تحلیل انتقادی دیدگاه مفسران پیرامون تناسب معنایی آیات 64 و 65 سورة مریم با سایر آیات آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه بوعلی سینا

چکیده

آیۀ شریفۀ:﴿وَ ما نَتَنَزَّلُ‏ إِلَّا بِأَمْرِ رَبِّکَ لَهُ ما بَیْنَ أَیْدِینا وَ ما خَلْفَنا وَ ما بَیْنَ ذلِکَ وَ ما کانَ رَبُّکَ نَسِیًّا (مریم: 19/ 64) و آیۀ پس از آن، از یک سوـ‌ بظاهر‌ـ سخن و کلام فرشتگان به حساب می‏آید و از دیگر سو، از هم‏پیوندی معنایی با آیات قبل و بعد از خود، برخوردار نیست. همین امر بستر طرح دیدگاه‏های متنوّع و متفاوتی را پیرامون آن فراهم آورده است. در این پژوهش، تحلیل و نقد همۀ این دیدگاه‏ها برای دستیابی به نتیجه‏ای صائب، سوگیری شده است. بر اساس این پژوهش، نزول مستقل این دو آیه، مردود و با معترضه دانستن آنها، سایر دیدگاه‏های مطروحه دربارة تناسب معنایی میان آن دو با آیات پیرامونی، صرفاً، ذوقی و اجتهادی دانسته شده است.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Critical analysis of Commentator's views about the coherenc of the verses 64-65 of Maryam Chapter in Quran with its linguistic context

نویسنده [English]

  • Karam Siavoshi
Assistant professor at Bu-Ali Sina University-hamedan
چکیده [English]

.The verse (MARYAM/64) and the verse after it on the one hand considered as the Angels Words and on the other
hand do not have semantic relevance with its linguistic context. This provided background for a variety of designs and views. In this study, analysis and critique of these perspectives is followed to achieve to a true results. As a result it is
claimed that these two verses have not been revealed independenty and considering them parentheses, other comments raised about the semantically fitness of the two verses with its linguistic context, are regarded as a mere hobby and illative.

کلیدواژه‌ها [English]

  • interpretation of Quran
  • Criticism of the interpretations
  • coherency
  • occasion of revelation
  • the Chapter of Maryam
-‌ قرآن کریم.
1. آلوسی، سیدمحمود؛ روح المعانى فى تفسیر القرآن العظیم‏؛ تحقیق: علی عبدالباری عطیّه، بیروت:، دارالکتب العلمیة‏، 1415 ق.‏
2. ابن جوزی، ابوالفرج عبدالرحمن بن علی؛ زاد المسیر فى علم التفسیر؛ تحقیق: عبدالرزاق المهدی، بیروت: دار الکتاب العربی‏، 1422 ق.‏
3. ابن عاشور، محمد بن طاهر؛ التّحریر و التّنویر؛ بی‌جا: بی‌نا، ‌بی‏تا.
4. ابن عجیبه، احمد؛ البحر المدید فى تفسیر القرآن المجید؛ تحقیق: احمد عبدالله قرشی رسلان‏، قاهره‏: ناشر: حسن عباس زکی‏، 1419 ق‏.
5. ابن کثیر، اسماعیل؛ تفسیر القرآن العظیم؛ بیروت: دار المعرفة، 1412 ق.
6. ابن هشام حمیری، عبدالملک؛ السّیرة النّبویّة؛ تحقیق: محمد محیی الدّین عبد الحمید، مصر: مکتبة محمد علی صبیح و أولاده، 1383 ق.
7. أبوحیان أندلسی، محمد بن یوسف؛ البحر المحیط فی التفسیر؛ تحقیق: عادل أحمد عبد الموجود و ...، بیروت: دار الکتب العلمیه، 1422 ق.
8. بحرانى، سید هاشم؛ البرهان فى تفسیر القرآن؛ تهران: بنیاد بعثت، 1416 ق.
9. بخاری، محمد بن اسماعیل؛ صحیح البخاری؛ طبعة بالأوفست عن طبعة دار الطباعة العامرة بإستانبول، 1401 ق.
10. پورمطلوب، عبدالرضا؛ جلوه‌های خطابه در قرآن مجید (کاوشی در نظریه‌ گفتاری بودن زبان قرآن مجید)؛ قم: جلوه کمال، ۱۳۸۴ ش.
11. تهانوی، محمدعلی‏؛ کشّاف اصطلاحات الفنون؛ تحقیق: علی دحروج، بیروت: مکتبة لبنان‌ ناشرون‏، 1996 م.
12. ثعلبى نیشابوری، احمد بن ابراهیم؛ الکشف و البیان عن تفسیر القرآن‏؛ بیروت‏: دار إحیاء التراث العربی‏، 1422 ق.
13. جوادی آملی، عبدالله؛ مجموعه دروس تفسیر (تفسیر سورة مریم: جلسه 40 و 41)؛ سایت بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء به آدرس: http://www.portal.esra.ir،تاریخ مراجعه به سایت: 10/11/1390 ش.
14. حسینى شیرازی، سید محمد؛ تقریب القرآن إلى الاذهان؛ بیروت: دار العلوم، 1424 ق‏‏.
15. الخطیب، عبدالکریم؛ التفسیر القرآنی للقرآن؛ قاهره: دارالفکر العربی، 1388 ق.
16. دروزه، محمد عزت‏؛ التفسیر الحدیث؛ قاهره: دار إحیاء الکتب العربیة، 1383 ق.
17. سالم مکرم، عبدالعال و مختار عمر، احمد؛ معجم القراآت القرآنیة؛ کویت: انتشارات دانشگاه کویت، 1408 ق.
18. سبحانی، جعفر؛ «افسانه انقطاع وحی»؛ مجله درسهایی از مکتب اسلام، ش 587، 1389 ش.
19. سیوطی، جلال الدین عبدالرحمن؛ الدر المنثور فى تفسیر المأثور؛ قم: کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی‏، 1404 ق.‏
20. ـــــــــ؛ لباب النقول؛ تحقیق: تصحیح أحمد عبد الشافی، بیروت: دار الکتب العلمیه، بی‏تا «الف».
21. ـــــــــ؛ معترک الاقران فی إعجاز القرآن؛ بى‏جا: دارالفکر العربى‏، بى‏تا «ب».
22. صادقی تهرانی، محمد؛ الفرقان فى تفسیر القرآن بالقرآن؛ قم: انتشارات فرهنگ اسلامی‏، 1365 ش.
23. طباطبایی، سید محمد حسین؛ المیزان فی تفسیر القرآن؛ قم: مؤسسه النشر الإسلامی، 1417 ق.
24. طبرسی، فضل بن حسن؛ مجمع البیان فى تفسیر القرآن؛ تحقیق: محمدجواد بلاغی، تهران: ناصر خسرو، 1372 ش.‏
25. طبری، محمد بن جریر؛ جامع البیان عن تأویل آی القرآن؛ توثیق و تخریج: صدقی جمیل العطار، بیروت: دارالفکر، 1415 ق.
26. طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن؛ التبیان فی تفسیر القرآن؛ تصحیح: احمد حبیب قصیر العاملی، قم: مکتب الاعلام الإسلامی، 1409 ق.
27. فخر رازی، محمد بن عمر؛ مفاتیح الغیب؛ بیروت: دار احیاء التراث العربی، بی‏تا.
28. قرطبى محمد بن احمد؛ الجامع لاحکام القرآن؛ تهران‏‏: انتشارات ناصر خسرو، 1364 ش.‏
29. مقاتل بن سلیمان بلخی؛ تفسیر مقاتل؛ تحقیق: عبد الله محمود شحات، بیروت: دار إحیاء التراث‏، 1423 ق‏.
30. مکارم شیرازی، ناصر و دیگران؛ تفسیر نمونه؛تهران: دار الکتب الاسلامیة، 1374 ش.
31. میبدی، رشیدالدین؛ کشف الاسرار و عدة الابرار؛ تحقیق: علی‌اصغر حکمت، تهران: امیر کبیر، 1371 ش.
32. نکونام، جعفر؛ «پاسخ نقدی بر مقاله: زبان قرآن، گفتاری یا نوشتاری»؛ مجله پژوهش‏های فلسفی- کلامی، ش5 و 6، 1379 ش.
33. ـــــــــ؛ «پژوهشی درباره فترت وحی»؛ مجله صحیفه مبین، ‌ش 15-16 (ش پیاپی: 28)، 1382 ش.
34. ــــــــــ؛ درآمدی بر تاریخ‌گذاری قرآن‏؛ تهران: نشر هستى‌نما، 1380 ش.
35. ـــــــــ؛ «زبان قرآن، گفتاری یا نوشتاری»؛ مجله پژوهش‏های فلسفی‌ـ‌کلامی، ش3، 1379 ش.
36. واحدی نیشابوری، علی بن احمد؛ أسباب نزول الایات؛ قاهره: مؤسسة الحلبی وشرکاؤه، 1388 ق.