رجوع به طاغوت در منابع تفسیری و روایی و گستره آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی دانشگاه یزد

2 استادیار دانشگاه میبد

3 استادیار دانشگاه اردکان

چکیده

منع رجوع به طاغوت از تصریحات قرآنی است که مبنای آن آیه 60 سوره نساء است. روایات بسیاری در تبیین این آیه از معصومین(ع) نقل شده است. این آیه و روایات مربوط بدان، تحاکم به طاغوت را به‌شدت نهی کرده­ و تمام مفسران، این نهی را بر حرمت حمل نموده‌ و آن را از گناهان کبیره برشمرده­اند. طاغوت، هم خود گمراه است و هم به دنبال گمراهی خلق است و در مقابل، راه هدایت و صراط مستقیم، راه الله و دنباله آن، راه اهل­بیت(ع) است. اهل­بیت(ع)، سنگ محکِ عیار طاغوت و ملاک تشخیص طواغیت هستند و هر قولی در تقابل سخن ایشان، طاغوت است.
پس رجوع به طاغوت به صورت مطلق حرام است و نباید آن را به خصوص تحریم قضاوت طاغوت و رجوع به آن محدود کرد؛ چرا که قضاوت از شئون حکومت است و به‌طریق‌اولی، اعطای زمامداری و سایر شئون حکومتی طاغوت نیز حرام خواهد بود. بر اساس مقبوله عمر بن حنظله، از آثار تحریم رجوع، عدم نفوذ رأی و حکم طاغوت است؛ لذا بر حکم طاغوت نیز هیچ اثری مترتب نیست.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Reference to despotism, in interpretive and narrative sources

نویسندگان [English]

  • mahmoud haeri 1
  • Seid Ahmad Mirkhalili 2
  • Mohammad Sahraei Ardakani 3
1 university of yazd
2 استادیار دانشگاه حائری میبد
3 Ardakan uni
چکیده [English]

The prohibition on referring to despotism is one of the Qur'anic revelations based on the verse 60 of Sura Nisa. Many traditions have been quoted from the infallible Imams in explaining this verse. This verse and related narratives strongly disapprove of the tyranny of authoritarianism, and all commentators have carried this prohibition on sanctity and have listed it as a grave sin.
Tyranny is both misguided and seeking to mislead the people. The path of guidance and righteousness is the path of the Prophet (peace be upon him) and its successor. The Ahlul-Bayt and the Prophet's relatives are the criteria for the recognition of authoritarian regimes.Any word that contradicts them is tyranny. Reference to despotism is absolutely forbidden, and there is no exception in sanctioning the judgment of despotism. Judgment is the rule of the Islamic State and the Prophet's family. The reign of tyranny and other government affairs will also be forbidden.According to the correct narration of Omar ibn Hanazlah, one of the effects of this prohibition on referring to despotism is the non-enforceability of the dictatorship and the vote of tyranny, so there is no effect on the dictatorship.

کلیدواژه‌ها [English]

  • despotism
  • despotism vote
  • judgment
  • reference to despotism
 ـ‌ قرآن کریم؛ترجمه­ی ناصر مکارم شیرازی، تهران: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی، 1380 ش.
 ـ‌ نهج ­البلاغه؛ نسخه صبحی صالح، قم: دار الهجرة، 1403 ق.
1. ابن حیون، نعمان بن محمد؛ دعائم الاسلام؛ چ2، قم: مؤسسة آل­البیت (ع)، 1385 ق.
2. ابن فارس، احمد بن فارس؛ معجم مقائیس اللغة؛ قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، 1404 ق.
3. ابن قیم جوزیه، محمد بن أبی بکر؛ اعلام الموقعین عن رب العالمین؛ بیروت: دار الکتب العلمیة، 1411 ق.
4. ابن منظور، محمد بن مکرم؛ لسان العرب؛ چ3، بیروت: دار الفکرـ دار صادر، ۱۴۱۴ ق.
5. ابوالفتوح رازی، حسین بن علی؛ روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن؛ مشهد: بنیاد پژوهش­های اسلامی آستان قدس رضوی، 1408 ق.
6. اردبیلی، احمد بن محمد؛ زبدة البیان فی أحکام القرآن؛ تهران: المکتبة الجعفریة لإحیاء الآثار الجعفریة، بی­تا.
7. استرآبادی، علی؛ تأویل الآیات الظاهرة فی فضائل العترة الطاهرة؛ قم: مؤسسه نشر اسلامی، 1409 ق.
8. آل عصفور، حسین بن محمد؛ المحاسن النفسانیة؛ بی­جا: بی­نا، بی‌تا.
9. بحرانی، عبدالله بن نور الله؛ عوالم العلوم و المعارف و الاحوال من الآیات و الاخبار و الاقوال: مستدرک سیدة النساء إلی الامام الجواد؛ قم: مؤسسه امام­ المهدی (ع)، 1413 ق.
10. بحرانی، هاشم بن سلیمان؛ البرهان فی تفسیر القرآن؛ قم: مؤسسة البعثة، 1374 ش.
11. جوادی آملی، عبدالله؛ ولایت‌فقیه، ولایت فقاهت و عدالت؛ چ2، قم: مرکز نشر اسراء، 1379 ش.
12. حر عاملی، محمد بن حسن؛ تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة؛ قم: مؤسسة آل البیت (ع) 1409ق.
13. ــــــــــــــــــــــ؛ هدایة الامة إلی أحکام الائمة (ع)؛ مشهد: مجمع البحوث الاسلامیة، 1414 ق.
14. حسینی تهرانی، سید محمدحسین؛ ولایت ‌فقیه در حکومت اسلام؛ چ2، مشهد: انتشارات علامه طباطبایی، 1421ق.
15. خمینی، روح الله؛ الاجتهاد و التقلید (تنقیح الاصول)؛ تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، 1418 ق.
16. ــــــــــــ؛ ولایت فقیه؛ چ12، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، 1423 ق.
17. راغب اصفهانی، حسین بن محمد؛ مفردات ألفاظ القرآن؛ لبنان: دار العلم‌ـ الدار الشامیة، 1412 ق.
18. سبحانی تبریزی، جعفر؛ نظام القضاء و الشهادة فی الشریعة الاسلامیة الغراء؛ قم: مؤسسه امام صادق (ع)، 1418ق.
19. صدوق، محمّد بن على بن بابویه؛ من لا یحضره الفقیه، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1413 ق.
20. طباطبایی، سید محمدحسین؛ المیزان فی تفسیر القرآن؛ چ5، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1374ش.
21. طباطبایی، محمد بن علی؛ کتاب المناهل؛ قم: مؤسسه آل البیت (ع)، بی­تا.
22. طبرسی، احمد بن علی؛ الاحتجاج علی أهل اللجاج؛ مشهد: نشر مرتضی، 1403 ق.
23. طبرسی، فضل بن حسن؛ مجمع البیان فی تفسیر القرآن؛ چ3، تهران: ناصر خسرو، 1372 ش.
24. طبری، محمد بن جریر؛ جامع البیان فی تأویل القرآن؛ بیروت: مؤسسة الرسالة، 1420 ق.
25. طریحی، فخر الدین بن محمد؛ مجمع البحرین؛ چ3، تهران: کتابفروشی مرتضوی، 1416 ق.
26. طوسی، محمد بن حسن؛ التبیان فی تفسیر القرآن؛ بیروت: دار إحیاء التراث العربی، بی­تا.
27. ـــــــــــــــــــ؛ تهذیب الاحکام؛ به کوشش: حسن خرسان، چ4، تهران: دارالکتب الاسلامیة، 1407 ق.
28. عیاشی، محمد بن مسعود؛ تفسیر العیاشی؛ تهران: مکتبة العلمیة الاسلامیة، 1380 ق.
29. فاضل جواد، جواد بن سعید؛ مسالک الافهام إلى آیات الاحکام؛ چ2، تهران: مرتضوی، 1365 ش.
30. فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله؛ کنز العرفان فى فقه القرآن؛ تهران: مرتضوی، 1373 ش.
31. قرشی بنابی، علی‌اکبر؛ قاموس قرآن؛ چ6، تهران: دار الکتب الاسلامیة، 1412 ق.
32. کلینی، محمد بن یعقوب؛ الکافی؛ قم: دار الحدیث، 1429 ق.
33. مازندرانی، محمد صالح بن احمد؛ شرح الکافی؛ تهران: المکتبة الإسلامیة، 1382 ق.
34. مجلسی، علامه محمدباقر بن محمدتقی؛ بحار الانوار؛ بیروت: مؤسسة الطبع و النشر، 1410 ق.
35. ـــــــــــــــــــ؛ مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول؛ چ2، تهران: دار الکتب الإسلامیة، 1404 ق.
36. ـــــــــــــــــــ؛ ملاذ الاخیار فی فهم تهذیب الاخبار؛ قم: انتشارات کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی، 1406ق.
37. مجلسی، محمدتقی؛ روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه؛ چ2، قم: مؤسسه فرهنگی اسلامی کوشانبور، 1406ق.
38. مکارم شیرازی، ناصر؛ تفسیر نمونه؛چ10، تهران: دار الکتب الإسلامیة، 1371 ش.
39. منتظری، حسینعلی؛ حکومت دینی و حقوق انسان؛ قم: ارغوان دانش، 1429 ق.
40. ـــــــــــــــ؛ مبانی فقهی حکومت اسلامی؛ ترجمه: محمود صلواتی، ابوالفضل شکوری، قم: مؤسسه کیهان، 1409ق.
41. موسوی اردبیلی، سید عبدالکریم؛ فقه القضاء؛ چ2، قم: انتشارات دانشگاه مفید، 1423 ق.
42. نراقی، احمد بن محمدمهدی؛ مستند الشیعة فی أحکام الشریعة؛ قم: مؤسسه آل البیت (ع)، 1415 ق.