TY - JOUR ID - 2739 TI - دوگانه اُمّیّت و مدنیّت در قرآن؛ بازخوانی مفهوم تمدن اسلامی JO - دو فصلنامه کتاب قیم JA - KQ LA - fa SN - 2251-6026 AU - خوش منش, ابوالفضل AU - پوران, مرضیه AD - دانشیار دانشگاه تهران AD - دانش آموخته کارشتاسی ارشد دانشگاه تهران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 12 IS - 27 SP - 25 EP - 45 KW - اُمّیّت KW - مدنیّت KW - جاهلیّت KW - تمدن اسلامی DO - 10.30512/kq.2021.15513.2922 N2 - قرآن کریم برای موضوعات مختلف از جمله «تمدن» زبان و بیان خود را دارد. برای تبیین تمدن از نگاه قرآن می‌توان از دو مفهوم «اُمّیّت» و «مدنیّت» که برگرفته از نظام اصطلاح و اشتقاق قرآنی هستند بهره گرفت. «اُمّیّت» و «مدنیّت» دوگانه‌ای هستند که در این پژوهش حاصل سیری متفاوت در بررسی آیات قرآن، از طریق مطالعه «قرآن به قرآن» و پرداختن به «سیاق» و «رکوعات متناظر» می‌باشند. سازوکاری که از بررسی این دو فضا در تحقّق مدنیّت قرآن حاصل می‌شود، با در نظر گرفتن زبان فطری و موحّد قرآن، هم‌اکنون نیز می‌تواند الگویی برای شکل‌دهی تمدن «نوین» اسلامی باشد. نتیجه این بررسی نشان می‌دهد که آنچه تاکنون تمدن اسلامی قلمداد شده سازگار با مؤلفه‌های مدنیّت قرآن نبوده و مدنیّت قرآن در مثلث کتاب- امت- امام، همانا ایده‌ای منسجم و یکپارچه، به گستره انسانیت و غیرمنحصر در تمدن‌های منطقه‌ای و زمانی و عهده‌دار فلاح دنیوی و اخروی بشر است. UR - https://kq.meybod.ac.ir/article_2739.html L1 - https://kq.meybod.ac.ir/article_2739_8fe019f7e1a9deacd6f7220ca4810a6d.pdf ER -