2دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه مذاهب اسلامی
تاریخ دریافت: 02 اردیبهشت 1395،
تاریخ بازنگری: 02 اردیبهشت 1396،
تاریخ پذیرش: 02 اردیبهشت 1396
چکیده
کتاب الضعفاء ابن عضائری یکی از منابع علم رجال است. بیشتر آراء این کتاب، با مشهور دیگر کتب رجالی شیعه در تعارض و اختلاف است. این امر از دیرباز مناقشاتی را در خصوص ابن غضائری و اثر وی پدید آورده است. عامل اصلی این مناقشات، متن کتاب است؛ نه مؤلّف آن. این مقاله درصدد است که به پرسش‌های ذیل، پاسخ درخور دهد: آیا انتساب کتاب الضعفاء به ابن غضائری صحیح است؟ با فرض پذیرش انتساب این کتاب به ابن غضائری، آیا محتوای آن با دیگر کتب رجالی متقدمان شیعه، سازگاری و تطابق دارد؟ با تطبیق و مقایسه آراء ابن غضائری و دیگر رجالیان می‌توان به کمّ و کیف سازگاری و تطابق آن‌ها با یکدیگر پی برد. بر این اساس با توجه به هم‌درس بودن ابن غضائری با نجاشی و آگاهی کامل نجاشی از آراء و آثار او و نیز اطلاع شیخ طوسی از آثار ابن غضائری، میان آرای ابن غضائری با نجاشی و طوسی، اختلاف گسترده‌ای ـ هم از نظر کیفی و هم از نظر کمی ـ وجود دارد. این اختلافها حاکی از صحیح نبودن انتساب کتاب الضعفاء به ابن غضائری و یا دست‌کم تقویت‌کننده این قول است.
Bin Ghadāᵓerī, Book of al-Doᶜafā’, and the Issue of Attribution
نویسندگان [English]
Abd al-Hādī Feqhīzādeh1؛ Majid Bashīrī2
1Full professor of Quran and Hadith sciences of Tehran university (corresponding author).
2PhD student of Quran and Hadith sciences of university of Islamic Sects.
چکیده [English]
Book of al-Doᶜafā’ by Bin Ghadāᵓerī is one of the sources in Rijal Knowledge. Most views in this book conflict with other well-known views in other Shiite Rijal books. The major factor of this disagreement is the text, not its author. This essay attempts to give satisfactory answer to following questions: is attribution of Book of al-Doᶜafā’ to Bin Ghadāᵓerī correct? If it is correct, whether its content is in compatible with other Rijal books of early Shiite? By comparison between views of Bin Ghadāᵓerī and other Rijal scholars, the quality of compatibility can be discovered. In this regard, due to contemporaneous of Bin Ghadāᵓerī and Najjāshī, complete awareness of Najjāshī about his view and work, and Shaikh Toosī’s awareness about Bin Ghadāᵓerī works too, there are serious disagreements among Bin Ghadāᵓerī with Najjāshī and Toosī in both terms of quantity and quality. These disagreements demonstrate incorrectness of attribution of Book of al-Doᶜafā’ to Bin Ghadāᵓerī or at least weaken this idea.
کلیدواژه ها [English]
Bin Ghadāᵓerī, al-Doᶜafā’, Attribution of Book, Rijal Knowledge
مراجع
1. آرام، محمدرضا؛ پژوهشی پیرامون کتاب رجالی ابن غضائری؛ رشت: انتشارات بلور، 1385 ش.
2. ابن داود حلی، حسن بن علی؛ الرجال؛ تهران: دانشگاه تهران، 1342 ش.
3. ابن شهرآشوب، محمد بن علی؛ معالم العلماء فی فهرست کتب الشیعة و أسماء المصنفین؛ النجف: مطبعة الحیدریة، 1380 ق.
4. ابن غضائری، احمد بن حسین؛ الرجال؛ به کوشش: محمد رضاحسینی جلالی؛ قم: دار الحدیث، 1364 ش.
5. افندی، عبدالله؛ ریاض العلماء و حیاض الفضلاء؛ مشهد: بنیادپژوهش‌های آستان قدس رضوی، 1366 ش.
6. ایروانی، باقر؛ دروس تمهیدیة فی القواعد الرجالیة؛ قم: نشر سعید بن جبیر، 1380 ش.
7. باقری، حمید؛ «حسن بن عباس بن حریش و کتاب إنّا أنْزلناه فی لَیلة القَدْر وی: بررسی نمونه کتابی عرضه شده بر امام»؛ حدیث پژوهی، سال هفتم، شماره 13، 1394 ش.
ابتدای صفحه