نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سیده وفاء محفوظی موسوی ¹
• حسن عبدالهی ²

¹ دانش‌آموختۀ دکترای زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

² دانشیار گروه عربی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

چکیده

واژۀ «غنی» از واژگان پربسامد قرآن کریم است. صفت «غَنى»، بر وزن فعیل به‌معناى فاعل از مادّه «غنى» است که بر بسندگى دلالت دارد؛ پس غناى خداى سبحان، به‌معناى بى‌نیازى مطلق اوست. کشف مؤلفه‌های معنایی واژۀ «غنی» و ارتباط این واژه با واژگان همنشین و یا واژگانی که در تقابل معنایی با آن قرار دارند، ما را در فهم معنای قرآن و نیز شناخت بهتر خداوند یاری می‌کند. مقاله حاضر درصدد تبیین جایگاه واژۀ «غنی» است که پس از ریشه‌شناسی، ارتباط معنایی آن با واژه‌های همنشین و جانشین در قرآن بررسی شده است. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که واژۀ «غنی» با واژگانی چون «حلیم، حمید، کریم، رحمه و شُکر» رابطۀ همنشینی دارد که واژه «حمید» بسامد بالاتری نسبت به دیگر همنشین‌ها دارد و واژه‌های «صمد» و «واسع» با واژۀ «غنی» رابطۀ جانشینی دارند. همچنین، واژه‌های «فقر، بُخل و کفر» با واژۀ «غنی» تقابل معنایی دارند؛ همچنین با بررسی واژۀ «غنی» دریافتیم که این واژه غالباً دربارۀ خداوند متعال به‌کار رفته لیکن این واژه و مشتقات آن در چند مورد دربارۀ انسان نیز به‌کار رفته است.

کلیدواژه‌ها

• قرآن کریم
• غنی
• همنشینی
• جانشینی
• تقابل معنایی

موضوعات

• زبان شناسی معناشناسی

عنوان مقاله [English]

Descriptive semantics of the word Qani in the Holy Quran

نویسندگان [English]

• Vafa Mahfouzi Mousavi ¹
• Dr.Hasan Abdollahi ²

¹ PhD of Arabic language and literature, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.

² Associate Professor of Arabic Department, Faculty of Literature and Human Sciences, Dr. Ali Shariati, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.

چکیده [English]

The word "Ghani" is one of the most frequent words in the Holy Quran. The adjective "Ghani" is based on the weight of the verb in the sense of the subject of the substance "rich" which indicates sufficiency; So the richness of God Subhan means his absolute needlessness. Discovering the semantic components of the word "Ghani" and the connection of this word with accompanying words or words that are in semantic contrast with it, helps us to understand the meaning of the Qur'an and to know God better. The present article tries to explain the position of the word "Ghani", which after etymology, its semantic relationship with the words "companion" and "substitute" in the Qur'an has been investigated. The research method is descriptive-analytical and using library resources. The results of this research show that the word "Ghani" is associated with words such as "Halim, Hamid, Kareem, Rahma and Shukar", that the word "Hamid" has a higher frequency than other cognates, and the words "Samad" and "Vase" with the word "Ghani" have a substitution relationship. Also, the words "poverty, avarice and disbelief" have opposite meanings to the word "rich"; Also, by examining the word "Ghani", we found that this word is often used about God Almighty, but this word and its derivatives are also used in several cases about humans.

کلیدواژه‌ها [English]

• Holy Qur'
• an, Ghani, coexistence, substitution, semantic contrast