تحریف در حدیث، عوامل و پیامدها

-‌ قرآن کریم.

- نهج البلاغة؛ قم: هجرت، 1414 ق.

1. ابن ابی الحدید، عبدالحمید؛ شرح‏ نهج ‏البلاغة؛ قم: مؤسسه اسماعیلیان، بی‌تا.
2. ابن اثیر جزری، علی بن أبی الکرم؛ أسد الغابة فی معرفة الصحابة؛ تهران: انتشارات إسماعیلیان، بی‌تا.
3. ــــــــــ ؛ الکامل فی التاریخ؛ بیروت: دار صادر، 1386 ق/ 1966 م.
4. ‏ابن بطریق، یحیی بن حسن حلی؛ العمدة؛ قم: انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1407 ق.
5. ابن حجر عسقلانی، احمد بن محمد؛ فتح الباری؛ چ2، بیروت: دار المعرفة، بی‌تا.
6. ــــــــــ ؛ تهذیب التهذیب؛ بیروت: دار الفکر للطباعة والنشر والتوزیع، 1404 ق/ 1984 م.
7. ــــــــــ ؛ لسان المیزان؛ چ2، بیروت: مؤسسة الأعلمی، 1390 ق/ 1971 م.
8. ابن حنبل، احمد، المسند، بیروت: دار صادر، بی‌تا.
9. ابن‌ راهویه، إسحاق؛ مسند ابن راهویه؛ تحقیق: عبد الغفور حسین برد البلوسی، مدینه: مکتبة الإیمان، 1412 ق.

10. ‏ابن شهرآشوب مازندرانی، محمد بن علی؛ مناقب آل أبی طالب (ع)؛ قم: مؤسسه انتشارات علامه، 1379 ق.

11. ابن عبد البر، یوسف بن عبدالله؛ التمهید؛ تحقیق: مصطفی بن أحمد العلوی و ‏محمد عبد الکبیر البکری، مغرب: وزارة عموم الأوقاف والشؤون الإسلامیة، 1387 ق.

12. ابن کثیر دمشقی، اسماعیل؛ البدایة والنهایة؛ تحقیق: علی شیری، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1408 ق/ 1988 م.

13. ــــــــــ ؛ تفسیر ابن کثیر؛ تحقیق: یوسف عبد الرحمن مرعشلی، بیروت: دار المعرفة، 1412 ق.

14. ابن مزاحم منقری، نصر، وقعة صفین، تحقیق: عبدالسلام محمد هارون، قم: انتشارات کتابخانه آیت الله مرعشی، 1403 ق.

15. ابن مغازلی شافعی، علی بن محمد؛ مناقب الامام علی بن أبی طالب (ع)، چ3، بیروت: دار الأضواء، 1424 ق.

16. ابن منظور، محمد بن مکرم؛ لسان العرب؛ بیروت: دار صادر، 1410 ق.

17. ابن میثم بحرانی، میثم بن علی بن میثم؛ اختیار مصباح ‏السالکین‏؛ تصحیح: محمدهادی ‏امینی، مشهد: بنیاد پژوهش‌های ‏اسلامی ‏آستان ‏قدس ‏رضوی‏، 1366 ش.

18. ــــــــــ ؛ شرح ‏نهج ‏البلاغة؛ چ2، بی‌جا: دفتر نشر الکتاب‏، 1362 ش.

19. ابن هشام حمیری، عبد الملک؛ السیرة النبویة، تحقیق: محمد محیی الدین عبد الحمید، القاهرة: المدنی، 1383 ق/ 1963 م.

20. آلوسی، سیدمحمود؛ روح المعانی فی تفسیر القرآن‌العظیم؛ تحقیق: علی عبدالباری عطیة، بیروت: دارالکتب‏، 1415ق.

21. امام عسکری(ع)، حسن بن علی؛ التفسیر المنسوب إلی الامام الحسن العسکری؛ قم: مدرسه امام مهدی‏، 1409 ق.

22. امین، سید محسن؛ أعیان الشیعة؛ تحقیق: حسن الأمین، بیروت: دار التعارف للمطبوعات، بی‌تا.

23. امینی، عبدالحسین؛ الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب؛ چ4، بیروت: دار الکتاب العربی، 1397 ق.

24. بحرانی، سید هاشم؛ غایة المرام؛ تحقیق: سید علی عاشور، بی‌جا: بی‌نا، بی‌تا.

25. بخاری، محمد بن اسماعیل؛ صحیح بخاری؛ افست چاپ استانبول: دار الفکر، 1401 ق/ 1981 م.

26. برقی، احمد بن محمد بن خالد؛ رجال البرقی ـ الطبقات؛ تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1383 ق.

27. بیهقی، احمد بن حسین؛ السنن الکبری؛ بی‌جا: دار الفکر، بی‌تا.

28. ترمذی، محمد؛ سنن الترمذی؛ تحقیق: عبد الرحمن محمد عثمان، چ2، بیروت: دارالفکر، 1403 ق/ 1983 م.

29. تهرانی، محمد حسین؛ امام شناسی؛ چ13، مشهد: موسسة ترجمه و نشر، 1421 ق.

30. جدیدی‌نژاد، محمد رضا؛ معجم مصطلحات الرجال والدرایة؛ إشراف: محمدکاظم رحمان ستایش، چ2، قم: دار الحدیث، 1424 ق/1382 ش.

31. جزائری، سیدنعمت الله؛ النور المبین فی قصص الانبیاء و المرسلین؛ قم: کتابخانه آیت الله مرعشی، 1404 ق.

32. ــــــــــ ؛ نور البراهین؛ تحقیق: سید مهدی رجائی، قم: انتشارات اسلامی جامعه مدرسین، 1417 ق.

33. جصاص، أحمد؛ أحکام القرآن؛ تحقیق: عبدالسلام، محمد علی شاهین، بیروت: دار الکتب العلمیة، 1415 ق.

34. جلالی، عبد المهدی؛ «سیری در کتاب الاخبار الدخیلة»؛ علوم حدیث، ش2، زمستان 1375 ش.

35. حافظیان بابلی، أبو الفضل؛ رسائل فی درایة الحدیث؛ قم: دار الحدیث، 1425 ق/ 1383 ش.

36. حاکم نیشابوری، محمد؛ المستدرک علی الصحیحین؛ إشراف: یوسف عبدالرحمن مرعشلی، بیروت: دار المعرفة، بی‌تا.

37. حر عاملی، محمد بن حسن؛ وسائل الشیعة؛ چ3، قم: مؤسسه آل البیت، 1416 ق.

38. حلبی، علی بن برهان الدین؛ السیرة الحلبیة؛ بیروت: دار المعرفة، 1400 ق.

39. (علامه) حلی، حسن بن یوسف؛ کشف الیقین؛ تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد، 1411 ق.

40. ــــــــــ ؛ نهج الحق و کشف الصدق؛ بیروت: دار الکتاب اللبنانی، 1982 م؛

41. حمیدی، عبد الله بن الزبیر؛ المسند؛ تحقیق: حبیب الرحمن الأعظمی، بیروت: دار الکتب العلمیة، 1409 ق/ 1988 م.

42. خطیب بغدادی، احمد بن علی؛ تاریخ بغداد؛ بیروت: دارالفکر، بی‌تا.

43. خلیل بن احمد، فراهیدی؛ العین؛ قم: انتشارات هجرت، 1405 ق.

44. دارمی، عبد الله بن بهرام؛ سنن الدارمی؛ دمشق: مطبعة الحدیثة، 1349 ق.

45. دیلمی، حسن بن ابی الحسن؛ إرشاد القلوب إلی الصواب؛ قم: انتشارات شریف رضی، 1412 ق.

46. راغب اصفهانی، حسین بن محمد؛ المفردات فی غریب القرآن؛ دمشق و بیروت: دارالعلم‏ و الدار الشامیة، 1412 ق.

47. رحمانی همدانی، احمد، الامام علی بن أبی طالب (ع)؛ تهران: المنیر، 1417 ق.

48. زبیدی، محمد بن محمد حسینی؛ تاج العروس؛ تحقیق: علی شیری، بیروت: دارالفکر، 1414 ق/ 1994 م.

49. سبحانی، جعفر؛ اصول الحدیث و احکامه؛ چ5، قم: انتشارات اسلامی جامعه مدرسین، 1420 ق.

50. سید بن طاوس، علی بن موسی؛ الیقین؛ قم: مؤسسه دارالکتاب، 1413 ق.

51. سیوطی، جلال الدین؛ الجامع الصغیر؛ بیروت: دار الفکر، 1401 ق/ 1981 م.

52. ــــــــــ ؛ الدر المنثور؛ بیروت: دار المعرفة للطباعة والنشر، بی‌تا.

53. شافعی، محمد بن ادریس؛ المسند؛ بیروت: دار الکتب العلمیة، بی‌تا.

54. ــــــــــ ؛ کتاب الام؛ چ2، بی‌جا: دار الفکر، 1403 ق.

55. شبیری، سید محمّدجواد؛ دانشنامه جهان اسلام، تصحیف و تحریف؛ تهران: بنیاد دائرة المعارف اسلامی، 1382 ش.

56. شریعتمدار إسترآبادی، محمد جعفر؛ لب اللباب فی علم الرجال، میراث حدیث شیعه؛ به کوشش: مهدی مهریزی و همکاران، دفتر دوم، قم: دار الحدیث، 1378 ش.

57. شعیری، تاج الدین؛ جامع الاخبار؛ قم: انتشارات رضی، 1405 ق.

58. شهرستانی، محمد بن عبد الکریم؛ الملل و النحل؛ تحقیق: محمد سید کیلانی، بیروت: دار المعرفة، بی‌تا.

59. شهید ثانی، زین‏الدین بن علی؛ الرعایة فی علم الدرایه؛ تحقیق: بقّال، چ2، قم: مکتبة المرعشی النجفی، 1413 ق.

60. شهیدی، سید جعفر؛ ترجمه نهج البلاغه؛ چ2، تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، 1370 ش.

61. شوشتری، قاضی نورالله؛ الصوارم المهرقة فی جواب الصواعق المحرقة؛ تهران: انتشارات چاپخانه نهضت، 1367 ق.

62. شوشتری، محمد تقی (تستری)؛ الاخبار الدخیلة؛ تحقیق: علی اکبر غفاری، چ2، تهران: نشر صدوق، 1401 ق.

63. شوکانی، محمد بن علی؛ فتح القدیر؛ دمشق، بیروت‏: دار ابن کثیر، دار الکلم الطیب، 1414 ق‏.

64. ــــــــــ ؛ نیل الاوطار؛ بیروت: دار الجیل، 1973 م.

65. صدر، حسن؛ نهایة الدرایة؛ تحقیق: ماجد الغرباوی، قم: نشر المشعر، بی‌تا.

66. صدوق، محمد بن علی؛ التوحید؛ قم: انتشارات اسلامی جامعه مدرسین، 1398 ق.

67. ــــــــــ ؛ الخصال؛ قم: انتشارات اسلامی جامعه مدرسین، 1362 ش.

68. ــــــــــ ؛ أمالی الصدوق؛ چ5، بیروت: اعلمی، 1400 ق.

69. ــــــــــ ؛ علل الشرایع؛ قم: انتشارات مکتبة الداوری، بی‌تا.

70. ــــــــــ ؛ عیون اخبار الرضا(ع)؛ تهران: نشر جهان، 1378 ق.

71. ــــــــــ ؛ معانی الاخبار؛ قم: انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1361 ش.

72. ــــــــــ ؛ من لا یحضره الفقیه؛ چ5، تهران: دارالکتب الاسلامیه، 1410 ق.

73. ــــــــــ ؛ من لا یحضره الفقیه؛ ترجمه: علی اکبر غفاری، تهران‏: نشر صدوق‏، 1367 ش‏.

74. صفدی، خلیل‌ ‌بن أیبک؛ الوافی بالوفیات؛ تحقیق: أحمد الأرناؤوط و ترکی مصطفی، بیروت: دارإحیاء التراث، 1420 ق/ 2000 م.

75. طباطبائی، محمد حسین؛ سنن النبی (ص)؛ ترجمه: محمد هادی فقهی، چ7، تهران: کتاب‌فروشی اسلامیه، 1378 ش.

76. طبرسی، احمد بن علی؛ الاحتجاج علی اهل اللجاج؛ مشهد مقدس: نشر مرتضی، 1403 ق.

77. طبرسی، حسن بن فضل؛ مکارم الاخلاق؛ چ4، قم: شریف رضی، 1370 ش.

78. طبری، ابو جعفر محمد بن جریر؛ تاریخ الطبری؛ بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بی‌تا.

79. ــــــــــ ؛ جامع البیان؛ تحقیق: صدقی جمیل العطار، بیروت: دار الفکر، 1415 ق.

80. طریحی، فخر الدین؛ مجمع البحرین؛ چ3، تهران: کتابفروشی مرتضوی، 1375 ش.

81. طوسی، محمد بن حسن؛ اختیار معرفة الرجال؛ تحقیق: محمدباقر میرداماد و سید مهدی رجائی، قم: مؤسسة آل البیت، 1404 ق.

82. ــــــــــ ؛ الاستبصار؛ تحقیق: سید حسن موسوی خرسان، چ4، تهران: دارالکتب الاسلامیه، 1363 ق.

83. ــــــــــ ؛ تهذیب الاحکام؛ تحقیق: سید حسن موسوی خرسان، چ4، تهران: دارالکتب الاسلامیه، 1365 ق.

84. عاملی، حسن بن زین الدین شهید ثانی؛ منتقی الجمان فی الاحادیث الصحاح والحسان؛ تصحیح: علی‌اکبر غفاری، قم: انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه، 1407 ق.

85. عاملی، حسین بن عبد الصمد (پدر شیخ بهایی)؛ وصول‌الاخیار إلی اصول‌الاخبار؛ تحقیق: عبداللطیف کوهکمره‌ای، قم: مجمع ذخائر الاسلامیة، 1401 ق.

86. عاملی، سید جعفر مرتضی؛ مأساة الزهراء (س)؛ بیروت: دار السیرة، 1417 ق/ 1997 م.

87. ــــــــــ ؛ دراسات وبحوث فی التاریخ والاسلام تحت عنوان: اعرف الکتب المحرفة؛ بیروت: مرکز جواد، 1414 ق.

88. عبده، محمد؛ شرح ‏نهج ‏البلاغة؛ مصحح: محمدمحیی‏الدین‏عبدالحمید، بی‌جا: مطبعة الاستقامة، بی‌تا‏.

89. عسکری، سید مرتضی؛ عبد الله بن سبا؛ چ6، بی‌جا، نشر توحید، 1413 ق/ 1992 م.

90. ــــــــــ ؛ نقش ائمه در احیاء دین؛ چ5، تهران: مجمع علمی اسلامی، بی‌تا‏.

91. عمرو بن أبی عاصم؛ کتاب السنة؛ تحقیق: محمد ناصر الدین الألبانی، چ3، بیروت: المکتب الإسلامی، 1413 ق.

92. فیروزآبادی، سید مرتضی؛ فضائل الخمسة من الصحاح الستة؛ چ2، تهران: انتشارات اسلامیه، 1392 ق.

93. فیض‏الاسلام، علی‌نقی؛ ترجمه و شرح نهج ‏البلاغة؛ تهران: بی‌نا، بی‌تا.

94. قاسمی، محمد جمال‌الدین؛ قواعد التحدیث؛ بیروت: دار الکتب العلمیه، بی‌تا.

95. قرشی، سیدعلی اکبر؛ قاموس قرآن؛ چ6، تهران: دار الکتب الإسلامیة، 1371 ش.

96. قزوینی، محمد؛ یادداشت‌های قزوینی؛ به کوشش: ایرج افشار، تهران: انتشارات علمی، 1363 ش.

97. کشّی، محمد بن عمر؛ رجال الکشّی؛ مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی 1348 ش.

98. کلینی، محمد بن یعقوب؛ الکافی؛ چ5، تهران: دار الکتب الاسلامیه، 1363 ش.

99. لبیب، بیضون؛ تصنیف‏ نهج ‏البلاغة؛ چ3‏، قم: مرکز انتشارات ‏دفترتبلیغات ‏اسلامی‏، 1375 ش.

100. مامقانی، عبد الله؛ مقباس الهدایة فی علم الدرایة؛ تحقیق: محمدرضا المامقانی، قم: آل البیت (ع)، 1411 ق.

101. مایل هروی، نجیب؛ نقد و تصحیح متون: مراحل نسخه‌شناسی و شیوه‌های تصحیح نسخه‌های خطی فارسی؛ مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی، 1369 ش.

102. متقی هندی، علی؛ کنز العمال؛ چ5، بیروت: مؤسسة الرسالة، 1405 ق.

103. مجلسی، محمدباقر؛ بحار الانوار؛ چ3، بیروت: دار احیاء التراث، 1403 ق.

104. محمد بن عقیل؛ النصائح الکافیة؛ قم: دار الثقافة للطباعة والنشر، 1412 ق.

105. مسعودی، علی بن حسین؛ مروج الذهب و معادن الجوهر؛ بی‌جا: طبع المیمنیة، بی‌تا.

106. مسلم بن حجاج نیشابوری؛ صحیح مسلم؛ بیروت: دار الفکر، بی‌تا.

107. مطهری، مرتضی؛ حماسه حسینی؛ چ8، تهران: انتشارات صدرا، 1367 ش.

108. ــــــــــ ؛ مجموعه آثار؛ چ6، تهران: انتشارات صدرا، 1382 ش.

109. معرفت، محمد هادی؛ التفسیر الاثری الجامع؛ قم: مؤسسه التمهید، جلد1، 1383ش؛ جلد6، 1387 ش.

110. ــــــــــ ؛ صیانة القرآن من التحریف؛ قم: انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1413 ق.

111. مغربی، احمد بن صدیق؛ فتح الملک العلی؛ تحقیق: محمدهادی امینی، چ2، اصفهان: مکتبة الإمام أمیر المؤمنین (ع)، 1403 ق.

112. مغنیة، محمد جواد؛ فی ‏ظلال ‏نهج ‏البلاغة؛ چ3‏، بیروت‏: دارالعلم ‏للملایین، 1358.

113. مکارم شیرازی، ناصر و همکاران؛ تفسیر نمونه؛ تهران: دار الکتب الإسلامیة، 1374 ش.

114. مناوی، محمد عبد الرؤوف؛ فیض القدیر شرح الجامع الصغیر؛ تصحیح: أحمد عبد السلام، بیروت: دار الکتب العلمیة، 1415 ق.

115. میرداماد، محمدباقر؛ الرواشح السماویة؛ قم: دار الحدیث، 1380 ش.

116. میلانی، سید علی؛ نفحات الازهار؛ بی‌جا: مهر، 1414 ق.

117. نسائی، احمد بن شعیب؛ السنن الکبری؛ تحقیق: عبد الغفار سلیمان بنداری و سید کسروی حسن، بیروت: دار الکتب العلمیة، 1411 ق.

118. ــــــــــ ؛ فضائل الصحابة؛ بیروت: دار الکتب العلمیة، بی‌تا.

119. وحید بهبهانی، محمد باقر بن محمد اکمل؛ الفوائد الحائریة؛ قم: مجمع الفکر الاسلامی، 1415 ق.

120. ــــــــــ ؛ مصابیح الظلام؛ قم: مؤسسة العلامة المجدد الوحید البهبهانی، 1424 ق.

121. ورام بن ابی فراس؛ مجموعة ورام (تنبیه الخواطر)؛ قم: مکتبه فقیه، بی‌تا.

122. هیثمی، علی بن أبی بکر؛ مجمع الزوائد و منبع الفوائد؛ بیروت: دار الکتب العلمیة، 1408 ق/ 1988م.

123. هیکل مصری، محمد حسین؛ حیاة محمد (ص)؛ قاهره: مطبعة مصر، 1354 ق.