نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مهدی پیچان ¹
• نصرت نیل ساز ²

¹ دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

² دانشیار گروه قرآن و حدیث، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

چکیده

تطبیق تفاسیر روایی شیعه نمایانگر تفاوت رویکرد مؤلفان آنها نسبت به مسأله تحریف قرآن است. امری که نشان می‌دهد صاحبان تفاسیر روایی نیز هم‌چون سایر مفسران با تأثیرپذیری از شرایط زمینه‌ای، در راستای کشف مراد و مقصود آیات اجتهاد نموده و در قالب گزینش و چینش روایات یا الفاظ و عبارات خویش، به بیان دیدگاه‌های تفسیری خود پرداخته‌اند. عملکرد عیاشی، فرات کوفی و مؤلف تفسیر قمی از مؤلفان متقدم تفاسیر روایی شیعه و حویزی و بحرانی از مؤلفان متأخر این تفاسیر گویای باور ایشان به وقوع تحریف در قرآن است. این در حالی است که فیض کاشانی برخلاف سایر همگنان معاصر و متقدم خود، بر عدم تحریف قرآن تأکید می‌ورزد. مجادلات کلامی میان عالمان شیعه و اهل سنت و رویکرد تقابلیِ ضدسنی در میان تفاسیر روایی متقدم و وجود گرایش اخباری در میان مؤلفان تفاسیر روایی متأخر که از شاخصه‌های آن تساهل و تسامح در قبول روایات می‌باشد، از زمینه‌های اثرگذار در باورمندی این مفسران به وقوع تحریف در قرآن است. در سوی مقابل، وجه عقل‌گرایانه‌ی اندیشه فیض‌کاشانی متأثر از تفکر فلسفی وی زمینه‌ای شده تا وی برخلاف سایران، باور به تحریف قرآن را به مثابه‌ی باوری غیرعقلانی و خلاف حکمت رد کند. از طرفی تعلق خاطر وی به اندیشه اخباری منجر به آن شده که وی روایات موهم به تحریف را از اساس کنار نگذارد بلکه با توجیه و تأویلی که در مقدمه تفسیرش آورده به ذکر آنها در مواضع متعدد نیز بپردازد.

کلیدواژه‌ها

• "
• تفاسیر روایی شیعه"
• نقش مؤلف"
• نقش زمینه"
• تحریف قرآن"
• مجادلات شیعه و سنی"
• ، "
• تفکر اخباری"

موضوعات

• قرآن و حدیث

عنوان مقاله [English]

A comparative study of Shia narrative interpretations on the issue of Qur'an distortion in the light of contextual analysis

نویسندگان [English]

• mahdi pichan ¹
• Nosrat Nilsaz ²

¹ PhD student of Quran and Hadith Sciences, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

² Associate Professor of Quran and Hadith Department, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

The adaptation of Shia narrative interpretations shows the difference in the approach of their authors towards the problem of distorting the Qur'an. This shows that the owners of narrative interpretations, like other commentators, influenced by the contextual conditions, selecting and arranging their narrations or words and phrases, to express their views. The performance of Ayashi, Firat Kufi, and the author of Qomi's commentary, one of the early authors of Shia and Hawizi narrative commentaries, and Bahrani, one of the later authors of these commentaries, shows their belief in the occurrence of distortions in the Qur'an. This is while Faiz Kashani, unlike his other contemporaries and predecessors, emphasizes the non-distortion of the Qur'an. Theological controversies between Shia and Sunni scholars and the confrontational approach of anti-Sunni among the early narrative interpretations and the existence of a news tendency among the authors of the later narrative interpretations, which is characterized by tolerance in accepting the traditions, are among the factors that influence the credibility.On the other hand, the rationalistic side of Faiz Kashani's thought was influenced by his philosophical thinking, so that he, unlike others, rejects the belief in the distortion of the Qur'an as an irrational belief and contrary to wisdom.

کلیدواژه‌ها [English]

• "
• Shia narrative interpretations"
• the role of the author"
• the role of the context"
• distortion of the Qur'
• an"
• Shia and Sunni disputes"
• , "
• Akhbari thought"