بررسی عناصر داستان طالوت در سوره بقره بر اساس عنصر پیرنگ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو/ دانشگاه قرآن و حدیث

2 دانشیار/دانشکده الهیات دانشگاه تهران

چکیده

بخش مهمی از داستان‌پردازی امروز، وام‌دار مجموعه­ای از عناصر است که داستان‌نویس به فراخور اثر مورد نظرش از آن بهره می­گیرد. قرآن نیز برای پند­دهی و عبرت‌آموزی از داستان و عناصر داستان استفاده می­کند. در طی ماجراهای داستان مخاطب در متن حوادث قرار می­گیرد و  جریان­ها برای او عینیت پیدا می­کند. داستان نبرد طالوت یکی از داستان­های قرآن که از اهمیت هنری برخوردار است. در این داستان، سایر عناصر به­گونه­ای هنرمندانه، زیر چتر عنصری به نام پیرنگ با هم تلفیق می­شود. پیرنگ این داستان از الگویی پیروی می­کند که امروزه نیز در عرصه داستان­پردازی مطرح است. این داستان به طرز نمایشی نقل می­شود تا خواننده در جریان فراز و فرودهای یک جنگ قرار گیرد و لحظات تلخ و شیرین داستان را با شخصیت­های داستان تجربه کند. در این مجال، سعی شد پیرنگ کلی داستان استخراج شود و آنگاه با کمک عناصر داستان، جلوه­های هنری قصه برای مخاطب شرح داده شود.
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study of Elements of the Talot’s Story in Surah Baqarah based on Plot Element

نویسندگان [English]

  • atefeh esmaiili roozbahany 1
  • shadi nafisi 2
1 MA graduated of Quran and Hadith university (corresponding author).
2 Associate professor of university of Tehran.
چکیده [English]

An important part of nowadays story is depend on a collection of elements that the story writer uses for his work. The Quran also uses stories and its elements to advice and giving examples. During the adventures of story, the addressee is placed in the context of the events and the incidents become apparent to him. The story of Talot’s battle is one of the Quran's stories which have considerable artistic importance. In this story, other story’s elements are artistically combined under the umbrella of an element called Plot. Plot of this story follows a pattern that is currently being discussed in the field of story writing. This story is narrated in a dramatic way that allows the reader to go through the battle of a war and experience bitter and sweet moments of the story with different characters. This article tried to extract the general Plot of story and then, through the help of story elements, explain the artistic displays of story to the addressees.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Story
  • Story Elements
  • Plot
  • Talot
  • Goliath
ـ قرآن کریم.
1. ابن درید، محمد بن حسن؛ جمهرة اللغة؛ بیروت: دارالعلم للملایین، 1988م.
2. برهانی، رضا؛ قصه‌نویسی؛ سازمان انتشارات اشرفی، 1348ش.
3. بستانی، محمود؛ اسلام و هنر؛ مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، 1371ش.
4. ــــ؛ جلوه‌های هنری داستان‌های قرآن؛ مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی مشهد، 1386ش.
5. بهشتی، الهه؛ عوامل داستان؛ تهران: انتشارات برگ، 1375ش.
6. بى‌آزار شیرازی، عبد الکریم؛ باستان‏شناسی و جغرافیای تاریخی قصص قرآن؛ تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی،1380 ش.
7. بیومی مهران، محمد و سید محمد راستگو؛ بررسی تاریخی قصص قرآن؛ تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، 1383 ش.
8. پروینی، خلیل؛  تحلیل عناصر ادبی و هنری داستان های قرآن؛ تهران: فرهنگ گستر، 1373ش.
9. جوادی آملی، عبداله؛ تفسیر موضوعی قرآن کریم سیره پیامبران در قرآن؛ قم: مرکز نشر اسراء، 1376 ش.
10. حسینی ژرفا، سید ابوالقاسم؛ مبانی هنری قصه‌های قرآن؛ قم: مرکز پژوهش‌های هنری صدا و سیما، بی‌تا.
11. حسینی همدانی، محمد؛  انوار درخشان در تفسیر قرآن؛ تهران: لطفی، 1404 ق.
12. حنیف، محمد؛ راز و رمزهای داستان‌نویسی؛ تهران: مدرسه، 1379 ش.
13. الخالدی، صلاح عبدالصلاح؛ مع قصص السابقین فی القرآن؛ بیروت: دار القلم، 1416 ق.
14. خلف الله، محمد احمد و خلیل عبد الکریم؛ الفن القصصی فی القرآن؛ لندن: الانتشارات العربی، 1999م.
15. دات فایر، داین؛ فن رمان‌نویسی؛ تهران: انتشارات نگاه، 1388 ش.
16. درخشنده، ابوالفضل؛ آموزش داستان‌نویسی پیشرفته (جلد دوم)؛ تهران: پردیس دانش، 1389 ش.
17. راغب اصفهانی، حسین بن محمد؛ مفردات؛ بیروت: دارالقلم،1412 ق.
18. سنگری، محمد رضا؛ «هدفها و شیوه های داستان پردازی قرآن»؛ مجله ادبیات داستانی، شماره 26 و 27، 1373 ش.
19. طباطبایی، سید محمدحسین؛ المیزان فی تفسیر القرآن؛ قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین، 1417 ق.
20. طبرسی، فضل بن حسن؛ مجمع البیان فی تفسیر القرآن؛ تهران: انتشارات ناصر خسرو، 1372 ش.
21. طوسی، محمد بن حسن؛ التبیان فی تفسیر القرآن؛ بیروت: بیت الافکار الدولیة، بی‌تا.
22. فخررازی، محمد بن عمر؛ مفاتیح الغیب؛ بیروت: دار احیاءالتراث العربی، 1420 ق.
23. فراهیدی، خلیل بن احمد؛ کتاب العین؛ قم: نشر هجرت، 1409 ق.
24. فروردین، عزیزه؛ زیبایی‌‌شناسی هنری در داستا‌ن‌های قرآن؛ قم: مرکز پژوهش‌های صدا و سیما، 1383 ق.
25. فضل الله، محمد حسین؛  گفت و گو و تفاهم در قرآن کریم: روشها، الگوها و دست آوردهای گفتگو؛ با ترجمه حسین میردامادی، تهران: هرمس، 1389 ش.
26. قطب، سید؛  تصویرسازی هنری در قرآن؛ سنندج: آراس، 1388 ش.
27. ـــــ؛ فی ظلال القرآن؛ بیروت - قاهره: دارالشروق، 1412ق.
28. کتاب مقدس (عهدین).
29. لارنس، پراین؛ تأملی دیگر در باب داستان؛ تهران: انتشارات سوره مهر، 1378ش.
30. محمودیان، محمد رفیع؛ نظریه رمان و ویژگی‌های رمان فارسی؛ تهران: نشر فرزان روز، 1382 ش.
31. مخملباف، محسن؛ یادداشتهایی درباره قصه‌نویسی و نمایشنامه نویسی؛ تهران: حوزه اندیشه و هنر اسلامی، 1360 ش.
32. مستنصر، میر ؛ «گفتگو در قرآن»؛ زیباشناخت، بی‌تا.
33. مستنصر، میر و حسین عبد الرئوف؛ مطالعه قرآن به منزله اثری ادبی؛ ترجمه: ابوالفضل حری، تهران: انتشارات نیلوفر،1390 ش.
34. مستور، مصطفی؛ مبانی داستان کوتاه؛ تهران: نشر مرکز،1394 ش.
35. مطاوع، سید عطیة علی؛ الاعجاز القصصی فی القرآن؛ القاهرة: الافاق العربیة، 2006 م.
36. مغنیه، محمد جواد؛ تفسیر الکاشف؛ بیروت: دارالکتب الاسلامیة. 1424 ق.
37. مکارم شیرازی، ناصر؛ تفسیر نمونه؛ تهران: دار الکتب الاسلامیه،1371 ش.
38. مورگان فورستر، ادوارد؛  جنبه های رمان؛ تهران: انتشارات نگار،1384 ش.
39. میرصادقی، جمال؛  ادبیات داستان؛ تهران: انتشارات سخن، 1376ش الف.
40. ــــ؛ عناصر داستان؛ تهران: سخن،1376 ش ب.
41. ناصحی، محمد حسن؛ امدادهای غیبی؛ قم: بوستان کتاب، 1387 ش.
42. یونسی، ابراهیم؛ هنر داستان نویسی؛ تهران: انتشارات سهروردی، 1365 ش.
43. Hill, Peder; Conflict and Character within Story Structure; 2016.