TY - JOUR ID - 1302 TI - پی‌جویی مؤلفه‌های مفهوم جهانی حکمت در مفهوم قرآنی آن JO - دو فصلنامه کتاب قیم JA - KQ LA - fa SN - 2251-6026 AU - دهقان, علی AU - روحی, کاوس AU - پاکتچی, احمد AU - پروینی, خلیل AD - دانش آموخته دکتری دانشگاه تربیت مدرس تهران و مدرس مدعو دانشگاه شهید مدنی آذربایجان AD - مدیر گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس AD - هیات علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه امام صادق (ع) AD - استاد دانشگاه تربیت مدرس Y1 - 2018 PY - 2018 VL - 8 IS - 18 SP - 7 EP - 30 KW - حکمت KW - ریشه‌شناسی KW - فرهنگ سامی KW - انسان‌محوری KW - کلام‌محوری DO - N2 - واژه حکمت از دیرباز به‌ عنوان یکی از معناهای محوری حوزه معرفت در قرآن مورد توجه عالمان اسلامی بوده است. از سوی دیگر می‌توان حکمت را به‌مثابه مفهومی جهانی در نظر گرفت که در دوره جدید در غرب ادبیات وسیعی حول آن به وجود آمده و این مفهوم از جهات مختلف فلسفی، دینی، اخلاقی، روان‌شناختی مورد مطالعه قرار گرفته است. در این مقاله، مفهوم قرآنی حکمت در تطبیقی نامتوازن با مفهوم جهانی حکمت و با استفاده از شواهد زبان‌شناختی اعم از ریشه‌شناسی واژه و بررسی روابط همنشینی و سیاقی آن در قرآن تحلیل ‌شده و این نتیجه حاصل ‌شده است که مفهوم قرآنی حکمت در ادامه مفهوم سامی آن، یک مفهوم ساخت‌یافته و دارای بار معنایی غنی دانشی است که با مفهوم جهانی تعریف ‌شده در قالب نظریه تقابل انسان‌محوری با کلام‌محوری تناظر دارد و بر رابطه‌ای پررنگ بین علم و عمل و بر دانشی عملی (مثل مهارت) دلالت دارد. حکمت در قرآن به دو مفهوم الف) یک سجیه اخلاقی و توانایی انسان‌شناختی در مواجهه کلی با زندگی و ب) مجموعه تعالیمی که حاصل ممارست در این توانایی هستند، به‌کار رفته است. مفهوم نخست، گوهر نایابی است که خدای متعال تنها به بندگان خاصی عطا می‌کند اما مفهوم دوم مجموعه آموزه‌هایی است که از سوی خدای حکیم و انسان‌های حکیم برای هدایت مردم صادر می‌شود. حجم عمده این تعالیم را توصیه‌هایی اخلاقی تشکیل می‌دهد که بر معرفتی نظری متکی است که به‌اختصار بازگویی می‌شود. UR - https://kq.meybod.ac.ir/article_1302.html L1 - https://kq.meybod.ac.ir/article_1302_0f75688239c4661089d66288208c277d.pdf ER -