تحلیل اسناد - متن خبر زید بن ثابت دربارۀ تألیف قرآن و فضل شام

Articles in Press

Document Type : Research Paper

Authors

1 Associate Professor at University of Science and Education of the Holy Quran, Faculty of Quranic Sciences in Mashhad

2 Phd student at university of Shiraz

10.30512/kq.2025.18765.3484

Abstract

خبر «بینما نحن عندَ رسولِ اللهِ صلّى الله علیه وسلّم نُؤَلِفُ القرآنَ من الرقاعِ ...» با سه تحریر مختلف در منابع روایی ذکر شده است. تحریر نخست دارای دو مؤلّفۀ تألیف قرآن و مدح شام است. در تحریر دوّم تنها مؤلفۀ تألیف قرآن و در تحریر سوّم فقط مؤلّفۀ مدح شام ذکر شده است. تحریرهای مختلف این خبر بنا بر اینکه از چه مؤلّفه‌هایی تشکیل شده‌‌، برای اثبات جمع قرآن در حضور پیامبر (ص) یا فضیلت شام مورد استناد قرار گرفته‌ است. این مقاله به روش تحلیل اسناد-متن به تاریخ‌گذاری این روایت پرداخته و با در نظر گرفتن قرائن تاریخی به این نتیجه رسیده است: با توجّه به سال‌مرگ حلقه مشترک اصلی این خبر یعنی یزید بن ابی‌حبیب (د 128ق)، انتشار این خبر به اوایل قرن دوّم بازمی‌گردد. مضمون اصلی خبر بیان فضیلت شام است؛ با توجّه به نزدیکی زمان رواج این روایت با زمان زوال دولت اموی، انتشار اخباری در بیان فضیلت شام، در راستای افزایش قدرت و استحکام بخشیدن به این دولت و تلاش برای افزایش مهاجرت و جذب افراد به این سرزمین صورت گرفته است. امّا مؤلّفۀ تألیف قرآن تنها در تحریرهای منتشر شده در عراق دیده می‌شود و به عنوان مقدّمه و برای ایجاد زمینۀ ذهنی برای پذیرش فضل شام که در ادامۀ خبر آمده، مطرح شده است.

Keywords

Main Subjects

Ketab-E-Qayyem

Articles in Press, Accepted Manuscript
Available Online from 26 April 2025

Files

History

  • Receive Date: 24 July 2022
  • Revise Date: 17 March 2023
  • Accept Date: 13 March 2025

Share

How to cite

Statistics