, مریم السادات, عباسی, مهرداد. (1397). عربیپنداری واژه‌های دخیل قرآن در تفاسیر اسلامی (بررسی هشت نمونه موردی از اعلام قرآنی). دو فصلنامه کتاب قیم, 8(19), 71-93.
مریم السادات خلیلی ازاد; مهرداد عباسی. "عربیپنداری واژه‌های دخیل قرآن در تفاسیر اسلامی (بررسی هشت نمونه موردی از اعلام قرآنی)". دو فصلنامه کتاب قیم, 8, 19, 1397, 71-93.
خلیلی ازاد, مریم السادات, عباسی, مهرداد. (1397). 'عربیپنداری واژه‌های دخیل قرآن در تفاسیر اسلامی (بررسی هشت نمونه موردی از اعلام قرآنی)', دو فصلنامه کتاب قیم, 8(19), pp. 71-93.
خلیلی ازاد, مریم السادات, عباسی, مهرداد. عربیپنداری واژه‌های دخیل قرآن در تفاسیر اسلامی (بررسی هشت نمونه موردی از اعلام قرآنی). دو فصلنامه کتاب قیم, 1397; 8(19): 71-93.
عربیپنداری واژه‌های دخیل قرآن در تفاسیر اسلامی (بررسی هشت نمونه موردی از اعلام قرآنی)
2استادیار دانشگاه علوم و تحقیقات. گروه علوم قرآن و حدیث
تاریخ دریافت: 18 اردیبهشت 1396،
تاریخ بازنگری: 21 اردیبهشت 1397،
تاریخ پذیرش: 21 خرداد 1397
چکیده
واژگان دخیل قرآن که دو رویکرد پذیرش و عدم پذیرش وجود آن‌ها در قرآن کریم در میان عالمان مسلمان مطرح بوده، همواره ذهن پژوهشگران را به خود مشغول داشته است. با اینکه برخی نظرات ایشان در تعیین زبان این واژه‌ها دقیق و مبتنی بر دانش زبانشناسی است، اما بهنظرمیرسد اظهارنظرهای آنان درباره بعضی از واژه‌ها، فاقد مبنای علمی است. آنان در سده‌های متقدم که منابع زبانشناسی متقن در دسترس نداشتند تا زبان واژه‌های قرآنی را به‌درستی تعیین نمایند، آن‌ها را به زبان عربی نسبت می‌دادند و به‌گونه‌ای به عربی دانستن واژگان دخیل و اَعلام قرآنی تمایل داشته و برای این واژگان، ریشه عربی می‌تراشیدند؛ این اندیشمندان حتی اسامی و اَعلام پیشا اسلامی که در زبان‌های قدیمی‌تر از عربی کاربرد داشته را به عربی نسبت می‌دادند. در این پژوهش کوشیده شده با ارائه مستنداتی از منابع زبان‌شناختی، غیرعربی بودن این واژگان و خاستگاه اصلی آن‌ها مشخص شود. در این راستا تعدادی از این اَعلام، انتخاب شده و با عنایت به دیدگاه مفسران سنتی و پژوهشگران نوین و تحلیل‌های صورت گرفته، تمایل مفسران سنّتی به عربیانگاری برخی از واژگان دخیل قرآن، نشان داده شده است.
Arabic- supposing of entered words of Quran in Islamic exegesises (The study of eight cases of Quranic proper nouns)
نویسندگان [English]
maryam sadat khalili azad1؛ mehrdad abasi2
1PhD student of Quran and Hadith Studies at Azad Islami university of Tehran
2Assistant professor of Quran and Hadith Studies at Azad Islami university of Tehran
چکیده [English]
Muslim scholars have two-acceptance and rejection approach about the entered words of Quran and this issue has always employed researcher’s minds. However, it seems that their opinions about some words do not have theoretical basis. In early centuries that they do not access to firm linguistic source to ascertain the language of Quranic words rightly, they would relate those words to Arabic language and somehow would incline to Arabic- supposing the entered words and Quranic proper nouns. Moreover, they make an effort to find the Arabic origin for these words; even theses scholars would relate pre- Islamic proper nouns and names –which employ in more primitive languages than Arabia- to Arabia. In this investigation we try to ascertain the non- Arabic being of these words and their main origin by showing documents from linguistic sources. In this regard we choose some of these proper nouns and show the classic exegetistʼs incline to Arabic- supposing some of the entered words of Quran by considering the view of classic exegetics and modern researchers and their analyzes.
کلیدواژه ها [English]
Entered Words, The Muarrabat of Quran, Arabic- Supposing of Entered words, The Language of Quran
مراجع
- قرآن کریم
1. ابوحیان، محمد بن یوسف؛ بحر المحیط؛ بیروت: دارالفکر، 1420 ق.
2. ابوعبید، قاسم بن سلام؛ غریب الحدیث؛ بیروت: دار الکتاب العربی، 1975 م.
3. اردر، یورام؛ «ادریس»؛ ترجمه: حسن رضایی، دایرة المعارف قرآن، تهران: نشر حکمت، 1392 ش.
4. آذرنوش، آذرتاش؛ «ابلیس»؛ دایرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران: مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی، 1374 ش.
5. ـــــ؛ راه‌های نفوذ فارسی در فرهنگ و زبان عرب جاهلی؛ چ3، تهران: نشر توس، 1388 ش.
6. آلوسی، محمود بن عبدالله؛ روح المعانی؛ بیروت: دارالکتب العالمیة، 1415 ق.
17. خشیم، علی فهمی؛ هل فی القرآن اعجمی؟؛ بیروت: دار الشرق الاوسط، 1997 م.
18. خفاجی، احمد بن احمد؛شفاء الغلیل فی ما فی کلام العرب من الدخیل؛ قاهره: مکتبة الحرم الحسینی، بی‌تا.
19. راغب اصفهانی، حسین بن محمد؛ مفردات الفاظ القرآن؛ بیروت: دارالقلم، بی‌تا.
20. ریپین، اندرو؛ «واژه‌های دخیل و تعیین زبان آن‌ها در تفاسیر»؛ زبان قرآن، تفسیر قرآن: مجموعه مقالات قرآنپژوهی غربیان؛ ترجمه: مرتضی کریمی‌نیا، تهران: نشر هرمس، 1392 ش.
21. زمخشری، محمود بن عمر؛ کشاف عن حقائق غوامض التنزیل؛ بیروت: دارالکتاب العربی، 1407 ق.
22. سمین، احمد بن یوسف؛ الدر المصون فی علوم الکتاب المکنون؛ بیروت: دارالکتب العالمیة، 1414 ق.
23. سیبویه، عمرو بن عثمان؛ الکتاب؛ به کوشش: محمد عبدالسلام هارون، قاهره: مکتبة الخانجی، 1408 ق.
27. طبری، محمد بن جریر؛ ترجمه تفسیر طبری؛ به کوشش: حبیب یغمایی، تهران: چاپخانه دولتی ایران، 1344 ش.
28. طریحی، فخرالدین؛ مجمع البحرین؛ تهران: نشر مرتضوی، 1375 ش.
29. فخر رازی، محمد بن عمر؛ تفسیر کبیر؛ بیروت: دار الفکر، بی‌تا.
30. فراهیدی، خلیل بن احمد؛ کتاب العین؛ قم: نشر هجرت، 1410ق.
31. قرطبی، محمد بن احمد؛ الجامع لاحکام القرآن؛ تهران: ناصرخسرو، 1364 ش.
32. کریمی‌نیا، مرتضی؛ زبان قرآن تفسیر قرآن، مجموعه مقالات؛ تهران: نشر هرمس، 1392 ش.
33. معین، محمد؛ فرهنگ معین؛ نشر امیر کبیر، تهران، 1350
34. نوشاوند، راحله؛ «رقیم»؛ دانشنامه جهان اسلام، زیر نظر: غلامعلی حداد عادل، تهران: بنیاد دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی، 1390 ش.
35. Baalbaki, Ramzi; Early Arab lexicographers and the use of Semitic languages; Berytus, pp. 117-127, 1983.
36. Horovitz, J; Jewish proper names and Derivatives in the Koran; in the Hebrew Union College Annual, ii. Cincinnati, 1925.
37. Kopf, Lothar; Religious influences on medieval Arabic philology; Studia Islamica, pp. 33-59, 1956.
38. Versteegh; Sibawayhis Treatment of Loan word, Interpretation and Transmission; Amal Melesha Marogy and Kees Versteegh (ed.), Leiden and Boston: Brill, pp. 202-222, 2015.
ابتدای صفحه