نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• عزت ملاابراهیمی ¹
• منتا زرگوش ²

¹ عضو هیات علمی دانشگاه تهران

² دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تهران،

چکیده

طرح‌واره‌های تصویری از جمله مباحث زبان‌شناسی شناختی است که بررسی و واکاوی متون دینی و ادبی بر اساس رویکردهای مختلف آن می‌تواند در فهم متون نقش موثری داشته باشد. به عبارتی دیگر طرح‌واره‌هایتصویری یک نوع ساخت مفهومی است که در معنی‌شناسی شناختی تاثیر به سزایی دارد. از مهمترین رویکردها در این زمینه، نظریه طرح‌واره‌های تصویری لیکاف و جانسون است که مبتنی بر طرح‌واره‌های حرکتی، قدرتی و حجمی است. پژوهش حاضر مطالعه‌ای تحلیلی – توصیفی است که به بررسی طرح‌واره‌های تصویری پرداخته و کوشیده است تا مفاهیم انتزاعی و ذهنی موجود در سوره سبأ را بر اساس نظریه طرح‌واره‌های تصویری تبیین کند. از یافته‌های پژوهش استنباط می‌شود که طرح‌واره‌های تصویری با بسامد 61 موردی و در سه سطح حجمی، حرکتی و قدرتی در سوره سبأ آمده و بین مفهوم‌سازی و ادراک انسانی تناسب ایجاد کرده است. در این میان طرح‌واره‌های حجمی، بیشترین میزان فراوانی را دارند که در حسی شدن مفاهیم انتزاعی و قابل اداراک بودن آن‌ها، نقش درخور توجه‌ای را در سوره ایفا کرده‌اند. طرح‌واره-های حرکتی که به هدف و غایت اشاره می‌کنند و با ماهیت سوره سازگاری بیشتری دارند، رتبه دوم را به خود اختصاص داده‌اند. طرح‌واره‌های قدرتی از کمترین بسامد برخوردارند و مفاهیم انتزاعی را به شکل مانع و سد منعکس می‌کنند. حضور طرح‌واره‌های تصویری در سوره سبأ سبب شده است که مفاهیم انتزاعی به طور ملموس و گسترده‌ای در ذهن مخاطب درک شوند.

کلیدواژه‌ها

• زبان‌شناسی شناختی
• طرح‌واره‌های تصویری
• حجمی
• حرکتی
• قدرتی
• سوره سبأ

موضوعات

• زبان شناسی معناشناسی

عنوان مقاله [English]

Cognitive investigation of image schemas in Surah Saba

نویسنده [English]

• monta zargoosh ²

¹

² دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تهران،

چکیده [English]

Image schemas are one of the topics of cognitive linguistics, and the analysis of religious and literary texts based on its different approaches can play an effective role in understanding the texts. In other words, image schemas are a type of conceptual construction that has a significant impact on cognitive semantics. One of the most important approaches in this field is the theory of image schemas of Likoff and Johnson, which is based on movement, power and volume schemas. The current research is an analytical-descriptive study that investigates image schemas and tries to explain the abstract and mental concepts in Surah Saba based on the theory of image schemas. From the findings of the research, it is inferred that image schemas with a frequency of 61 cases and in three levels of volume, movement and power are found in Surah Saba and have created. Power the movement schemes that point to the goal and goal and are more compatible with the nature of the surah have been assigned the second rank. Power schemas have the lowest frequency and reflect abstract concepts in the form of barriers. The presence of visual schemas in Surah Saba has caused abstract concepts to be concretely and widely understood in the mind of the audience.

کلیدواژه‌ها [English]

• cognitive linguistics
• image schemas
• volume
• movement
• power
• Surah Saba