تاریخ دریافت: 20 بهمن 1395،
تاریخ بازنگری: 13 تیر 1396،
تاریخ پذیرش: 10 آبان 1396
چکیده
امام رضا(ع) در حدیث «سلسلة الذهب» خود را از شرایط کلمۀ اخلاص دانسته است؛ کلمهای که دژ الهی است و هر که در آن داخل شود، از عذاب الهی ایمن میماند. با در نظر گرفتن مبانی عارفان میتوان این حدیث شریف را اینگونه توضیح داد که هر یک از امامان معصوم، انسان کامل یعنی جلوۀ تامّ الهی در این عالَم است که از نظر وجود‌شناسی و معرفت‌شناسی، واسطۀ بین حق و خلق میباشد. بنا بر آیات قرآن کریم، خداوند، ظاهر و باطن است. ظهور کامل خداوند، انسان کامل است که بدون او، مرتبة شهادت ناقص میماند. در واقع، حقیقت انسان کامل در مرتبة غیب است و ظهورش، امانتی از مرتبة غیب در مرتبة شهادت است. از آنجا که ذات خداوند، غیب مطلق است، او را فقط از طریق امام معصوم میتوان شناخت و چون امامان معصوم، نوری واحد و متّحد با حقیقت محمّدیه هستند، شناخت امام زمان، در واقع معرفت به توحید خداوند است. آدمی بعد از صفای نفس و آراسته شدن به کمال علمی و عملی میتواند امام معصوم را درک کند و به بهشت الهی وارد شود.
Imamate and True Monotheism; Mystical Interpretation on the hadith of Silsilah al-Zahab
نویسندگان [English]
Morteza Shajari
Professor of Philosophy in Tabriz university.
چکیده [English]
Imam Reza (a.s) has introduced himself as a condition for the word sincerity in the tradition of “Chain of Gold”, a word that is the divine fortress and everyone enters in it secure against the punishment of God. By considering foundations of mystics, it is possible to explain this hadith that each of the innocent Imams is a perfect human, i.e. divine complete manifestation, in this universe who are intermediary between Allah and human in terms of ontology and epistemology. According to the verses of the Holy Quran, God is the outward and the inward. The complete manifestation of God is the perfect human who, without him, the position of testimony would be imperfect. Indeed, the reality of perfect human is in the unseen position and its emergence is a trusteeship of unseen position in the position of testimony. Since the essence of God is the absolute unseen, he can only be recognized through the innocent Imams, and since they are a united light with the Muhammadan Truth, recognition of Imam of the time is in fact the cognition of God's monotheism. After soul’s burnishing and adornment to theoretical and practical perfection, human can understand the innocent Imam and enter divine paradise.
17. حافظ برسى، رجب بن محمد؛ مشارق أنوار الیقین فی أسرار أمیر المؤمنین(ع)؛ به کوشش علی عاشور، بیروت: أعلمی، 1422 ق.
18. حکیمی، محمدرضا و همکاران؛ الحیاة؛ ترجمه: احمد آرام، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامى، 1380 ش.
19. خوارزمی، تاج الدین حسین بن حسن؛ شرح فصوص الحکم؛ به کوشش نجیب مایل هروی، چ2، تهران: انتشارات مولى، 1368 ش.
20. شبستری، شیخ محمود؛ گلشن راز؛ در مجموعه آثار شیخ شبستری، به اهتمام صمد موحد، تهران: کتابخانه طهوری، 1371 ش.
21. شجاری، مرتضی؛ «نظریه یادآوری و مبانی آن در عرفان اسلامی با تأکید بر دیدگاه عین القضات و مولوی»؛ دو فصلنامه حکمت معاصر، سال اول، شماره اول، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1389 ش.
22. طوسی، خواجه نصیر الدین؛ آغاز و انجام؛ چ 4، مقدمه و تعلیقات حسن حسن زاده آملی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، 1374 ش.
23. _____؛ تلخیص المحصل؛ بیروت: دار الاضواء، بیتا.
24. عفیفی، ابوالعلاء؛ «نظریات الاسلامیین فی الکلمة»، در کلیة الآداب، المجلد الثانی، الجزء الاول، 1934 م.
25. علامه حلى، یوسف بن مطهر؛ الباب الحادی عشر مع شرحیه النافع یوم الحشر و مفتاح الباب؛ تحقیق مهدی محقق، تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی، 1365 ش.
26. فرغانی، سعید الدین سعید؛ مشارق الدراری؛ به کوشش سید جلال الدین آشتیانی، مشهد: انتشارات دانشگاه مشهد، 1357 ش.
27. فیاض لاهیجی، عبدالرزاق؛ گوهر مراد؛ به کوشش زین العابدین قربانی، تهران: نشر سایه، 1383 ش.
28. فیض کاشانی، محمدمحسن؛ تفسیر الصافی؛ به کوشش حسین اعلمی، تهران: مکتبه الصدر، 1415 ق.
29. قمی، قاضی سعید؛ شرح الاربعین؛ به کوشش نجفقلی حبیبی، تهران: مرکز نشر میراث مکتوب، 1379 ش.
30. قیصری، داود؛ شرح فصوص الحکم؛ به کوشش جلال الدین آشتیانی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، 1375 ش.
31. کربن، هانری؛ تاریخ فلسفه اسلامی؛ ترجمه: سید جواد طباطبایی، تهران: انتشارات کویر، 1373 ش.
32. _____؛ سید حیدر آملی: شرح احوال، آثار، آراء و جهانشناسی؛ ترجمه: نوذر آقاخانی، تهران: انتشارات حقیقت، 1388 ش.
33. کلینى، محمد بن یعقوب؛ الکافی؛ به کوشش علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، چ 4، تهران: دار الکتب الإسلامیة، 1407 ق.
34. لاهیجی، شمس الدین محمد؛ مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز؛ به کوشش محمدرضا برزگر خالقی و عفت کرباسی، تهران: انتشارات زوار، 1371 ش.
35. مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی؛ بحار الأنوارالجامعة لدرر أخبار الائمة الاطهار؛ چ2، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1403 ق.
36. ملاصدرا، صدرالدین محمد شیرازی؛ تفسیر القرآن الکریم؛ به کوشش محمد خواجوی، قم: انتشارات بیدار، 1361 ش.
37. _____؛ شرح اصول الکافی؛ به کوشش محمد خواجوی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1367 ش.
38. _____؛ الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة؛ به کوشش سید جلالالدین آشتیانی، مشهد: المرکز الجامعی للنشر، 1360 ش.
39. _____؛ مفاتیح الغیب؛ به کوشش محمد خواجوی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1363ش.
ابتدای صفحه