اعظم حسینی نسب؛ مهدی محمدی؛ عبدالحسین طالعی
دوره 6، شماره 15 ، مهر 1395، ، صفحه 141-168
چکیده
گام نخست در بهینهسازی پژوهشهای علوم قرآنی، تحلیل و بررسی تحقیقهایی است که در سالیان اخیر به رشته تحریر درآمده است. بنابراین هدف پژوهش حاضر، تعیین میزان پراکندگی و گرایش موضوعی مقالات حوزه علوم قرآن ...
بیشتر
گام نخست در بهینهسازی پژوهشهای علوم قرآنی، تحلیل و بررسی تحقیقهایی است که در سالیان اخیر به رشته تحریر درآمده است. بنابراین هدف پژوهش حاضر، تعیین میزان پراکندگی و گرایش موضوعی مقالات حوزه علوم قرآن در نشریات علمی پژوهشی است. بازه زمانی مورد پژوهش که با روش تحلیل محتوا صورت گرفته است، مقالاتی است که بین سالهای 1386-1390 به چاپ رسیده است. در این روش، مقالات از لحاظ موضوعی تحلیل شدهاند و مبنای تعیین موضوع، مقولههای استخراجشده از اصطلاحنامه علوم قرآن است. از مجموع283 مقاله ارائهشده، 282 عنوان مقاله، تألیفی و یک عنوان مقاله ترجمهای بوده است. بیشترین سهم ارائه مقالات با %8/53 به متخصصان با مدرک تحصیلی دکتری اختصاص دارد و بیشترین مشارکت از نظر رتبه علمی، مربوط به آن دسته از اعضای هیئتعلمی است که استادیار هستند. در تألیف و انتشار مقالات حوزه علوم قرآن، سهم مردان %7/87 و سهم زنان %3/12 بوده است. همچنین %7/62 مقالات دارای یک نویسنده، %9/33 دو نویسنده و %4/3 دارای سه نویسنده است. از نظر وابستگی سازمانی، دانشگاه فردوسی مشهد در صدر مؤسسات آموزشی پژوهشی قرار دارد. تحلیل موضوعی مقالات نشان میدهد بیشترین سهم با %8/15 به مقوله «مکاتب تفسیری» اختصاص داشته، «موضوعات قرآنی» با %4/14 و «دلالت واژگان قرآنی» با 7/12 درصد در مرتبههای بعدی قرار دارند. در پایان، هفت پیشنهاد برای بهینهسازی پژوهشهای علوم قرآنی ارائه شده است.