1دانش‌آموخته دکتری رشته علوم قرآن و حدیث، جامعه المصطفی العالمیة
2استاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات دانشگاه قم
تاریخ دریافت: 01 اسفند 1395،
تاریخ بازنگری: 05 مهر 1396،
تاریخ پذیرش: 22 دی 1396
چکیده
برخی از اخباریان با استناد به حدیث «انما یعرف القرآن من خوطب به» قائل به عدم حجیت ظواهر قرآن و انحصار حق تفسیر قرآن برای ائمه علیهم السلام شده‌اند. این جمله ذیل روایتی وارد شده که امام باقر(ع) با محدث مشهور اهل سنت قتاده بن دعامه، پیرامون تفسیر برخی از آیات قرآنی گفتگوی می‌کنند. بنابراین برای فهم آن جمله، نیاز به بررسی آن گفتگوست. این پژوهش در بررسی تحلیلی آن گفتگو، قصد دارد لایه‌های فهم قرآن و گونه‌های روایات تفسیری را تبیین نموده و آسیب‌های این حدیث را بررسی نماید. در نوشتار حاضر، تلاش شده است بین ترجمه، تفسیر و تأویل تفاوت گذاشته شود و بیان امام(ع) مبنی بر حق انحصاری فهم قرآن برای اهل خطاب را به بیان تأویلی توجیه نماید. آسیب سقط در مورد حدیث هم مردود شمرده شده است.
Analytical review of hadith “Quran can be understood just by those who have been addressed”
نویسندگان [English]
Komeil Rajani1؛ Sayed reza moadab2
1Ph.D. graduated student of Quran and Hadith sciences, Al-Mustafa International University.
2Professor of Quran and Hadith sciences, theology faculty, Qom university.
چکیده [English]
Some Akhbaris, referring to the hadith “Quran can be understood just by those who have been addressed”, believe that the Quran's apparent meaning is not valid and the right of interpret the Quran is restricted to the Imams (a.s). This expression follows a tradition that Imam Baqir (a.s) speaks about interpreting some of the Quranic verses with the famous Sunni narrator “Qatādah bin Daᵓāmah”. Therefore, to understand this hadith, it is necessary to examine the conversation. By an analytical study, this research intends to explain the layers of understanding of Quran and the types of interpretive hadiths and to provide pathology of this hadith. The present paper attempts to differentiate between translation, outward interpretation (Tafsir) and inward interpretation (Tawil), and to justify the expression of Imam (a.s) regarding the exclusive right to understand the Quran for the people of address. damage of text’s omission in the hadith has also been rejected.
کلیدواژه ها [English]
Quran, Understanding, cognition, Hadith, address
مراجع
- قرآن کریم.
1. ابن بابویه، محمد بن على؛ علل الشرائع؛ قم: کتاب فروشی داوری، 1385 ش.
2. ــــ؛ من لا یحضره الفقیه؛ به کوشش علی اکبر غفاری، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1413 ق.
3. ابن شهر آشوب مازندرانى، محمد بن علی؛ مناقب آل أبی طالب علیهم السلام؛ قم: علامه، 1379 ق.
4. اربلی، علی بن عیسی؛ کشف الغمه فی معرفه الائمه؛ به کوشش هاشم رسولی محلاتی، تبریز: بنی هاشمی، 1381 ق.
5. استرآبادی، محمد امین؛ الفوائد المدنیه والشواهد المکیه؛ به کوشش رحمه الله رحمتی اراکی، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1424 ق.
6. مرتضی عرب/ حسن نقی زاده؛ «بازکاوی اعتبار رجالی محمد بن سنان»؛ فصلنامه علمی پژوهشی کتاب قیم، دانشگاه یزد، شماره 2، 1390 ش.
7. امام یازدهم، حسن بن علی علیه السلام؛ التفسیر المنسوب إلى الامام الحسن العسکری علیه السلام؛ تصحیح: مدرسه امام مهدی علیه السلام، قم: مدرسه الامام المهدی عجل الله تعالى فرجه الشریف، 1409 ق.
8. آلوسی، محمود؛ روح المعانى فى تفسیر القرآن العظیم؛ بیروت: دار الکتب العلمیه، 1415 ق.
ابتدای صفحه