2کارشناس ارشد علوم قرآن‌و‌حدیث دانشگاه الزهرا (س)
3دانشجوی کارشناسی ارشد علوم ارتباطات جمعی
تاریخ دریافت: 14 تیر 1394،
تاریخ بازنگری: 14 تیر 1395،
تاریخ پذیرش: 14 تیر 1395
چکیده
قرآن کریم و اساساً هر متنی، محصول یک گفتمان است. تحلیل این گفتمان مؤید نقش‌آفرینی سه مؤلفه اصلی متن، مؤلف و مخاطب در خلق این گفتمان است؛ در عین اینکه تحلیل گفتمان از مؤلفه متن آغاز می‌‌شود، نیت‌مندی فرستنده (مؤلف) از شکل‌گیری این متن، اثرگذاری بر مخاطب (فهمنده‌مدار) در بالاترین سطح است. ازاین‌رو به‌موازات بهره‌گیری از زبان معیار در ارائه پیام‌های متن، از زبان خلاقانه استفاده می‌‌کند تا پیام را در سطحی مطلوب، برجسته ساخته و آن را با هدف رهنمون ساختن مخاطب به مشارکت در فهم و درک متن سامان‌دهی کند. پیام‌های به زبان معیار، سطح فهم تعبیریِ مخاطب را به سبب شناخت‌دهی و تغییر نگرش در او و پیام‌ها در قالب زبان تمثیل، سطح فهم تأویلیِ او را با هدف تغییر در رفتارش نشانه رفته است. به‌رغم غالبیت نقش زیبایی‌آفرینیِ متن قرآن (برجسته‌سازی) که مخاطب را به تکاپو وامی‌دارد تا بتواند با متن ارتباط برقرار سازد، موانع شخصیتی، معرفتی و فرهنگی- اجتماعی، مانع از آن می‌‌شوند که مخاطب، فعالانه در امر دریافت پیام شرکت کند. ازاین‌رو در مواجهه، درک و حفظ پیام، گزینشی عمل می‌‌کند.
Explanation of Analysis of Relation between Text and Addressee in the Messages of Quran
نویسندگان [English]
Fathiye Fattahi Zadeh1؛ Marziye Zakeri2؛ Hossein Bakhsh-ali Sultan (Sultani)3
1Professor in al-Zahra University.
2Master of Quran and Hadith sciences in al-Zahra University (corresponding author).
3Master student of collective communication sciences.
چکیده [English]
Quran is outcome of a discourse. Analysis of this discourse confirms the role-play of three main components in creation of this discourse: text, author, and addressee; however discourse analysis starts from text component, purposefulness of transmitter (author) from creation of this text is effecting on addressee (who actively give and understand the message) in the highest level. Therefore, in parallel with benefiting from criterion language in presenting messages of text, it uses creative language for highlighting the message to a desirable level and organizes it for the purpose of guiding the addressee toward contribution to understanding and comprehension the text. Messages in the language of criterion aim interpretive understanding level of addressee due to the giving recognition and changing his view, and messages in the form of allegory language aim his metaphorical interpretation understanding level for the purpose of changing the his behavior. Despite predominance of beauty role of Quran’s text (highlighting) which motivates the addressee for the purpose of making relation with the text, characteristic, cognitive and cultural-social obstacles prevent the addressee to contribute actively in the receipt of message. Thus, in confronting the perception and recording the message, acts selective.
کلیدواژه ها [English]
Holy Quran, discourse analysis, Text, highlighting, Addressee, obstacles of impressionability
مراجع
ـ قرآن کریم، مترجم: عبد الحمیدآیتی، چ4، تهران: سروش، 1374.
ـ نهج البلاغه، مترجم: محمد دشتی، تهران: انتشارات اوج علم، 1380 ش.
1. ابن عاشور، محمدطاهر؛ التحریروالتنویر؛ بیروت: مرسسه التاریخ، 1420 ق.
2. اشکلوفسکی، ویکتور،؛ «هنر به مثابه فن»؛ مترجم: فرهاد ساسانی؛ مجموعه مقالات ساخت‌گرایی، پساساختگرایی و مطالعات ادبی؛ به کوشش فرزان سجودی، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی حوزه هنری، 1380 ش.
3. بدری الحربی، فرحان بدری؛ الاسلوبیة فی النقدالعربی الحدیث: دراسة فی تحلیل الخطاب؛ چ1، بیروت: مجد المؤسسة الجامعیة للدراسات و النشر و التوزیع، 2003 م.
4. بقاعی، محمدخیر؛ آفاق التناصیة: المفهوم والمنظور؛ حلب: مرکز الإنماء الحضاری، 1998 م.
ابتدای صفحه