حسین آشوری؛ محمد صالح شریف عسکری؛ سید عدنان اشکوری؛ علی پیرانی‌شال
دوره 8، شماره 19 ، آبان 1397، ، صفحه 125-142
چکیده
اِعراب، بارزترین ویژگی زبان عربی است و مهم‌ترین نقش را در روند معناشناختی متن ایفا می‌کند اما توجه بیش‌ازحد نحویان به این پدیده زبانی، موجب شد تا از توجه به دیگر قرینه‌های درون‌متنی و برون‌متنی موجود ...
بیشتر
اِعراب، بارزترین ویژگی زبان عربی است و مهم‌ترین نقش را در روند معناشناختی متن ایفا می‌کند اما توجه بیش‌ازحد نحویان به این پدیده زبانی، موجب شد تا از توجه به دیگر قرینه‌های درون‌متنی و برون‌متنی موجود در ذات زبان که منجر به فهم معنا میشود، بازمانند. جایگاه اغراقآمیز اِعراب در اندیشه زبانشناسان عرب، آنان را به تدوین تبصرهها و ابواب نحوی غریب جهت تثبیت حاکمیت اعراب واداشته است. «خفض به جوار» ازجمله این ابواب است. خفض به جوار، معنایی اشتباه برخلاف معنای حقیقی ارائه میدهد و بهرغم مجرور بودن لفظ، دربردارنده معانی رفعی و نصبی است. پژوهش پیشِ رو با رویکرد تحلیلی انتقادی، ناتوانی اعراب را در افق آیات قرآن کریم و از طریق تحلیل باب خفض به جوار اثبات می‌کند. بر طبق دادههای پژوهش: 1. اعراب، توان تبیین همه معانی متن را ندارد؛ 2. گاهی علائم اعرابی، معنای اشتباهی را منتقل می‌کند که در نتیجه، نیازمند علوم دیگری همچون آواشناسی، بلاغت و لغت است؛ 3. برخی ابواب نحوی در جهت تحمیل سیطره اعراب بر زبان وضع شدهاند.
