Interpretive development of the word qharib: A focus on verse 186 in the Al-Baghareh Chapter

Document Type : Research Paper

Authors

1 PhD graduate in Qur’anic sciences and Hadith, College of Theology, Mazandaran University

2 Associate prof., College of Theology, Mazandaran University

Abstract

The root word Qhorb and its derivatives have been used both factually and figuratively in the Qur’an. Factually, the word denotes spatial and temporal closeness. Figuratively, however, it refers to the closeness of man to God (inherent closeness). With an emphasis on the figurative meaning of the word, the Qur’anic verses challenge the vulgar notions about man’s closeness to God. The sublime type of this closeness is expressed with the word Qharib, which is widely addressed by interpreters with no incarnation of God. It connotes the spiritual position that man can gain, and the Qur’an explains the ways of this achievement. Through a descriptive-analytical method, the present study seeks to examine the development trend of the Sunni and Shia interpretation of the word Qharib since the 2nd century (AH). As the results show, with the advent of differences among rhetorical schools in the 5th century as well as the incarnation view of God, interpreters began to deal with such issues as Qharib in absolutely figurative manners and found the use of literary and rhetorical techniques the best way to challenge the incarnation views. This method of interpreting has been used by many scholars since the 5th century. In their opinion, the adjective Qharib metaphorically points to the dominance and mastery of God in terms of knowledge and presence. Nevertheless, by deeming God aloof from incarnation, some interpreters have provided evidence that the adjective Qharib is a factual concept that needs no figurative treatment. 

Keywords

Main Subjects

References

  1. - قرآن کریم؛ ترجمه محمدمهدى فولادوند، تهران: دارالقرآن الکریم، 1415 ق.

    1. آلوسی، سید محمود؛ روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم؛ بیروت: دارالکتب العلمیة، 1415 ق.
    2. ابن جوزی، ابوالفرج عبدالرحمن بن علی؛ زاد المسیر فی علم التفسیر؛ بیروت: دارالکتاب العربی، 1422 ق.
    3. ابن درید، محمد بن حسن؛ جمهرة اللغة؛ بیروت: دارالعلم للملایین، بی‌تا.
    4. ابن­سیده مرسی، ابو الحسن علی بن اسماعیل؛ المحکم و المحیط الاعظم؛ بیروت: دارالکتب العلمیة، بی‌تا.
    5. ابن­عباس، عبد الله؛ تنویر المقباس من تفسیر ابن عباس؛ به کوشش مجد الدین أبو طاهر محمد بن یعقوب الفیروزآبادى، بیروت: دارالکتب العلمیة، بی‌تا.
    6. ابن­عجیبه، احمد بن محمد؛ البحر المدید فی تفسیر القرآن المجید؛ قاهره: حسن عباس زکی، 1419 ق.
    7. ابن­عطیه اندلسی، عبدالحق بن غالب؛ المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز؛ بیروت: دارالکتب العلمیة، 1422 ق.
    8. ابن­عربى، ابو عبدالله محیى الدین محمد؛ تفسیر ابن عربى؛ به کوشش سمیر مصطفى رباب‏، بیروت: دار احیاء التراث العربى، 1422 ق‏.
    9. ابن­فارس، أحمد بن فارس؛ معجم مقاییس اللغة؛ به کوشش عبد السلام محمد هارون، قم: مکتب الاعلام الاسلامی‏، 1404 ق.
    10. ابن­منظور، محمد بن مکرم؛ لسان‏العرب؛ چ3، بیروت‏: دار صادر، 1414 ق.‏
    11. ابوحیان اندلسی، محمد بن یوسف؛ البحر المحیط فی التفسیر؛ بیروت: دارالفکر، 1420 ق.
    12. أزهری هروی، أبومنصور محمد بن أحمد؛ تهذیب اللغة؛ به کوشش محمد عوض مرعبال، بیروت: دارإحیاء التراث العربی، 2001 م.
    13. امین، نصرت؛ مخزن العرفان در تفسیر قرآن؛ تهران: نهضت مسلمان، 1361 ش.
    14. ایزوتسو، توشیهیکو؛ خدا و انسان در قرآن؛ تهران: سهامی انتشار، 1396 ش.
    15. بغوی، حسین بن مسعود؛ معالم التنزیل فی تفسیر القرآن؛ بیروت: داراحیاء التراث العربی، 1420 ق.
    16. بلاغی نجفی، محمدجواد؛ آلاءالرحمن فی تفسیر القرآن؛ قم: بنیاد بعثت، 1420 ق.
    17. بیضاوی، عبدالله بن عمر؛ انوار التنزیل و اسرار التأویل؛ بیروت: داراحیاء التراث العربی، 1418 ق.
    18. ثعالبی، عبدالرحمن؛ الجواهر الحسان فی تفسیر القرآن؛ بیروت: دارالکتب العلمیة، 1418 ق.
    19. ثعلبی نیشابوری، ابواسحاق احمد بن ابراهیم؛ الکشف و البیان عن تفسیر القرآن؛ بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1422 ق.
    20. ثقفى تهرانى، محمد؛ تفسیر روان جاوید؛ تهران: انتشارات برهان، 1398 ق‏.
    21. جوادی آملی، عبد الله؛ تفسیر تسنیم؛ قم: مرکز نشر اسراء، 1398 ش.
    22. جوهری، اسماعیل بن حماد؛ الصحاح تاج اللغة و صحاح العربیة؛ بیروت: دار العلم للملایین، 1407 ق.
    23. حسن زاده آملی، حسن؛ نصوص الحکم بر فصوص الحکم؛ تهران: نشر رجاء، 1389 ش.
    24. حسینی شاه عبدالعظیمی، حسین بن احمد؛ تفسیر اثنی عشری؛ تهران: انتشارات میقات، 1363 ش.
    25. حسینی همدانی، سید محمد حسین؛ انوار درخشان؛ تهران: کتابفروشی لطفی، 1404 ق.
    26. حسینی شیرازی، سیدمحمد؛ تبیین القرآن؛ بیروت: دارالعلوم، 1423 ق.
    27. خطیب، عبدالکریم؛ التفسیر القرآنى للقرآن؛ بی­جا، بی­نا، بی‌تا.
    28. دعاس، قاسم؛ اعراب القرآن الکریم؛ سوریه: دارالفارابی للمعارف، 1425 ق.
    29. راغب اصفهانی، حسین بن محمد؛ المفردات فی غریب القرآن؛ بیروت: دارالعلم، 1412 ق.
    30. زحیلی، وهبة بن مصطفی؛ التفسیر المنیر فی العقیدة و الشریعة و المنهج؛ بیروت­ـ دمشق: دارالفکر المعاصر، 1418 ق.
    31. زمخشری، محمود بن عمر؛ اساس البلاغة؛ بیروت: دار المعرفة، 1979 م.
    32. ـــــــــــــــــــــــــــ؛ الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل؛ بیروت: دارالکتاب العربی، 1407 ق.
    33. سبزواری نجفی، محمد بن حبیب الله؛ ارشاد الاذهان؛ بیروت: دارالتعارف للمطبوعات، 1419 ق.
    34. ‏سمرقندى، نصر بن محمد بن احمد؛ بحر العلوم؛ بی­جا، بی­نا، بی‌تا.
    35. شبر، سید عبدالله؛ تفسیر القرآن الکریم؛ بیروت: دارالبلاغة، 1412 ق.
    36. صاحب بن ­عباد، إسماعیل؛ المحیط فی اللغة؛ به کوشش محمدحسن آل یاسین‏، بیروت: عالم­الکتاب، 1414 ق.
    37. صادقى تهرانى، محمد، البلاغ فى تفسیر القرآن بالقرآن‏،قم:مولف،1419ق.
    38. طباطبایی، سید محمدحسین؛ تفسیر المیزان؛ قم: انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین، 1417 ق.
    39. طبرسی، فضل ابن حسن؛ تفسیر جوامع الجامع؛ مشهد: انتشارات دانشگاه تهران، 1377 ش.
    40. طبرسی، فضل بن حسن؛ مجمع البیان فی تفسیر القرآن؛ تهران: انتشارات ناصر خسرو، 1372 ش.
    41. طبری، محمد بن جریر؛ جامع البیان فی تفسیر القرآن؛ بیروت: دارالمعرفة، 1412 ق،
    42. طنطاوى، سید محمد؛ التفسیر الوسیط للقرآن الکریم؛ بی­جا، بی­نا، بی‌تا.‏
    43. طوسی، محمد بن حسن؛ التبیان فی تفسیر القرآن؛ بیروت: دار احیاءالتراث العربی، بی‌تا.
    44. طیب، سید عبد الحسین؛ اطیب البیان فی تفسیر القرآن؛ تهران: انتشارات اسلام، 1378 ش.
    45. علوی­مهر، حسین؛ آشنایی با تاریخ تفسیر و مفسران؛ قم: مرکز بین المللی نشر المصطفی، 1392 ش.
    46. علی، جواد؛ المفصل فی تاریخ العرب؛ قم: نشر شریف رضی، 1380 ش.
    47. فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر؛ مفاتیح الغیب؛ بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1420 ق.
    48. فراء، ابوزکریا یحیى بن زیاد؛ معانى القرآن؛ مصر: دارالمصریة، بی‌تا.
    49. فراهیدی، خلیل بن احمد؛ العین؛ قم، انتشارات هجرت، 1410 ق.
    50. فرج اللهی، فرج الله؛ «سرگذشت علم تفسیر»؛ ماهنامه کتاب اسلام، شماره 11، 1380 ش.
    51. فضل الله، سید محمد حسین؛ تفسیر من وحی القرآن؛ بیروت: دارالملاک، 1419 ق.
    52. فیروزآبادی، مجدالدین محمد بن یعقوب؛ بصائر ذوی التمیز فی لطائف الکتاب العزیز؛ به کوشش محمدعلی نجار، بیروت: المکتبة العلمیة، بی‌تا.
    53. فیض کاشانی، ملامحسن؛ الاصفی فی تفسیر القرآن؛ قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، 1418ق.
    54. قرشی، سید علی اکبر؛ تفسیر احسن الحدیث؛ تهران، بنیاد بعثت، 1377 ش.
    55. ــــــــــــــــــــــ؛ قاموس قرآن؛ تهران: دارالکتب الاسلامیة، 1371 ش.
    56. قرطبى، محمد بن احمد؛ الجامع لأحکام القرآن؛ تهران: انتشارات ناصر خسرو، 1364 ش.
    57. قشیرى، عبدالکریم بن هوازن؛ لطایف الاشارات؛ به کوشش ابراهیم بسیونى‏، مصر: الهیئة المصریة العامة للکتاب، بی‌تا.‏
    58. قمی، علی بن ابراهیم؛ تفسیر قمی؛ قم: دارالکتاب، 1368 ش.
    59. قمی، میرزا ابوالقاسم؛ قوانین الاصول؛ تهران: مکتبة العلمیة الاسلامیة، بی‌تا.
    60. قمى مشهدى، محمد بن محمدرضا؛ تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب؛ تهران: سازمان چاپ وانتشارات وزارت ارشاد اسلامى، 1368 ق‏.
    61. کاشانی، ملا فتح الله؛ تفسیر منهج الصادقین فی إلزام المخالفین؛ تهران: کتابفروشی محمدحسن علمی، 1336 ش.
    62. کاشانی، نورالدین محمد بن مرتضی؛ تفسیر المعین؛ قم: کتابخانه آیت الله ­مرعشی نجفی، 1410 ق.
    63. کبیر مدنی شیرازی، سیدعلى خان بن احمد؛ ریاض السالکین فی شرح صحیفة سید الساجدین؛ قم: دفتر انتشارات اسلامى، 1409 ق‏.
    64. گنابادى، سلطان محمد؛ تفسیر بیان السعادة فى مقامات العبادة؛ بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، 1408 ق.
    65. مصطفوی، حسن؛ التحقیق فی کلمات القرآن؛ تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1360 ش.
    66. مغنیه، محمدجواد؛ تفسیر الکشاف؛ تهران: دارالکتب الاسلامیة، 1424 ق.
    67. مکارم شیرازی، ناصر؛ تفسیر نمونه؛ قم: دارالکتب الإسلامیة، 1374 ش.
    68. ملاحویش آل غازى، عبدالقادر؛ بیان المعانی؛ دمشق: مطبعة الترقى، 1382 ق ‏.
Ketab-E-Qayyem
Volume 12, Issue 27
September 2022
Pages 67-87

Files

History

  • Receive Date: 18 April 2021
  • Revise Date: 01 October 2021
  • Accept Date: 21 October 2021

Share

How to cite

Statistics