per
دانشگاه میبد
دو فصلنامه کتاب قیم
2251-6026
2013-09-23
3
9
7
32
461
Research Paper
تفسیر پرتوی از قرآن به مثابة یکی از سرخطهای اصلاح گفتمان دینی و انسجام اسلامی
The exegesis of Seyyed Mahmood Taleqani; pre-lines of religious discourse and Islamic consistency
ابوالفضل خوش منش
manesh88@gmail.com
1
استادیار دانشگاه تهران
دربارة نهضت اسلامی ایران، تا کنون مطالعات متعدّدی صورت گرفته که یکی از جهات قابل مطالعه در این زمینه نقش داعیان قرآنی از جمله آیتالله طالقانی است. او طی نیم قرن، در نقاط مختلف، مدرّس و مفسّر قرآن و شخصیّتی نافذ و مؤثّر در جریان نهضت إسلامی بوده است. وی در تفسیرنگاری فارسی، رویکردهایی نو داشته که پارهای از آنها هنوز قابل توجّه است؛ هرچند شیوه معمول ایشان مورد تعقیب و عمل دیگر تفاسیر فارسی قرار نگرفته است. طالقانی در عصری دشوار و حسّاس میزیَد؛ عصری که در آن، از شرق و غرب کوششهای دامنهداری برای از میان بردن هویّت معنوی و ملّی ملل ضعیف و موسوم به «جهان سوم»، بخصوص ملّتهای خاورمیانه و ایران، در حال اجراست. او در چنین عصری، از بازگشت به قرآن و اصلاح و انسجام دینی براساس آن، سخن میگوید. طالقانی توفیق برقراری ارتباط با شمار قابل توجّهی از نخبگان را مییابد و بر آنها اثر میگذارد و هزینههای مجاهدتهای خود را نیز میپردازد. واژگانکلیدی: آیتالله طالقانی، پرتوی از قرآن، نوآوریهای تفسیری، بازگشت به قرآن، وحدت اسلامی.
About Islamic movement of Iran there have been many researches among which the one that is of consideration is the role of Quraniccallers such as Ayat Allah Taleqani. He through 50 years was teaching Quran and interpretation in different parts if Iran and was considered a prominent and impressive figure in the course of Islamic revolution.In modern interpretation he possessed new attitudes; although some of his attitudes still can be followed but the way of his interpretation in Quran was not followed by other commentators of the Quran.Taleqani was living in an age of sensitive nature; an age in which there were vast efforts by West and East to weaken the spiritual and national identity of socalled Third world countries, specially Iran and middle East. He started to write in such an age to invite people for returning to Quran and reformation and religiousconsistency. He could be in touch with many of elites and could impress them.
https://kq.meybod.ac.ir/article_461_ed0bd290ab74ac5333800cd4041e57d9.pdf
آیتالله طالقانی
پرتوی از قرآن
نوآوریهای تفسیری
بازگشت به قرآن
وحدت اسلامی
Ayat Allah Taleqani
a light of Quran
innovations in Quran interpretation
returning to Quran
reformation and Islamic Consistency
per
دانشگاه میبد
دو فصلنامه کتاب قیم
2251-6026
2013-09-23
3
9
33
64
462
Research Paper
عوامل مؤثر در حمایت از کار، تولید و سرمایه مسلمین از دیدگاه قرآن و حدیث
Effective factors for supporting work, production and investment in Quran and Hadith
علی محمد میرجلیلی
almirjalili@gmail.com
1
سمیه یوسفی
2
دانشیار دانشگاه آیت الله حائری میبد
دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه آیت الله حائری میبد
اسلام خواهان عزّت و اقتدار مسلمین در تمام عرصهها و از جمله عرصة اقتصادی است و این هدف در پرتو کار و تولید، حاصل میشود. ازاینرو، اسلام برای کار و تولید و سرمایه اهمیّت ویژهای قائل میشود و مسلمانان را به حمایت از آنها دعوت میکند و به منظور رسیدن به عزّت و اقتدار اسلامی، نهادها و افراد مؤثّر در این زمینه را که شامل دولت، تولیدکنندهها و عموم مردم میشود به همکاری فرامیخواند و پیروی از اموری را به آنان توصیه میکند. از دیدگاه قرآن، شرط رسیدن به رشد و خودکفایی جامعة اسلامی در زمینة تولیدات داخلی آن است که همة طبقات جامعه ـ اعم از دولت، تولیدکنندگان و مردم ـ دست به دست هم بدهند و با انجام وظایف خود، همراه با رعایت موازین اخلاقی و وظایف دینی، راه رسیدن به هدف مورد نظر را هموار کنند؛ از جمله، دولت با تربیت افراد متخصّص و متعهّد، برنامهریزی برای اشتغال، واگذاری کارهای تولیدی به بخش خصوصی (مردم)، نظارت بر تولید، نظارت بر بازار و مهار قیمتها، کنترل و هدایت واردات کالا، در این جهت، حرکت کند؛ تولیدکنندهها با پرهیز از تخلّف و غش در تولید کالا و معاملات و گرانفروشی، نقشآفرین باشند و مردم با ترجیح مصرف کالاهای داخلی بر کالاهای خارجی، در راستای تولید داخلی به جامعه و دولت یاری رسانند. در این تحقیق سعی بر آن است تا با تکیه بر آیات شریف قرآن و سخنان پربار پیامبر و ائمّه معصومین (ع)، به معرّفی عوامل مؤثر در حمایت از کار، تولید و سرمایه مسلمین و وظیفه هریک از ارکان دخیل در اقتصاد جامعه برای ایفای نقش در این زمینه پرداخته شود. واژگان کلیدی: قرآن، روایات، مسلمین، کار، تولید، سرمایه.
Islam is seeking for authority and honor of all the Muslims in all the fields specially economical grounds and this is aimed by work and production. In Islam work and production are important and Islam invites the people toward these two important factors by suggestions made for the government and investors andproducers. According to the Quran the development and efficacy of Islamic society in local productions can be attained only if all the stages of the society- including government, producers and common people- perform their duties based upon ethical criteria and religious obligations.After all the government should train persons with specialty and religious concerns, plan for employment, assign manufacturing to the private investors, take supervision over manufacturing and over the market, control the prices and the import and the export. Producers can play their role by abstaining from fraud inproduction and in transactions and people can prefer local products in order to help society and the government. In this research we try- based upon the verses of the holy Quran, the prophet and the Imams- to introduce the factors supporting the production and the responsibilities of all the members of the government. Keywords: Quran, Hadiths, Muslims, work, production, investment.
https://kq.meybod.ac.ir/article_462_d787353791417b6c5be84562c1b511b7.pdf
قرآن
روایات
مسلمین
کار
تولید
سرمایه
Quran
Hadiths
Muslims
work
production
Investment
per
دانشگاه میبد
دو فصلنامه کتاب قیم
2251-6026
2013-09-23
3
9
65
87
463
Research Paper
معناشناسی واژه «جسد» در قرآن کریم
Semantic of the word "jasad" (Corpus) in Holy Quran
احمد زارع زردینی
zarezardini@gmail.com
1
استادیار دانشگاه آیت الله حائری میبد
نوشتار حاضر به معناشناسی واژه «جسد» در قرآن کریم با روش باهمآیی میپردازد. در این راستا، آیاتی که این واژه در آنها به کار رفته از نظر باهمآیی تحلیل متنی شده و پس از تعیین مهمترین عناصری که در فرآیند باهمآیی با این واژه قرار گرفتهاند؛ یعنی جاودانگی، فراانسانی، مصر، یهود و ملک، فرضیة «اندیشة تجسّد» و «مومیایی» دربارة معنای این واژه ارائه و با شواهد قرآنی، از جمله رواج اندیشة تجسّد در کفّار و مشرکان عصر نزول، اندیشة تجسّد در یهودیّت و مسیحیّت، اندیشة تجسّد و خداانگاری در مصر و همچنین شواهد تاریخی، از جمله پدیدههای رایج در مصر باستان همچون مومیایی، گوسالهپرستی و مومیایی آن و خداانگاری پادشاهان، فرضیة مورد نظر تأیید گردیده است. در ادامه نیز با شواهد لغوی نشان داده شده که چگونه واژة جسد و تمام مشتقات آن از مومیایی گرفته شده است. بر همین مبنا، معنای آیاتی که واژة جسد در آنها به کار رفته بازخوانی گردید و در پایان، رویارویی گام به گام قرآن کریم در نفی اندیشة تجسّد در سه مرحلة مماشات، نقد و رد آن ترسیم شده است.
In this paper the author argues about the meaning of the word "jasad" (corpus) in the Quran with collocation method. To achieve this aim, the verses in which "jasad" has been occurred, are analyzed from collocation point of view and the most important factors which are in collocation with this word i.e. immortality,Egypt, Judaism and reign and super human are determined. Then the hypothesis of mummification and also the incarnation theory about the meaning of the word "Corpus" are proposed and with Quranic, historical and lexicological evidences are shown to be true. Accordingly the meaning of the verses in which the word is usedare explained and it is shown that the Quran came to delete the idea of incarnation gradually.
https://kq.meybod.ac.ir/article_463_adaeab15bbbec8e83aab00fcb1daac7e.pdf
تفسیرقرآن
جسد
تجسّد
معناشناسی
تحلیل متنی
باهمآیی
مومیایی
Quran
jasad
Corpus
semantic
textual analysis
Collocation
mummification
per
دانشگاه میبد
دو فصلنامه کتاب قیم
2251-6026
2013-09-23
3
9
89
115
464
Research Paper
تفسیر مجاهد، بررسی اصالت، سند، متن و بیان مبانی آن
The exegesis of Mojahid, its authenticity, its transmission, its text and its foundations
نصرت نیل ساز
n.nilsaz@modares.ac.ir
1
نهله غروی نائینی
2
الهام زرین کلاه
ezarinkolah@yahoo.com
3
استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرّس
دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرّس
کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرّس
مجاهد بن جبر از مفسّران مشهور قرن دوم است. غیر از روایات فراوانی که در تفاسیر روایی از وی نقل شده، نسخهای مستقل و اصیل با عنوان «تفسیر مجاهد» وجود دارد که تنها تفسیر باقی مانده از عهد تابعین است که توسط «ابن ابی نجیح» از مجاهد روایت شده و از هیچ تفسیر دیگر خصوصاً «تفسیر طبری» رونویسی نشده است. از 2130 روایت موجود در آن، 1731 روایت به مجاهد و سایر روایات به افراد دیگر از جمله پیامبر (ص)، امام علی (ع)، ابن عباس، عطاء و... منتهی میشود که توسط آدم بن ابی ایاس به آن افزوده شده است. در سند مشهور این تفسیر «عبدالرحمن از ابراهیم از آدم از ورقاء از ابن ابی نجیح از مجاهد» روایت میکند. مهمترین ویژگی این تفسیر، تبیین واژگان و عبارات قرآن است. از جمله وجوهی که در این تفسیر به آن پرداخته شده، اسباب نزول، اختلاف قرائات، ناسخ و منسوخ، ذکر قصه و... است. نخستین شواهد وجوه و نظایر، مجاز و... در این تفسیر دیده میشود. این پژوهش، ضمن معرفی شخصیت مجاهد، به گونهشناسی تفسیر وی از منظر مباحث مختلف و نیز به بررسی دقیق اسناد آن خواهد پرداخت که در آثار دیگر کمتر مورد بحث قرار گرفته است.
Mojahid ibn Jabr is one of the prominent commentators of the 2nd century.Apart from different narratives quoted from him in narrative interpretations, there is an genuine work titled "TafsirMojahid (the exegesis of Mojahid" which is the only tafsir book from the time of Tabein (the followers) and has been narrated byIbn AbiNajih of Mojahid; a book that is not extracted from any other tafsir book even TafsirTabari. From among 2130 hadiths in this book, 1731 are narrated from Mojahid and the remain are quoted from different people including Prophet Mohammad, Ali, ibn abbad, Ata and others. These hadiths from others has beenadded to the book by Adam ibn AbiAyas. In its main chain of transmission there is a transmission of abd al-Rahman from Adam from Varqa from Ibn abiNajih from Mojahid. The most important feature of this tafsir is its explaining the words and phrases of the Quran. Different themes as asbab al-Nozul, differentiations inreading of the Quran, abrogation and abrogated verses, telling the story and… are treated in this book. This paper while introducing the author of the book tries to debate on categorizing this Tafsir and studying its documents.
https://kq.meybod.ac.ir/article_464_bea8a3fdbb86058d16def1a0bd8c614c.pdf
مجاهد بن جبر
تفسیر مجاهد
روایات
بررسی سند
بررسی متن
Mojahid ibn Jabe
TafsirMojahid
Narratives
Study of chain of transmission
study of the Text
per
دانشگاه میبد
دو فصلنامه کتاب قیم
2251-6026
2013-09-23
3
9
117
137
465
Research Paper
داستان حضرت موسی (ع) در سوره طه از منظر نشانه شناسی
The story of Moses in Taha Chapter from the point of typology
محمد رحیمی خویگانی
1
نصرالله شاملی
2
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه اصفهان
استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه اصفهان
داستانهای قرآنی به عنوان یکی از بیشمار اعجازهای زبانی قرآن، به فراخور حال مخاطب در مقاطع مختلف توسط الله جل شأنه روایت شدهاند. این راوی توانا هر داستانی را برای منظوری خاص و در جهت هدفی مشخّص، ذکر میکند و از مخاطب خود میخواهد که در آن تدبّر کند. ضرورت این تدبر، عاملی شد تا در این پژوهش با دیدی نو یعنی از دید علم نشانهشناسی به یکی از این داستانها ـ داستان حضرت موسی (ع) در سورة «طه« ـ نگریسته شود. مهمترین یافتههای این پژوهش که با روش تحلیلیـ توصیفی نگاشته شده بیانگر این مطلب است که داستان حضرت موسی (ع) در سورة «طه» اوّلاً، یک داستان روایی است که تمام عناصر یک داستان را در حد مطلوبی دارد و ثانیاً، بخوبی میتوان از علم نشانهشناسی برای فهم بهتر آن سود جست و نشانههای این داستان مثل «النار»، «الصلاة»، «اَلْیَمّ»، «العصا» و «العِجْل» ـ را کشف و بررسی کرد.
Quranic stories, among numerous linguistic miracles of Quran, are revealed by God according to the situation of the audiences. God has revealed every story for an end and invites the audience to reflect upon it. For such a reflection, we came to have a new look at the story of Prophet Moses in Taha Chapter.This research which has been done with an analytic-descriptive method shows that the story of the Prophet Moses in Quran is a narrative story with all the necessary elements for an ideal story and also we can use the knowledge of typology to understand its types as "al-nnar", "al-salat", a"l-Yamm", "al-asa", and"al-ejl". Keywords: Quranicstoriy, Prphet Moses, Taha Chapter, type, typology.
https://kq.meybod.ac.ir/article_465_89acc48ce85ca430cb75bae4eb19c44d.pdf
داستان قرآنی
حضرت موسی (ع)
سورة «طه»
نشانه
نشانه شناسی
per
دانشگاه میبد
دو فصلنامه کتاب قیم
2251-6026
2013-09-23
3
9
139
162
466
Research Paper
جنود السموات والارض از منظر آیات و روایات
Jonood al-Samavatva al-Arz (troops of the heavens and the earth) in
Quran and Hadith
بمانعلی دهقان منگابادی
badehghan@yazd.ac.ir
1
محمدرضا بابایی دره
mr.babaeei@gmail.com
2
دانشیار دانشگاه یزد
دانشآموخته ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه یزد و دانشجوی دکتری دانشکده اصول دین شعبه تهران
تعبیر «جنود السموات و الارض» یکی از عبارات ظریف قرآنی است که از قدرت لایزال حضرت حق، حکایت میکند ـ عبارتی که در عین اجمال، سرشار از مفاهیم گستردهای است که کمتر کسی به بررسی و طبقهبندی آن پرداخته است. میتوان گفت که تعبیر «جنود السموات و الارض» یا همان «جنود الله» برای تمام آیات و مخلوقات خداوند صدق میکند و هیچ مخلوقی خارج از این حیطه نمیتواند باشد و هر آنچه در کائنات یافت میشود آن را میتوان «سرباز لشکر خدا» نامید. مؤیّد این مطلب، آیاتی است که به تسبیح کائنات از جمله زمین، آسمانها و مخلوقاتی که در آن قرار دارند، کوهها، درختان و نباتات اشاره میکنند. هرچند همة عالم مظهر قدرت لایزال الهی و تابع ارادة قاطع اوست، لکن، سنّت الهی بدین منوال است که همة امور در مجرای تعریف شدة علّت و معلولی خود، محقّق گردد. در این راستا جنود آسمان و زمین در مقاطعی، مأمور به ایفای نقش محوّلة خود در عالم میشوند تا خداوند هم حقّانیت خود و صحّت تعالیم انبیاء را گوشزد نماید و آدمی را نیز از خواب غفلت به درآورد تا دریابد که اراده او فوق همه ارادهها و قدرت او مافوق تمامی قدرتهاست. این پژوهش میکوشد تا با دستهبندی مخلوقات براساس رؤیتپذیری و عدم رؤیتپذیری از سویی و جاندار و بیجان بودن از سوی دیگر، نوعی طبقهبندی از جنود الله در آسمانها و زمین به دست دهد و علاوه بر این، مصادیقی را برای هر یک از این دستهها بر شمرد و به مأموریت آنها نیز اشارهای داشته باشد.
The expression of "Jonood al-Samavatva al-Arz" is one of the subtle Quranic expressions which denotes of the power of God- an expression which is full of meaning while is formally simple and general and little treated. It can be said that the expression of " Jonood al-Samavatva al-Arz" or "Jonood Allah" is used for all the signs and creatures of God and nothing can be out of its circle. In thscase all that is found in creation can be named as "soldier of God's campaign". For this point we can find the verses in which all the creatures including, heaven, earth, mountains, trees and plants are all praying for God's Gloria. Although all the world of creation is a manifest of His Power and Will, His tradition is to flow everything in its own course and by its related cause. Jonood are sometimes obliged to do what they are said to do and in these cases they are doingtheir special role.This research tries to categorize the creatures into visible and non-visible and also into live and dead in order to claim that the campaign of God (jonood Allah) in heaven and earth are divided in such a division. It also tries to mention some of their roles and samples of Jonood Allah.
https://kq.meybod.ac.ir/article_466_f8b79b956898451ee1b16e64c3018af9.pdf
قرآن
حدیث
جنود السموات و الارض
فرشتگان
جن
انسان
Quran and Hadith
Jonood al-Samavatva al-Arz
angles
Jinn
human
per
دانشگاه میبد
دو فصلنامه کتاب قیم
2251-6026
2013-09-23
3
9
163
184
467
Research Paper
نقش اشتراک لفظی در پیدایش اختلاف برداشت مجتهدان از آیات قرآنی
The role of homonymy in different understandings of Quranic verses
حسین چراغی وش
cheraghivash.h@gmail.com
1
حسین فلاحی اصل
2
کاظم حسینی باصری
3
استادیار دانشگاه لرستان
استادیار دانشگاه لرستان
دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه لرستان
وجود الفاظ دارای اشتراک لفظی که در منابع فقهی (قرآن و احادیث) آمده در اختلاف نظر فقیهان در احکام شرعی اثر ملموسی داشته است؛ زیرا هنگامی که در ادلّة شرعی، واژهای مشترک بیاید و یکی از آن معانی به وسیلة قرینهای تعیین نشود، نوعی ابهام و غموض در دلیل پدید میآید که میبایست آن را از میان برداشت تا بتوان در پی آن، دلیل و حکم شرعی را کشف کرد و مکلّف هم تکلیف خود را به روشنی بداند. فقها با استفاده از یک رشته قواعد نظیر علامات حقیقت و مجاز، سیاق (بافت) و... ـ برای حل این مشکل اقدام میکنند و این توّهم، نادرست است که گفته شود اختلاف آرای فقها در استنباط احکام شرعی به این دلیل است که متن از خودش معنایی ندارد و مخاطب، خالق معنای متن است، نه آنکه کاشف آن معنا باشد. در این مقاله، با بهرهگیری از روش توصیفی تحلیلی، با ارائة دو مثال، نقش اشتراک لفظی در ادّلة شرعی و برداشتهای متفاوت دستورات دینی از متون دینی توسّط مجتهدین بررسی و کیفیت تعامل فقهاء با این پدیده بررسی شده است.
The presence of homonymy in Quran and Hadith has been a great cause for jurisprudents to understand the religious creeds differently. That is because when there is a homonym in religious resources and there is no evidence for one of the meanings of the word, there will be a kind of ambiguity that should be removed.Jurisprudents by appealing to some rules as the signs of real and allegorical meaning, context and so on try to solve the problem. It is wrong to say that the text has no meaning by itself and it is the reader who creates the meaning for the text.In this research we give two examples by which the reader can find the role of homonymy in understanding the religious texts and to find the way jurisprudents deal with this matter.
https://kq.meybod.ac.ir/article_467_2cab6e40778ce2f42047ece659dc3113.pdf
تفسیر قرآن
اشتراک لفظی
ادّلة شرعی
اختلاف
مجتهدین
exegesis of Quran
homonymy
religious resources
differing
jurisprudents
per
دانشگاه میبد
دو فصلنامه کتاب قیم
2251-6026
2013-09-23
3
9
185
209
468
Research Paper
واکاوی قلمروِ حدیث و حجیّت بیانات آن در حوزههای مختلف
An study on the realm of the Hadith and its authenticity in different Areas
حمزه حاجی
1
مهدی مهریزی
mehrizi@yahoo.com
2
دانش آموخته دکتری دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد علوم و تحقیقات تهران
استادیار گروه غلوم قرآن و حدیث دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات اسلامی
نقش حدیث در زندگی مسلمانان واقعیتی انکارناپذیر است؛ بدان جهت که مسلمانان برای رفع نیازهای خود و پاسخگویی به مسائل و امورشان، همواره به موازات قرآن، به حدیث مراجعه کردهاند. بر این اساس، مسألهای که قابل طرح است حدود و گسترة حدیث در پاسخگویی به نیازها و برآورده کردن انتظارات بشری است که از آن، به «قلمروِ حدیث» تعبیر میشود؛ از آن جهت که پذیرش هر قلمرو برای حدیث و به تبع آن، حجیت آن قلمرو در مراجعه به حدیث و بهرهبرداری از آن، تأثیرگذار خواهد بود. در این مقاله، سعی بر آن است که با رویکردی درون دینی، نخست، قلمرو حدیث به عنوان یک راهبرد اساسی در بهرهگیری از آن، بررسی و تحلیل گردد و سپس به چند و چون حجّیت قلمرو حدیث پرداخته شود.
The role of Hadith in the life of the Muslims is a crucial one and that is due to the fact that the Muslims along with the Quran refer frequently to Hadith to satisfy their needs and to answer their Questions. The question must be answered then is what is the real realm of Hadith and in which areas Muslim may have the right toask Hadith and to expect its answering. This is the title of a debate called "the realm of Hadith". As determining any domain for Hadith can affect its efficacy for its being referred to, then in this research we try with an inward religious attitude to determine the realm of Hadith as an important approach for applying it and then we would try to study the authenticity of the Realm of Hadith.
https://kq.meybod.ac.ir/article_468_28a1a29d55737714c8f8d77adf254b4d.pdf
سنّت
حدیث
قلمرو
حجیت
نیازهای بشر
Tradition
Hadith
Domain
Realm
Authenticity
needs of Human being